GWW-Totaal 3 - 2020

PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 22 GROEN: ONKRUIDBESTRIJDING Chemievrije onkruidbestrijding biedt nieuwe kansen Volledig elektrische Alltrec werktuigdrager met hetelucht E-variator onkruidbestrijder: een zeer duurzame combinatie zonder uitstoot. Met het verbod op het gebruik van chemische onkruidbestrij- dingsmiddelen op verhardingen en plantvakken buiten de land- bouw, is chemievrije onkruid- bestrijding de ‘nieuwe normaal’ geworden. “Deze nieuwe werk - wijze biedt nieuwe kansen op een schoner straatbeeld en het terugdringen van de CO 2 -uitstoot bij onkruidbestrijding”, zegt Bert van Loon, directeur WeedControl BV en voorzitter van de Stichting Niet-chemische Onkruidbestrij- ding op verhardingen (NCO). TEKST: ING. FRANK DE GROOT Met twintig jaar ervaring in niet-chemische onkruidbestrijding mogen we Bert van Loon een specialist noemen. Al in 2000 startte hij met WeedControl BV, gespecialiseerd in chemievrij onkruidbeheer. Sinds 2014 is hij als voorzitter van de Stichting NCO ook re- gelmatig in Den Haag te vinden, om zijn visie te delen over de technische mogelijkheden, implementatie daarvan en de bijbehorende wet- en regelgeving. “We hebben tot het gefaseerd inwerking tredende verbod van chemische onkruidbestrijding in 2016, moe- ten concurreren met chemievrije technieken. Denk aan technieken met hete lucht, open vlam en borstelen. Dat dwingt je ommet kostentechnisch concurrerende technieken te komen.” Toegegeven, in aanschaf zijn de nieuwe technieken soms duurder. Maar wanneer we kijken naar de resultaten en de werkwijze op de langere termijn, dan is chemievrije onkruid- bestrijding uiteindelijk goedkoper. “Het totale kostenplaatje gaat verder dan de kosten van aanschaf van het bestrijdingsmiddel en het aanbrengen daarvan. Zo is het straatbeeld uit- eindelijk beter bij chemievrije onkruidbestra- ting en kun je bovendien de CO 2 -uitstoot fors terugdringen. De milieukosten zijn daardoor ook lager”, legt Van Loon uit. VERBOD OP CHEMISCHE MIDDELEN Het blijft een complexe situatie rond het ver- bod op chemische bestrijdingsmiddelen. Van Loon legt het kort uit: “Chemische middelen zijn Europees toegelaten, maar Europese lidstaten mogen zelf bepalen hoe en waar het gebruikt mag worden. Zo zijn er landen die gebruik in de landbouw nog toestaan en andere lidstaten die ook hier het gebruik verbieden. Dat betekent dat bijvoorbeeld Glysofaat (Roundup, red.) in Nederland gewoon gekocht mag worden voor gebruik in de landbouw. Maar het mag in ons land niet gebruikt worden voor onkruidbestrijding op openbare verhardingen en onverharde op- pervlakken. Daarnaast mag het niet gebruikt worden voor particuliere verhardingen die afwateren op open water. De verwachting is dat de regels steeds verder worden aange- scherpt.” TECHNIEKEN Voor de chemievrije onkruidbestrijding zijn hete lucht, heet water en borstelen de meest gebruikte technieken. “Het gebruik van een open vlam kan ook, maar is brandgevaar- lijk. Bovendien vraagt deze methode veel brandstof. Deze techniek is vooral aantrek- kelijk door de lage aanschafkosten, maar wordt door de neveneffecten steeds minder ingezet”, aldus Van Loon. Door onkruid bloot te stellen aan hete lucht wordt de plant gekookt en sterft af. Bij elke thermische techniek stollen de eiwitten rond de 67 graden en klappen de bladcellen kapot bij 80 graden. De wortel wordt bij geen en- kele techniek direct geraakt. Wél krijgt deze een uitputting te voortduren: de plant wilt zijn bladgroen herstellen door energie van de wortel naar boven te sturen. Op deze manier sterft uiteindelijk het plantje in zijn geheel af na een aantal herhalingen. “Deze techniek werkt voor openbare verhar- ding het beste in combinatie met borstelen. Bij de thermische bestrijding verschrompelt de plant. Na bijvoorbeeld een paar weken volgt er een borstelbeurt, waarbij de bestra- ting van zowel de plantresten, als zand en straatvuil wordt ontdaan.” CHEMISCH VERSUS CHEMIEVRIJ Chemische bestrijding lijkt in eerste instantie goedkoper dan chemievrije bestrijding. Maar dat is volgens Van Loon maar schijn: “Bij de chemische bestrijding wacht je eerst tot er voldoende groen is, waarna je het onkruid bespuit. De plant sterft af, maar blijft als restafval liggen. Veelal is dit in combinatie met zand en straatvuil. Je zult dan dus toch aanvullend moeten reinigen om een schoon straatbeeld te krijgen.” “Volgende punt van aandacht is dat planten na enige tijd steeds meer resistent worden tegen een chemisch middel. De resultaten worden steeds slechter, tot er weer een nieuwmiddel wordt toegepast. Daarnaast liggen de milieukosten hoger door natuur- schade en vervuiling van grond- en opper- vlaktewater. Maar dit zijn de onzichtbare kosten, die in veel gevallen niet worden meegerekend.” CO 2 -UITSTOOT TERUGDRINGEN Een bijkomend voordeel van chemievrije onkruidbestrijding is terugdringen van de CO 2 -uitstoot. “Wij leveren volledig elektri- sche Alltrec werktuigdragers voor onder meer onkruidbestrijding, veeg- en reinigings- werkzaamheden en grasmaaien. Daarnaast leveren wij hete luchttechnieken met warm- teterugwinning. Door de hete lucht weer aan te zuigen, ontstaat een hete luchtcirculatie, waarbij we tot 60 à 70% van de warmte kun- nen terugwinnen. Dat scheelt enorm in de gaskosten! In combinatie met een elektrische werktuigdrager kun je de CO 2 - en fijnstof-uit - stoot flink terugdringen. Een toenemend aantal gemeenten en aannemers stelt hier eisen aan. Daar hebben wij dus een passend antwoord op. Gelukkig zien we sinds 2016 dat bestekken van gemeenten veel beter aan- sluiten op chemievrije onkruidbestrijding en dat de kennis bij aannemers ook toeneemt.” Hete lucht onkruidbestrijding werkt voor openbare verharding het beste in combinatie met borstelen.