GWW-Totaal 7 - 2020

31 NUMMER 7 / DECEMBER 2020 GROEN BEWONERS- TEVREDENHEID AANTREKKEN BEWONERS, BEDRIJVENEN BEZOEKERS VISITEKAARTJE STAD MEEROMZET ONDERNEMERS BETERE BODEM- KWALITEIT MEER VARIATIE TEGENGAAN HITTESTRESS GEZONDHEIDEN WELBEVINDEN BEWONERS MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK BEREIK- BAARHEID SUBSIDIE DRUKTE VERDELEN INNOVATIE SCHADUW GEZONDE LUCHT MINDER WATEROVERLAST VERKOELING DUURZAAM IMAGO MINDER CRIMINALITEIT ENVANDALISME ISOLATIE GEBOUWEN BESCHERMING VERONTREINIGING VERKEER INDUSTRIE BETER SOCIAAL KLIMAAT FIETSEN/ WANDELEN INFORMEEL PRETTIG MINDER DROOGTE BELEVING MINDER STRESS MINDER MEDICATIE HOGERE CREATIVITEIT BETERE CONCENTRATIE MINDER GELUIDHINDER ERVAREN WATERBERGING ENHERGEBRUIK BODEMWATER- ZUIVERING ONDERHOUDS- VRIENDELIJK FINANCIEEL VOORDEEL BIJEN, VLINDERS, ENVOGELS DUURZAME BRONNEN MINDER ANGST/ DEPRESSIE CO 2 - REDUCTIE Infra en mobiliteit VOEDSEL ENBLOEMEN EDUCATIE BIO- DIVERSITEIT ONTSPANNEN CIRCULAIR BODEM WATER ONDERHOUD ENERGIE TEMPE- RATUUR BATEN LUCHT- KWALITEIT VEILIGHEID GEUR BEWEGEN ENSPELEN ONTMOETEN UITZICHT ENKLEUR GELUID PRODUCTIVI- TEITEN LEER- PRESTATIES ©BrancheverenigingVHG (vhg.org) /Kim vander Leest (kimvanderleest.nl) De Levende Openbare Ruimte heeft meerwaarde KLIMAAT: Water,Temperatuur, Luchtkwaliteit MENS: Veiligheid,Bewegen en spelen,Ontmoeten,Productiviteit en leerprestaties, Ontspannen,Geluid,Uitzicht en kleur,Geur NATUUR: Bodem,Voedsel enbloemen,Biodiversiteit,Educatie,Circulair ECONOMIE: Onderhoud,Energie,Baten Beleving: Water,Geluid,Uitzicht en kleur,Geur, Luchtkwaliteit, Temperatuur,Voedsel enbloemen, Biodiversiteit,Educatie,Ontspannen,Ontmoeten Duurzaamheid: Water,Bodem,Voedsel enbloemen,Biodiversiteit,Educatie,Circulair, Onderhoud,Energie Gezondheidenwelbevinden: Ontspannen,Ontmoeten,Bewegen en spelen,Veiligheid, Voedsel enbloemen,Geluid,Uitzicht en kleur,Geur, Luchtkwaliteit,Temperatuur,Water Socialecohesie: Veiligheid,Bewegenen spelen,Ontmoeten,Voedselenbloemen,Educatie,Onderhoud Groene trambaan. De sedummat - ten tussen de rails verminderen de geluidsoverlast. Deze droogte­ bestendige beplanting vraagt minimaal onderhoud en hoeft niet te worden gemaaid, wat bijdraagt aan de verkeersveiligheid. Groen warmt minder op en verlaagt bovendien de temperatuur van de rails waardoor ze minder uitzetten en langer meegaan. Foto: Sempergreen. De Levende Openbare Ruimte Branchevereniging VHG presenteerde onlangs de nieuwe handlei- ding De Levende Openbare Ruimte. Deze is ontwikkeld door groene conceptontwikkelaar Kim van der Leest en gaat over (semi)openbaar groen. Het is een boekwerk vol inspirerende praktijkvoorbeelden voor toekomstbestendige, gezonde en leefbare steden. Een inspiratiebron voor provincies, waterschappen, gemeenten, stedenbouwkundigen, beheerders, (landschaps-)architecten en groenprofessionals. TEKST: KIMVANDER LEEST EN ANNEMIEKE BOS BEELD: VHG/DE LEVENDE OPENBARE RUIMTE De meerwaarden van groen zijn steeds meer bekend. De vraag is dan ook niet meer of we groen moeten toepassen. Het gaat eromwelk groen we op welke locatie en op de juiste manier toepassen voor het beste effect. De handleiding De Levende Openbare Ruimte helpt in gesprekken de mogelijkheden van groene oplossingen tijdig mee te nemen en maximaal in te zetten voor de gewenste functies. Als dat lukt, worden er niet alleen betere locaties ontworpen, maar ook ont- wikkeld tegen minder kosten en met minder onderhoud. De handleiding geeft ook inspiratie voor de invulling van duurzaamheidsdoelstellingen, aanbesteding