GWW-Totaal 2 - 2021

PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 8 Innovatief geluidsscherm bij Vreeland Voorbeeld van een Whiswall. Omgevingslawaai is niet goed voor onze gezondheid. Daarom onderzoekt de provincie Utrecht in het programma Toekomst N201 naar mogelijkheden om de leefbaarheid rond de provinciale weg N201 te verbeteren. De Whiswall maakt deel uit van het Actieplan Omgevingslawaai van de provincie Utrecht waarin maatregelen zijn opgenomen voor het terugdringen van geluidsoverlast in stedelijke en landelijke gebieden. Eén van de locaties met veel geluidsover- last is bij Vreeland. De afgelopen jaren is al een aantal maatregelen genomen, zoals het aanbrengen van stil asfalt, het verlagen van de snelheid en het stiller maken van de brug over de Vecht. De overlast blijft echter groot. Een traditioneel geluidsscherm is op deze locatie niet mogelijk vanwege de ligging van de weg en het gebrek aan ruimte. De nieuwe en inno- vatieveWhiswall is wel haalbaar omdat deze lager is en minder ruimte nodig heeft. WHISWALL De Whiswall is een innovatieve constructie van beton en staal die geluid afbuigt. Dit geluidsscherm is kleiner, compacter en min- der hoog dan een traditioneel scherm en kan daarom wel geplaatst worden op de ho- ger gelegen weg. De Whiswall is geplaatst op het tracé bij Vreeland tussen de kruising van de N201 met de Singel en de brug over de Vecht. Dit geluidsscherm is al toegepast bij projecten in onder meer Nijmegen en Amersfoort. De provincie Utrecht wil inzicht krijgen in de effecten en bruikbaarheid van dit nieuwe product. Samen met omwonen- den, de gemeente Stichtse Vecht en de Dorpsraad Vreeland zal de situatie na de plaatsing door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) worden gemeten en gevolgd. Het gaat daarbij niet alleen om het ‘technisch’ meten van het aantal dB’s met apparatuur bij de weg en bij de huizen. Ook de subjectieve geluids- beleving wordt via een enquête in beeld gebracht. Vermindering betongebruik in mariene infrastructuur Voetgangers maken golvende lichtprojecties Het Licht van Jan is ontwikkeld in opdracht van Gemeente Amsterdam en is mede mogelijk gemaakt door het Amsterdams Fonds voor de Kunsten. Beton wordt onder meer gebruikt voor dijkbekleding, havenka- des en golfbrekers, maar de betonproductie staat bekend om de enorme CO 2 -uitstoot. In het recent gestarte RAAK Publiek project ECODAMI gaan onderzoekers van Hogeschool Van Hall Laren- stein materiaal ontwikkelen dat beton in de mariene infrastruc- tuur kan vervangen en ecologisch optimaal werkt. Dat onderzoek doen ze samen met andere kennisinstituten, publieke partijen en bedrijven. bieden en het vergroten van connectiviteit (land en water, zoet en zout) essentieel. Het nieuwe materiaal kan bijdragen aan het verbeteren van de onderwaternatuur bij het PAGW-traject van Lauwersmeer- dijk-Vierhuizergat, één van de proefloca - ties binnen ECODAMI.” SAMENWERKING In het ECODAMI-project (Ecologisch Optimale en Duurzame Alternatieve materialen voor Mariene Infrastructuur) werkt Hogeschool Van Hall Larenstein samen met kennisinstituten Technische Universiteit Eindhoven, Rijksuniversiteit Groningen, HZ University of Applied Sciences en HAN University of Applied Sciences. Daarnaast zijn publieke partijen Rijkswaterstaat Noord-Nederland, Water- schap Noorderzijlvest en Saba Public En- tity en bedrijven NETICS, Witteveen+Bos, Bioclear Earth, Acroniq en de Leeuwarder Beton Centrale betrokken. In een verkeerstunnel aan de rand van het Centrum van Amsterdam is 29 januari Het Licht van Jan onthuld. In deze installatie van kun- stenaar Matthias Oostrik activeren voorbijgangers golvende lichtpro- jecties, die het nauwe trottoir en de verweerde wanden van de onder- doorgang uitlichten. Het deinende ritme van het licht weerspiegelt de zonnestralen op het water dat hier vroeger stroomde. van de onderdoorgang Kattenburgerstraat lopen. In de donkerste gedeeltes van de tunnel veroorzaken