GWW-Totaal 6 - 2020

13 NUMMER 6 / OKTOBER 2020 ONDERGRONDS BOUWEN entree tot de stad in een aangename plek om te verblijven. De drie ingangen naar de fietsenstalling gaan op in het ontwerp van het plein en zorgen zo voor een naadloze verbinding tussen de buitenruimte en de kelder. Kraaijvanger Architects ontwierp de fietsenstalling en Boskalis is verantwoorde - lijk voor de uitvoering. ONTWERP FIETSENSTALLING De grootte van de ondergrondse fietsenstal - ling is te vergelijken met het oppervlak van een voetbalveld. De ruimte is ontworpen als een stedelijk souterrain waarbij een ruime opzet, overzicht en overvloedig licht zorgen voor optimale functionaliteit, comfort en veiligheid. Daglicht en natuurlijke groen- vlakken met beplanting reiken tot diep in het souterrain. Aanwezige lampen gaan pas branden wanneer het buiten te donker is. Dat bespaart een aanzienlijke hoeveelheid energie. Het ontwerp is zo slim opgezet dat er geen doodlopende gangen of obstakels zijn. Ook zijn de kolommen zo gepositioneerd dat er geen donkere nissen ontstaan. Infiltratie - kratten onder de grond zorgen ervoor dat de openbare ruimte bij zware neerslag het water goed kan bergen. De nieuwe ondergrondse fietsenstalling krijgt twee grote in- en uitgangen aan het Stationsplein. De fietsen worden on - dergronds op één verdieping gestald in dubbellaagse fietsenrekken. Vanuit deze fietsenstalling kunnen reizigers met een roltrap naar het station of Stationsplein. De huidige fietsenstalling aan de noordzijde van het station blijft vooralsnog intact. Ook de fietsenstalling onder het Lübeckplein aan de zuidzijde van het station blijft bestaan. BOUWKUIP WANDEN Begin augustus 2019 is de aanleg van de bouwkuip gestart. Deze had een afmeting van 120 x 40 meter. De bouwkuip heeft Boskalis met behulp van CSM-wanden gemaakt. Deze speciale wanden houden grond en water tegen. “Oorspronkelijk zouden we hier een bouwkuip aanleggen met stalen damwanden die met een trillingsarme methode ingebracht zouden worden”, zegt Hedwig Hut-Verelst, omgevingsmanager Boskalis Nederland. “Helaas bleek dat hier niet mogelijk, doordat er grindlagen in de ondergrond werden aangetroffen. Als je daar een damwand doorheen duwt, kun je alsnog trillingen krijgen. Die zijn hier ongewenst door de aanwezigheid van het monumen- tale stationsgebouw. Vervolgens hebben we gezocht naar een alternatieve uitvoe- ringsmethode. De keuze is toen gevallen op CSM-wanden”. CSM staat voor Cutter Soil Mix. Met deze bouwtechniek wordt er ondergronds water en cement vermengd met grond om een grond- en waterkerende wand te bouwen. Ook het aanwezige grind in de grond wordt vermengd en zo onderdeel van de construc- tie. Vervolgens worden er stalen profielen in de betonslurry neergelaten. Deze vormen uiteindelijk samen met de verharde be- tonslurry de wand van de bouwkuip. De wanden zijn met groutankers verankerd, die onder een hoek van 45 graden in de achter- liggende grond zijn geboord. Hedwig: “De wanden zijn 13 meter diep. Een voordeel van deze techniek is dat de werk- zaamheden geen trillingen en nauwelijks geluidshinder veroorzaken, vergeleken met het aanbrengen van stalen damwanden. We hebben gewerkt met moten van 2 meter. Eind oktober 2019 waren alle wanden rondom gereed.” BOUWKUIP VLOER De diepte van de bouwkuip was zes meter. Daartoe is zo’n 25.000 kuub grond afgegra- ven: goed voor 1.470 vrachtwagens, die via een tijdelijke brug over de hoek van de bouw- kuip het werk konden verlaten. De onderkant van de bouwkuip lag onder het grondwater- niveau en moest dus ook waterdicht gemaakt worden. “Deze is dicht gemaakt met een spe- ciale gellaag die met 6.500 dunne slangetjes is geïnjecteerd”, legt Hedwig uit. “Tijdens het ontgraven kwamen de slangetjes ook weer mee, maar die zijn handmatig uit het zand gehaald. Begin 2020 was de bouwkuip geheel ontgraven.” Begin februari 2020 is met een dunne beton- laag de werkvloer gestort, met een opper- vlakte van circa 4.800 m 2 . Op de werkvloer is een gewapende betonvloer met een dikte van 80 cm aangebracht. Daarna zijn ook de wanden en ovale kolommen gestort, die de dakvloer dragen. De dakvloer is traditioneel bekist met tafelkisten. Op 19 mei 2020 is een groot deel van het dak gestort. Circa 1.950 kuub beton is gestort tussen 6.00 uur ’s morgens en 2.00 uur ‘s nachts. Als afwerking is het beton gevlinderd. Op 16 juni 2020 was het resterende dak aan de beurt. Momenteel vindt de afbouw van de fietsen - stalling plaats. Het heringerichte Stations- plein en de vernieuwde Stationsweg zijn medio 2021 klaar. Het OV-knooppunt Zwolle is dan een stuk aantrekkelijker geworden voor de reizigers. De CSM-wanden zijn met groutankers verankerd, die onder een hoek van 45 graden in de achter- liggende grond zijn geboord. De ondergrond van de bouwkuip is waterdicht gemaakt met een speciale gellaag die met 6.500 dunne slangetjes is geïnjecteerd. De dakvloer van de fietsenstalling is traditio- neel bekist met tafelkisten. Op 19 mei 2020 is een groot deel van het dak gestort. Circa 1.950 kuub beton is gestort tussen 6.00 uur ’s morgens en 2.00 uur ‘s nachts. Als afwerking is het beton gevlinderd. Op 16 juni 2020 was het resterende dak aan de beurt. Beeld: Kraaijvanger Architects en Maxwan A+U.