9 NUMMER 2 / MAART 2022 KLIMAATADAPTATIE Klimaatrisico’s: wie is verantwoordelijk? hogere dijk, kans op overstroming beperken ruimte voor overtollig water creëren Meer informatie is te vinden op de website van het Verbond van Verzekeraars, de Klimaateffectatlas en in het rapport 'Verantwoordelijkheden bij risico's van extreem weer in een veranderend klimaat'. https://www.verzekeraars.nl/verzekeringsthemas/nieuwe-risicos/klimaat/infographic-verzekerbaarheid-klimaatrisico-s https://www.klimaateffectatlas.nl/nl/ https://klimaatadaptatienederland.nl/publish/pages/188454/verantwoordelijkheden-bij-risicos-van-extreem-weer-in-een-veranderend-klimaat1.pdf schaduw creeëren tegen hitte: groene omgeving, zonneschermen zuinig met water, water opvangen, eigenaren van gebouwen informeren naar potentiële funderingsschade Dit zijn enkele voorbeelden van maatregelen per klimaateffect. Dit zijn enkele voorbeelden van maatregelen per klimaateffect. Nationaal Hitteplan regels voor het verdelen van drinkwater bij schaarste, opslaan in grote wateren, beleid voor waterverdeling stap 1: Eigenaar zelf verantwoordelijk om schade te beperken Extreem weer kan veel problemen veroorzaken. De kans op overlast en schade wordt kleiner door het nemen van maatregelen. Wie is daarvoor verantwoordelijk? In eerste instantie is dat de eigenaar (stap 1). De overheid heeft een collectieve verantwoordelijkheid (stap 2). Eigenaren kunnen een verzekering afsluiten voor schade door extreem weer. Op de website van het Verbond van Verzekeraars staat welke schade hiervoor in aanmerking komt. Onderstaande infographic is een vereenvoudiging van het rapport 'Verantwoordelijkheden bij risico's van extreem weer in een veranderend klimaat'. Meer informatie over klimaateffecten staan in de Klimaateffectatlas. plaatsen van waterschot, drempel etc. hoger plaatsen van kwetsbare apparaten hoger plaatsen van kwetsbare apparaten, tegels uit tuin stap 2: Collectiviteit: - inspanning van de overheid om schade te beperken - verzekeringen door eigenaren DROOGTE HITTE WATEROVERLAST OVERSTROMING DROOGTE HITTE WATEROVERLAST OVERSTROMING Extreem weer kan veel problemen veroorzaken. De kans op overlast en schade wordt kleiner door het nemen van maatregelen. Wie is daarvoor verantwoordelijk? In eerste instantie is dat de eigenaar (stap 1). De overheid heeft een collectieve verantwoordelijkheid (stap 2). Eigenaren kunnen een verzekering afsluiten voor schade door extreem weer. Op de website van het Verbond van Verzekeraars staat welke schade hiervoor in aanmerking komt. Onderstaande infographic is een vereenvoudiging van het rapport ‘Verantwoordelijkheden bij risico’s van extreem weer in een veranderend klimaat’. Meer informatie over klimaateffecten staan in de Klimaateffectatlas. ‘ ’ extree eer in een veranderend kli aat’. https:// .verzekeraars.nl/verzekeringsthe as/nieu e-risicos/kli aat/infographic-verzekerbaarheid-klimaatrisico-s https://www.klimaateffectatlas.nl/nl/ tt s://kli t aptatienederland.nl/publish/pages/ 88454/verantwoordelijkheden-bij-risicos-van-extreem-weer-in-een-veranderend-klimaat1.pdf Helder en Duidelijk 2021 goede komt aan het aanwezige groen. Daarnaast is er de verhoogde kans op hittestress. Die kans is te verlagen door schaduwvorming. Dat kan door bomen, zonwering of zodanig ontwerpen dat de zon zoveel mogelijk uit het gebouw wordt gehouden. Maar denk ook aan het vervangen van donkere tegels in tuinen door groen (tegels eruit, groen erin). Groene daken en groene gevels dragen eveneens bij aan een koeler stadsklimaat. Daarnaast zorgen groene daken voor buffering van regenwater. Gebruik verder materialen met lichte kleuren die warmte weerkaatsen, in plaats van absorberen. Stedelijke gebieden blijven in de zomer in de nachten vaak erg warm, doordat donkere materialen dan hun opgenomen warmte weer afgeven. Voorbeeld van klimaatadaptieve aanpak in Heemskerk. Onder de bestrating liggen infiltratiekratten (Permavoid units). Het Regeerakkoord noem onder meer hittestress: dit vormt tijdens een warme periode een steeds groter probleem en veroorzaakt een piek in het overlijden van vaak kwetsbare mensen. Foto: Frank de Groot. dit tegen te gaan bevorderen we het toevoegen van meer groen, water en lichte oppervlakten in dichtbebouwd gebied. Dit leidt tot meer schaduw, verdamping en reflectie.’ Opvallend is dat het Regeerakkoord niet rept over het beperken van de gevolgen van droogte. De klimaatverandering gaat namelijk gepaard met toenemende perioden van droogte en hitte in de zomerperioden. Hierdoor zullen er maatregelen genomen moeten worden om regenwater vast te houden op de plaatsen waar het valt: dat kan door hemelwaterafvoeren af te koppelen van het riool en dit regenwater in de bodem te bufferen en/of infiltreren. Aandacht voor droogte mag dus zeker niet ontbreken op de agenda’s van Rijk, provincies en gemeenten! Wie is aansprakelijk voor schade door extreem weer? De overstromingen in Limburg van afgelopen zomer maakten opnieuw de vraag actueel wie aansprakelijk is voor schade door extreem weer. Over het vinden van een balans tussen de individuele en collectieve zorg, schreef Gert Dekker van adviesbureau Ambient de notitie: ‘Verantwoordelijkheden bij risico’s van extreem weer in een veranderend klimaat’. De conclusies zijn nu samengevat in een infographic. De infographic geeft weer wie verantwoordelijk is voor het nemen van maatregelen om de kans op overlast en schade als gevolg van extreemweer te verkleinen. Volgens Dekker kan het gebruik van beeld zeker helpen om een belangrijke boodschap op eenvoudige wijze over het voetlicht te brengen. “Tegelijkertijd is dit een ingewikkeld onderwerp met veel nuances”, zegt hij op het Kennisportaal Klimaatadaptatie. Als voorbeeld noemt Dekker de vraag welke schade als gevolg van extreem weer wel en niet wordt vergoed door verzekeraars Die laatste vraag is actueel, omdat ook bij de recente overstromingen in Limburg een aantal bedrijven niet volledig verzekerd bleek te zijn voor waterschade. De meeste Nederlandse verzekeraars keerden wel uit, maar bij de buitenlandse aanbieders was dit niet altijd het geval. Nederlanders zijn zich volgens Dekker onvoldoende bewust van het eigen risico op schade door wateroverlast en overstromingen. Ook afgelopen zomer werd ervan uitgegaan dat de overheid de schade uiteindelijk vergoed, via de Wet tegemoetkoming schade bij rampen. Dekker waarschuwt dat aan de vraag of die in werking treedt een politiek besluit ten grondslag ligt. Als bedrijf of burger weet je dus niet van tevoren of de overheid gaat uitkeren. ZORGVULDIGE COMMUNICATIE Risicodialogen – één van de ambities van het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie – maken op gebiedsniveau duidelijk welke maatregelen kunnen worden genomen (en door wie) om onaanvaardbare risico’s te verminderen. Ook maken ze inzichtelijk welke risico’s aanvaardbaar worden geacht. Zorgvuldige en gerichte communicatie helpt inwoners en bedrijven volgens Dekker om te begrijpen wat zij van de overheid kunnen verwachten in geval van schade als gevolg van extreem weer. FUNDERINGSSCHADE De verantwoordelijkheid voor de risico’s bij extreemweer verschilt sterk tussen de klimaateffecten overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte. Klimaatverandering maakt bepaalde risico’s zo groot dat de mogelijke totale schade te groot wordt om individueel te dragen en privaat volledig te kunnen verzekeren. “In het geval van bijvoorbeeld funderingsschade als gevolg van droogte en bodemdaling, dient de vraag zich aan of hier niet een vorm van collectieve zorg op zijn plaats is”, aldus Dekker. “Verzekeraars hebben nu nog niet voldoende informatie om risico’s in te schatten en tot een concreet product te kunnen komen, in de vorm van een vrijwillige of verplichte verzekering.” Bron: Kennisportal Klimaatadaptatie, www.klimaatadaptatienederland.nl erantwoordelijkheden bij risico's van s -een-veranderend-klimaat1.pdf regels voor het verdelen van drinkwater bij schaarste, opslaan in grote wateren, beleid voor waterverdeling DROOGTE r o de jkhe en bij ris o’s va s n-een-veranderend-klimaat1.pdf Helder en Duidelijk 2021
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=