ze de golvende lichtprojecties. Op de vergeelde tegelwand bewegen lichtbundels met de voetgangersmee, terwijl op het trottoir golven van licht zachtjes tegen hen inwiegen. Met deze compositie verwijstMatthias naar het verleden van de spooronderdoorgang, waarmeerdere natuurlijke en aangelegdewa- terlichamen hebben gelegen, zoals het Oer-IJ, de Keerweersboom, de Kattenburgergracht en de Binnenhaven. NIEUWE VERBINDINGEN De kunstwerken vanMatthias leggen nieuwe verbindingen tussenmensen en hun omgeving. Zijnmonumentale installaties gebruiken digi- tale technologie om te reageren op bezoekers, die zo hun omgeving kunnen vormgevenmet In de week van 3 tot 6 maart 2021 is er een innovatief geluidsscherm geplaatst langs de provinciale weg N201 bij Vreeland. Het betreft de zogeheten Whiswall van 4Silence. Hiermee wil de Provincie probe- ren de geluidshinder voor circa 60 woningen en een basisschool te verminderen en de leefbaarheid te verbeteren. Foto: Van Hall Larenstein. “Met een alternatief materiaal voor beton kunnenwe kustveiligheid en biodiversiteit combineren. En dit is hard nodig, want de biodiversiteit van onze zeeën en oceanen gaat hard achteruit”, aldus projectleider Jorien Rippen. Het tweejarige project wordt deels gefinancierd door SIA (onderdeel van deNederlandseOrganisatie voorWeten- schappelijkOnderzoek). In dit project bundelen ecologen en engineers hun krachten. Zij gaan op zoek naar duurzame alternatieven voor beton die zoveel mogelijk uit natuurlijkemate- rialen bestaan. Dit vergroot de kans voor aanhechting van fauna, zoals oesters en mosselen. De technische partners in het consortiumhouden tijdens het onderzoek rekeningmet de conventionele eisen waaraan dematerialenmoeten voldoen. Het ecologische succes, dematewaarin bepaalde doelsoorten zich op dematerialen vestigen, wordt vervolgens door ecologen in het lab en in het veld getest. Dezemanier van samenwerking resulteert in duurzame en ecologisch optimale bouwmaterialen die direct toepasbaar zijn inmariene infrastruc- tuur, zoals dijkbekleding, havenkades en golfbrekers. Het nieuwemateriaal kan ook gebruikt worden voor artificiële riffen die de soortenrijkdombevorderen. NIEUWE DUURZAME BOUWSTENEN Lies van Nieuwerburgh (senior mariene ecoloog, Rijkswaterstaat Noord-Neder- land): “Voor het bereiken van een robuust voedselweb en verhoogde biodiversiteit onderwater, is het herstellen van leefge- veranderlijk licht, video of geluid. Zijnwerken in de openbare ruimte zijn bovendien functioneel. Ze dragen bij aan een gevoel van veiligheid en zijn ontworpen op een lange levensduur. Een bekend voorbeeld vanMatthias’ werk is de BijlmerMoodwall uit 2009. Dit 24meter lange LED-scherm is aangebracht in een voetgan- gerstunnel inAmsterdam-Zuidoost. Voorbij- gangers worden vergezeld van kleurrijke licht- patronen, die van de ongure tunnel weer een aangename plekmaken. In de installatie Een Spoor vanWater (2020) dieMatthias onlangs in opdracht van de gemeente Assen ontwik- kelde, veroorzaken passerende treinen een unieke lichtcompositie: eenwaterval van licht die naar beneden stort over het betonnen talud en de begroeide hellingen van een viaduct. StadsdeelbestuurderMichaMos is blij met het nieuwe kunstwerk: “De spoortunnel van de Kattenburgerstraat wordt intensief gebruikt door auto's, fietsers en voetgangers. Dankzij het kunstwerk is het voor wandelaars en fietsers weer veilig en prettig omde tunnel te gebruiken. Door de speelsewijzewaarop het kunstwerk reageert op voorbijgangers wordt deze tunnel een vrolijk stukje vanKattenburg.” Met slechts één rij lampen en drie stalen roos- ters worden vloeiende projecties gecreëerd die meebewegenmet de passanten. Het Licht van Jan dankt zijn naamaan demarkantewethou- der vanAmsterdam, Jan Schaeffer. Zijn uit- sprakenwaren inspiratie voor de verschillende projecties die afwisselend door voorbijgangers worden geactiveerd. Het Licht van Janwordt geactiveerd door de voetgangers, die over de smalle stoepen