en processtappen om te komen tot een duurzame levende openbare ruimte. NL Greenlabel heeft hiervoor een belangrijke bijdrage geleverd. INFRA-NATUUR In het handboek staan meer dan 500 inspi- rerende gerealiseerde praktijkvoorbeelden, voorzien van een toelichting. Van groen dat kan worden verbonden met grijs (infra) en blauw (water) tot rood (gebouwen) en zelfs geel (energie). Functioneel groen toegepast langs straten, (spoor)wegen, trambanen, voetgangers- en fetsroutes, ov-haltes en kades. Groenblauwe verbindingen zorgen ervoor dat mensen meer gaan wandelen en fetsen. Autoluwe groene straten zijn tevens ouderen- en kindvriendelijk en komen de leefbaarheid van steden zeer ten goede. OPZET De Levende Openbare Ruimte omvat negentien thema’s waarvoor groen bewezen meerwaarde heeft. De thema’s zijn praktisch geordend onder vier pijlers: Mens, Klimaat, Natuur en Economie. Naast aandacht voor biodiversiteit, water bergen, hittestress en circulariteit gaat het ook om combinaties maken met groene oplossingen voor de mens. Denk aan ontmoeten, veiligheid en bewegen, stille plekken om te ontspannen. En ontwik- kelingen als burgerparticipatie, deeltuinen en drukte verdelen. Voor een prettige, gezonde en veilige leefomgeving. MINDMAPS Om heel gericht de meerwaarden van groen te belichten, is er voor zeven type gebieds- functies (zoals infra en mobiliteit, pleinen en winkelgebieden, industrie- en bedrijventer- rein of wijk- en buurtgroen) een mindmap toegevoegd. De mindmaps zijn een handig hulpmiddel bij integraal ontwerpen en ge- sprekken met multidisciplinaire teams. GROENE OPLOSSINGEN Veel ambities voor de leefomgeving zijn niet direct groen. Denk aan veiligheid, vermin- deren van geluidshinder of bodemzuivering. De oplossingen hiervoor kunnen echter wel groen zijn, maar zijn niet altijd bij iedereen bekend. Denk bijvoorbeeld aan: • Een natuurlijke ondoordringbare heg als ecologisch prikkeldraad is een goed alternatief voor een hek met bewakings­ camera’s rondom een terrein. • Boombunkers in de bebouwde omgeving als wateropslag, groeiplaatsverbetering en het tegengaan van wortelopdruk. • Groen tussen hoge gebouwen als wind­ breker om aantrekkelijkere wandelroutes en horecaexploitatie mogelijk te maken. • Natuurlijke oevers voor natuurlijke water- zuivering en het tegengaan van algengroei naast meer biodiversiteit. Aanleg fietspad, Epe. Hier wordt een lichtgewicht drukverdelende krattenlaag toegepast om bestaande (monumentale) bomen te beschermen tegen eventuele negatieve effecten van de reconstructie. De laag gaat ook wortelopdruk tegen. (Betonnen) fietspaden kunnen worden aange - bracht door een zwevende fundering te maken over de wortelpakketten heen. Foto’s: Tree Ground Solutions Al deze informatie en voorbeelden zijn terug te vinden in de VHG-handlei- ding De Levende Openbare Ruimte. Deze handleiding is een vervolg en aanvulling op de succes- volle handleidingen De Levende Tuin (2018) en Het Levende Gebouw (2019). De drie handleidingen zijn digitaal in te zien en te bestellen op www.vhg.org/kennisbank De Moreelse ’Bomenbrug’ bij Centraal Station Utrecht is een brug voor fietsers en voetgan - gers. De brug verbetert de aansluiting van de binnenstad met de westkant van de stad en is een belangrijke schakel in het netwerk van hoofdfietsroutes. Kenmerkend is de rij ijzerbomen (Parrotia) geintegreerd in de brug. Deze soort is bewust gekozen, omdat ze weinig overlast (bladval) veroorzaken voor onderlig - gende sporen. Foto: Paulien Varkevisser/De Eijk Groep