GWW-Totaal 3 - 2020

PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 10 Elektrische machines voor stikstofvrij bouwen? Je zou het door de Covid-19 situatie bijna vergeten, maar we hebben nog steeds een stikstofprobleem dat deels wordt veroorzaakt door de uitstoot van bouwmachines en vrachtverkeer. Kunnen elektrische machines het antwoord zijn op de vraag naar stikstofvrij bouwen? Hoever staan we er eigenlijk mee? BAM elektrificeert oude wals Het is een wereldprimeur waar je niet een-twee-drie overheen walst. Het materieelbedrijf van BAM Infra kon niet blijven wach - ten op fabrikanten, dus ging het zelf aan de slag. Een ouder model van een 10-12 tons wals was in 2018 aan revisie toe. Anderhalf jaar later heeft gemeente Almere de primeur en is de allereerste elek- trische wals daar op een wegenbouwproject ingezet. De elektrische wals bespaart ruim 70 liter diesel per dag en dat is circa 236 kilogram CO₂. Op jaarbasis, uitgaande van 180 draaidagen, is dat ruim 42.000 kilogram. En uiteraard wordt op locatie ook geen stikstof uitgestoten! De wals is op volgeladen accu’s zo’n acht uur inzetbaar. Opladen duurt drie tot vijf uur. Aangezien er een groeiende vraag is naar duurzame oplossingen, blijft het niet bij deze elektrische wals. BAM streeft ernaar om op termijn een emissievrije asfaltset te hebben. Die hoeft niet enkele elektrisch te zijn. Voor zwaarder materieel is bijvoorbeeld waterstof ook een mogelijke oplossing. TIP: begin met huren Je twijfelt of een elektrische machine iets is voor jouw bedrijf? Begrijpelijk. Zeker als je er ook nog eens extra in moet investe - ren. Dan hebben we bij deze de gouden tip voor je: ga eerst huren. Kijk bijvoorbeeld eens op de website van Everts GWW in Loosdrecht (www.everts-gww. nl). Daar staan elektrische en hybride minigravers, laders en een dumper van vooraan- staande merken als JCB, Takeuchi, Messersi, Weidemann en onze trots: Giant. Allemaal te huur, met of zonder gediplomeerd machinist (B-VCA). Ander tip is om eens te kijken op www.hoogwerkt.nl . Dat is de verhuurder van 100 procent lithium-aangedreven en CO 2 -neutrale machines, zoals hoogwerkers, mini-hijs- kranen en heftrucks. Oude rot in het vak Arnold Grootveld werkte in een conservatieve markt. Op een dag was hij het zat. Drie jaar geleden begon hij voor zichzelf en achteraf gezien mooi op tijd. Arnold wil tachtig afhaallocaties verspreid over Nederland realiseren. Hierdoor wordt het aantal transportkilometers om een machine op een werklocatie te krijgen aanzien- BAM INFRA MATERIEEL WWW.BAM.COM TEKST: PIETER DEMOS Even een stapje terug, naar december van vorig jaar. De NOS meldt dat er ‘opvallend veel oude bouwmachines uit Nederland worden geveild’. De oorzaak is bekend: de stikstofcrisis en de lage PFAS-norm, oftewel een (groot) deel van de GWW-sector ligt stil. In de rubriek Headlines geeft ABN Amro daar commentaar op. We citeren: “De ver- wachting is dat een deel van de verkopende bedrijven weer nieuwe machines kopen als de bouwproductie weer aantrekt. Het zou mooi zijn als dan de keuze op een elektrische bouwmachine valt. Daarmee kan de stik- stofuitstoot op de bouwplaats flink worden verminderd. De markt voor deze machines is op dit moment echter nog heel klein. In 2018 werden er in Nederland 5.320 rupsgraaf- machines, mobiele of minigraafmachines en laadschoppen verkocht, terwijl er op dit moment maar 80 elektrische bouwmachines in Nederland beschikbaar zijn.” Dat valt knap tegen. Bovendien zijn het voor- namelijk kleine, lichte machines. Mooi voor- beeld daarvan zijn trouwens de Knikmop- sen, waarvan we straks drie elektrische versie hebben (zie kadertekst ‘Elektrische Knikmops in drievoud’). GEDULD NODIG We horen Ton Hillen, topman van bouwbe- drijf Heijmans, zeggen dat het “overstappen op elektrische bouwmachines nog zeker tien jaar gaat duren”. Waar Hillen op doelt zijn de grotere, zwaardere bouwmachines waarmee het ‘echte’ werk wordt gedaan. Die hebben vooralsnog de kracht nodig van een diesel- motor. Dus zullen fabrikanten die steeds schoner moeten maken. En waar veel fabri- kanten daar nog onvoldoende ver in (kunnen) gaan, zoeken bedrijven zelf ook naarstig naar passende oplossingen. Neem bijvoorbeeld VolkerWessels met het NoNoX-filter waarover we u in de vorige editie berichtten. Actueler is de ombouw van een oude dieselwals naar een elek- trisch wals door BAM (zie kadertekst ‘BAM elektrificeert oude wals’). Ook Liebherr ziet toekomst in elektrische machines, zo blijkt uit de lancering van funderingsmachine LB 16 unplugged. Met zijn 55 ton is het er eentje uit de categorie ‘zwaar’. Hij heeft een elektro- motor met maar liefst 265 kW vermogen, die geheel door accu’s wordt gevoed (zie kader- tekst ‘Elektrische boor van 55 ton’). Ander voorbeeld van een wat zwaardere machine is de hybride City Boy van Spierings Mobiel Cranes, waarmee in de stad geheel elektrisch kan worden gereden en gehesen (zie het ar- tikel in GWW totaal nummer 2, maart 2020). En zo komen we stapje voor stapje dichterbij het gewenste emissieloos bouwen. SUBSIDIE NODIG Net als bij de Tesla en andere hybride en elek- trische auto’s, komt er pas echt gang in de verschuiving wanneer de overheid ingrijpt: enerzijds door dwingende maatregelen op te leggen en anderzijds door subsidie- en financieringsmogelijkheden aan te bieden. Zo zal het ook in de GWW- en bouwsector gaan, is de algemene verwachting. Tegelijkertijd zullen alle bedrijven in de beide sectoren zelf ook actie moeten ondernemen. Praat met collega’s die al elektrisch werken of – nog be- ter – huur zelf eens een elektrische machine om te ervaren hoe daarmee te werken valt (zie kadertekst ‘TIP: begin met huren’).