GWW-Totaal 4 - 2020

19 NUMMER 4 / JULI 2020 GROEN Biomassapellets maken van regionaal bermgras Van gemaaid bermgras uit de regio biomassapellets maken: zo wordt een afvalstroom omgezet in een waardevolle brandstof voor biomassaketels. Groenver - werker Hooijer Renkum on- derzoekt tezamen met Yilkins Drying Solutions in hoeverre dit proces tot rendabele streekpel- lets kan leiden. Zodat er minder biomassastromen uit Canada en Zweden nodig zijn voor de Nederlandse duurzame energie- voorziening. Een door Yilkins ontwikkelde innovatieve en energie-efficiënte techniek is de spil van dit proces. Hiermee moet het enorme potentieel van 1 miljoen ton bermgras per jaar als energiebron worden ontsloten. TEKST: JOOP VAN VLERKEN Uit onderzoek dat Yilkins uitvoerde met groenververwerker Hooijer Renkum blijkt dat bermgras dat vrijkomt bij onderhouds- werkzaamheden aan rijks- en provinciale we- gen, mogelijk geschikt is voor verwerking tot biomassapellets. Normaal wordt bermgras deels ingezameld en wordt het gebruikt voor compostering. Voor vergistingsinstallaties is het bermgras eigenlijk minder geschikt, waardoor het alleen in kleine hoeveelheden bij andere stromen kan worden bijgemengd. Als het bermgras blijft liggen komt onder meer methaan vrij, dat een schadelijk broei- kasgas is. ONDERZOEK “Het onderzoek was in eerste instantie gericht op het verwerken van houtige reststromen”, vertelt Annewil Hooijer van groenverwerker Hooijer Renkum. “Door het hoge zandgehalte in dit snoeiafval was het te bewerkelijk om hier pellets van te maken. Daarnaast hebben we een aantal eerste proeven met bermgras gedaan.” In vervolgonderzoek wordt bekeken of door eerst te wassen en vervolgens torrefactie (roosten; een thermochemisch proces dat on- der meer wordt toegepast op biomassa, om het geschikter te maken voor het gebruik als brandstof, red.) toe te passen, het bermgras afzonderlijk verwerkt kan worden tot kwali- tatief goede pellets. Hooijer: “Dat onderzoek loopt nu. Het ziet er goed uit, maar er zijn wel uitdagingen. We moeten nog bepalen hoeveel energie we uit een 1 m 3 bermgras kunnen halen. Daarnaast composteert gras snel, dus je moet het snel kunnen drogen. En we willen ook de verbrandingseigenschappen nog goed onderzoeken.” INNOVATIEF DROGEN “De installatie van Yilkins droogt reststro- men met 50%minder energie ten opzichte van bestaande droogtechnologieën”, vertelt Joris Spaan van Yilkins. “De reststromen die we verwerken bevatten vocht. Daar moet je vanaf, omdat dit de verbranding bemoeilijkt. Daarom hebben we met subsidie van Rijk- dienst voor Ondernemend Nederland een drooginstallatie ontwikkeld. Aan het begin van het proces bevatten de reststromen nog 40 tot 60% vocht. Na ons droogproces is dat nog maar 10%. Om de reststromen te drogen gebruiken we een geperforeerde plaat waar we warme lucht doorheen blazen. De massa wordt rondgedraaid en tegelijkertijd gedroogd. Dat is een techniek die nog niet gebruikt wordt.” HOGE KWALITEIT Met de Yilkins Drying Solutions (YDS)-tech- nologie worden verschillende fracties gescheiden. In eerste instantie wordt met een zeef zand verwijderd uit de reststroom, waarna de laatste resten in de droger worden verwijderd. Daarna wordt de massa homogeen gedroogd en vervolgens verdicht tot pellets. Deze pellets hebben een hoge kwaliteit en een marktwaarde van 140 tot 160 euro per ton. Zo worden reststromen met een negatieve waarde omgezet in een waardevol product waarnaar steeds meer vraag is. “De drooginstallatie heeft door hergebruik van warmte bovendien een hoog rendement”, vertelt Spaan. “We kunnen met de installatie een hoog thermisch rendement halen van 104%, omdat we de condensatiewarmte hergebruiken. Door deze energiebesparing kun je met lage kosten drogen. De droogtech- niek is bovendien fossielvrij. De warmte in de drogers wordt opgewekt zonder gas of olie. We gebruiken 5 à 6 % van de uiteindelijke biomassapellets voor het eigen droogproces.” KLEINERE SCHAAL RENDABEL Met de installatie kunnen zowel kleinscha- lig als op grotere schaal op efficiënte wijze biomassapellets geproduceerd worden van laagwaardige, lokaal beschikbare biomas- sastromen, zoals bermgras en snoeiafval. In heel Nederland is per jaar ongeveer één miljoen ton bermgras beschikbaar, wat een enorm potentieel aan grondstof voor lokaal geproduceerde biomassa betekent. Dat zorgt ervoor dat er minder biomassastromen uit Canada en Zweden nodig zijn. Juist omdat de totale installatie is relatief klein is - slechts 10 bij 25 meter – is de installatie makkelijker op kleine schaal toe te passen, aldus Spaan. En dat zorgt ervoor dat het productieproces van biomassapellets al op kleinere schaal rendabel wordt. Spaan: “Andere technologieën kunnen ook wat wij doen, maar die zijn heel duur en worden daar- door pas rendabel bij grotere hoeveelheden. Onze technologie is juist geschikt voor lokale toepassing met laagwaardige reststromen. De komende vijf jaar willen we twintig YDS-installaties in Nederland en ongeveer 50 installaties wereldwijd verkopen”, besluit Spaan. SUBSIDIE VOOR INNOVATIES Nieuwe technologie of demo-installaties voor duurzame energieopwekking en CO 2 -redcutie, zoals op het gebied van biomassa, kunnen subsidie krijgen binnen de regeling DEI+. In deze regeling voor Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie zijn twee varianten: pilotprojecten en demonstratieprojecten. In een pilotproject wordt een nieuwe technologie getest en verbeterd in een proefopstelling die representatief is voor de praktijk. In een demonstratieproject wordt geïnvesteerd in een productie-in- stallatie die ook na afloop van het subsidieproject in gebruik blijft. Kijk voor meer informatie op: www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/demonstra - tie-energie-en-klimaatinnovatie-dei-2020 Installatie van Yilkins.