GWW-Totaal 4 - 2021

13 NUMMER 4 / JULI 2021 THEMA VERHARDINGEN Halfverharding wint aan populariteit Nieuwe generaties halfverhardingen voor wandel- en fietspaden, parkeerplaatsen en licht verkeer hebben dermate gunstige eigen- schappen dat veel gemeenten deze ‘herontdekken’. Vroeger gaven halfverhardingen veel problemen met stuiven van stof in de zomer en met verpappen in de winter. Nieuwe varianten hebben samen met halfverhardingen die zijn doorontwikkeld deze nadelige eigenschap- pen ontkracht. Bovendien passen ze prima binnen het klimaat-adap- tief inrichten van de leefruimte. GWW Totaal sprak met specialisten Van de Bijl & Heierman uit Opheusden en De Beijer Bouwgrondstoffen uit Dodewaard over de mogelijkheden. TEKST: ING. FRANK DE GROOT “Ik ken gemeenten die vijf jaar geleden de halfverharding hebben vervangen door asfalt, maar nu al weer terug willen. De huidige generatie halfverhardingen die wij leveren en aanbrengen biedt op veel fronten voordelen”, zegt Martin Stufken, commerci- eel adviseur bermen en recreatieve paden bij Van de Bijl & Heierman. Dit bedrijf is al meer dan dertig jaar actief in de Groen- -Grijze sector, als inrichter en beheerder van buitenruimte. Groenvoorziening, grond- werk, ondergrondse en bovengrondse infra, dak- en gevelbegroeiing, bermverharding en gladheidsbestrijding. Terreinbeheerders, recreatieschappen en gemeenten in heel Nederland kunnen voor advies, ontwerp, aanleg en onderhoud op al deze terreinen bij Van de Bijl & Heierman terecht. “Wij maken de buitenruimte veiliger, waardevoller en klimaatbestendiger”, zegt Martin dan ook. Naast hem zit Rik van der Mispel, adviseur bouwgrondstoffen bij De Beijer Bouwgrond- stoffen. Dit bedrijf is gevestigd in Dodewaard en is onderdeel van De Beijer Groep. Dit betreft een groep bedrijven in de keten van winning van grondstoffen, productie en diverse logistieke activiteiten. “De Beijer levert al meer dan 65 jaar grondstoffen aan overheidsinstanties, de GWW-sector, diverse industrieën, tuin- en recreatiemarkt, aan eigenaren van parken en aan organisaties van landschapsgebieden. HALFVERHARDINGEN De klanten van De Beijer hebben keuze uit een breed pakket van verschillende typen halfverhardingen. Iedere halfverharding heeft haar eigen specifieke eigenschappen. Of het nu gaat om gebonden of ongebonden halfverharding of omwaterafvoerende of waterdoorlatende halfverharding. Met een breed spectrum aan kleuren valt er echt van alles te kiezen. “De Beijer Bouwgrondstoffen adviseert bij het maken van de juiste keuze”, zegt Rik. Naast dat de informatie op de website te vinden is kan men het aanbod in halfverhardingen bij het bedrijf in Dode- waard ‘live in field’ bezichtigen. Op afspraak worden klanten rondgeleid met tekst en uitleg over de aangelegde paden, waarna het heel eenvoudig kiezen is. Voordat de halfverharding wordt afgeleverd gaat er nog wel één en ander aan vooraf. Zo worden de ingrediënten van bijvoorbeeld Quarzitische Grauwacke Flachkorn gewon- nen in de eigen groeve in Duitsland. Alle bestanddelen voor dit type halfverharding worden vervolgens met grote binnenvaart- schepen naar Dodewaard getransporteerd. Doordat de groeve en de locatie in Dode- waard direct aan grootscheeps binnenvaar- water liggen kan er economisch gunstig en minder milieubelastend gewerkt worden. In Dodewaard wordt volgens eigen recep- tuur de Quarzitische Grauwacke Flachkorn nauwkeurig samengesteld en in verwerkbare conditie gebracht. Volgens Martin biedt het gebruik van deze Duitse natuursteen meerdere voordelen: “We kennen de bron, en kunnen garanderen dat het granulaat vrij is van verontreinigingen. Daarnaast betreft het natuursteen, dat typisch gebroken is, prettig verwerkt en zich erg goed zet. Deze halfverharding heeft relatief veel steenfrac- tie, waardoor er geen verpapping van de toplaag optreedt.” Ook scoort deze halfverharding hoog op meerdere fronten: zo is het schadebeeld bij wortelopdruk minder en ontstaat er bij droogte geen scheurvorming door inklinking van bepaalde bodemsoorten. Het heeft een natuurlijke uitstraling met een klimaat-adap- tieve functie en het is volledig herbruikbaar. Daarbij valt het eenvoudig te beheren en zijn eventuele herstelkosten relatief laag. Ten slotte is deze halfverharding uitstekend te gebruiken bij afwijkende vormen en ongelijk terrein. “En als je kijkt naar de gemiddelde le- vensduur van tien tot vijftien jaar, dan zijn bij normaal gebruik de Total Costs of Ownership lager dan bij asfalt of beton.” Opdrachtgevers kiezen bij ongebonden half- verharding vaak voor de eerder genoemde Quarzitische Grauwacke Flachkorn 0/12 mm. Graustabiel is een gebonden halfverharding die steeds meer in trek is, omdat onkruid nagenoeg geen kans krijgt. Daarnaast is Graustabiel erosiebestendiger, wat een toe- gevoegde waarde is in bijvoorbeeld hellend terrein. AANLEG Het begint vaak met het kiezen van het juiste product. Maar het verwerken staat onher- roepelijk op een gedeelde eerste plaats. Een team van specialisten van Van de Bijl & Heierman verwerkt dagelijks en inmiddels al decennialang halfverharding voor bermen, wandel- en fietspaden, rijwegen, schouwpa - den, sportterreinen, parkeer- en kampeer- plaatsen. “Voor het aanleggen en onderhou- den van halfverharding is er een uitgebreid wagen- en machinepark voor handen. Van tevoren afgestemd op het type werk komen we met de juiste machines”, aldus Martin. Naast de kennis die aanwezig is hoe verschil- lende typen halfverharding verwerkt moeten worden, wordt er met de opdrachtgever nauwkeurig naar de waterhuishouding geke- ken. Bij een hevige regenbui moet het water adequaat worden afgevoerd, dus moet er al- tijd gezorgd worden voor voldoende afschot. Uiteindelijk komt dat overtollige water naast het pad in de grond terecht. “Het regenwater is vaak het meest gewenst in de bodem, zodat verdroging zoveel mogelijk wordt tegenge- gaan. Wortelopdruk van bomen is minder groot, omdat er ook water door de halfver- harding heen sijpelt. Bovendien is halfverhar- ding enigszins flexibel, waardoor deze licht mee kan bewegen met de ondergrond. De kans op scheurvorming is dus zeer klein”, legt Martin uit. ONDERHOUD Zoals eerder opgemerkt vraagt halfverhar- ding enig onderhoud. “Wij leggen desge- wenst de paden digitaal vast via GIS (Geogra- fisch Informatie Systeem) en koppelen daar ook de onderhoudsstatus aan vast. Beheer- ders kunnen bij ons een onderhoudscontract afsluiten voor een bepaalde periode. Dan ‘ontzorgen’ wij de beheerder voor een vast- gesteld aantal jaren”, zegt Martin. Het onder- houd is volgens hem best gunstig te noemen: “Halfverhardingen zijn veelal zelfherstellend: onder invloed van regen vloeien scheurtjes weer samen en middels praktische belasting verdicht deze ook weer. Afhankelijk van de soort halfverharding en de gebruiksintensi- teit kan er na vijf tot vijftien jaar een nieuwe laagje halfverharding erover heen aange- bracht worden. Klaar voor de toekomst.” Verwerken met combiwals van Graustabiel 0/12 mm. Verwerken met spreidmachine van Quarzitische Grauwacke Flachkorn 0/12 mm. Aanbrengen Quarzitische Grauwacke Berm 0/22 mm. Recreatief pad van Graustabiel Geel 0/12 mm.