PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 14 TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: STICHTING BELANGEN- ORGANISATIE GRONDZUIGEN “De voordelen van de grondzuigtechniek zijn in de gww-sector nog onvoldoende bekend”, zegt voorzitter en veiligheidskundige Marianne Mulder. “De ondergrond raakt steeds voller met leidingen, het werk wordt meer en meer, het moet allemaal sneller en er zijn steeds minder ervaren vakkrachten beschikbaar voor grondwerk. Daardoor neemt de kans op schade aan kabels en leidingen toe. Ook moet er vaak gegraven worden op plaatsen waar je niet goed bij kunt. Grondzuigtechniek biedt een oplossing voor deze problematiek.” GRAAFSCHADECIJFERS VERONTRUSTEND De jaarlijkse cijfers over schade door graafwerkzaamheden, gepubliceerd door Agentschap Telecom, laten de problematiek duidelijk zien. Over 2021 is te zien dat er geen sprake is van een trendbreuk in de graafschadecijfers. Zo was het aantal calamiteiten in 2021 met 41.074, het hoogste in de laatste vijf jaar. De totale directe herstelkosten liepen op van 25,2 miljoen euro in 2017 naar 41,2 miljoen euro in 2021. Wel nam het aantal graafbewegingen de laatste jaren toe, waardoor het aantal graafschades blijft bungelen rond de 1 op 18 graafbewegingen. De grootste schade ontstond in 2021 aan datakabels, in de top 5 gevolgd door laagspanningskabels, lage druk gasleidingen, waterleidingen en middenspanningskabels. “Er liggen steeds meer datakabels in de grond. Als je die raakt kunnen bedrijven en particulieren zomaar uren tot dagen zonder internet zitten. Dat is een toenemend risico”, zegt Peter van Daalen. Door de aanhoudende problemen rond graafschade legt Agentschap Telecom sinds 1 januari 2022 dan ook de focus op een strikt toezicht- en handhavingsbeleid bij het niet naleven van de voorschriften van de WIBON (zie kadertekst CROW500). Daarmee komt een einde aan een periode waarin de graafketen de ruimte en ondersteuning kreeg om zelf het tij te keren. “Op basis van graafschaderapportages die netbeheerders over 2021 hebben aangeleverd, waren ongeveer 31.000 graafschades makkelijk te voorkomen. Dit zijn schades die veroorzaakt werden door onzorgvuldig werken, zoals onvoldoende voorsteken of onvoldoende lokaliseren. Een goede voorbereiding van de graafopdracht is cruciaal. En daar hoort ook een goede werkinstructie aan het gravend personeel bij. Iedere medewerker die graaft, hoort vakbekwaam te zijn om te graven in de buurt van kabels en leidingen. Alleen zo voorkom je vermijdbare onderbrekingen van de essentiële diensten gas, water, elektriciteit en telecommunicatie”, aldus Agentschap Telecom. TOEPASSINGSGEBIEDEN Volgens Marianne en Peter is veel ellende te voorkomen door vaker de grondzuigtechniek in te zetten. “Op locaties waar genoeg ruimte is en er geen leidingen in de grond liggen, kun je beter graven. Maar er zijn heel veel toepassingen denkbaar, waarbij je beter kan zuigen dan graven.” Ik bekijk een animatiefilm over graven middels de grondzuigtechniek, waarin alle mogelijkheden worden getoond. Het vrij zuigen van kabels en/of leidingen bijvoorbeeld ter vervanging of aanleg van nutsvoorzieningen of in de petrochemie bij buisleidingen met gevaarlijke inhoud. Maar ook het maken van proefsleuven om ondergrondse infrastructuur in kaart te brengen. Daarnaast het vrijzuigen van boomwortels. Bij traditioneel graven is er een vrij grote kans op schade aan boomwortels. Het vrijzuigen van boomwortels kan nodig zijn om bomen te verwijderen of te verplaatsen, de groeiplaats te verbeteren of om kabels en leidingen bij boomwortels bereikbaar te maken. Dan kan je nog kelders en kruipruimten leegzuigen. Denk aan het creëren van een kelder, reparatie van een riool of het isoleren van een woning. Tot slot is grondzuigen geschikt ommaterialen, zoals puin, zand, grind of grond te verwijderen op lastig te bereiken plaatsen. Denk aan gemorst materiaal in schuren en loodsen, filterzand uit silo’s en grind van daken. Maar ook een onbereikbare achtertuin kan met grondzuigen worden bereikt voor grondwerk. Een heel groot voordeel is verder dat er geen grond naast de sleuf hoeft te worden opgeslagen. Peter: “Denk eens aan de ontgraving in een drukke, smalle straat. Als je dan ook nog de grond naast de sleuf hebt liggen, is vaak ook het fiets- en/of voetpad geblokkeerd. Die problemen heb je allemaal niet bij grondzuigen.” En dan is er nog het voordeel bij het werken met verontreinigde grond: “Die grond komt direct in de bunker terecht, waardoor de kans dat machinist en directe omgeving ermee in aanraking komen nihil is.” GESCHIEDENIS Waar komt de grondzuigtechniek eigenlijk vandaan? De oprichter van de Stichting Belangenorganisatie Grondzuigen, Leon Bastiaans, vertelde al eens eerder aan GWW Totaal dat hij in 2001 in Keulen voor het eerst een grondzuiger aan het werk zag om een sleuf te ‘ontgraven’. “Eerst dacht ik dat het een kolkenzuiger was, maar bij nadere inspectie was het een grondzuiger. Ik was toen werkzaam bij een riooltechnisch bedrijf. We kenden als bedrijf de problematiek rond graafschades. Deze grondzuigtechniek zou wel eens de oplossing kunnen zijn voor dat probleem!” Oud-voorzitter Bastiaans begon in maart 2002 voor zichzelf onder de naam Leon Bastiaans Grondzuigtechniek (LBG). In 2012 nodigde hij alle ondernemers met grondzuigmachines uit in een Van der Valk motel, met als doel om de belangen samen te behartigen. Aanleiding waren de eisen die de Stichting Industriële Reiniging (SIR) ging stellen aan grondzuigen. Reinigen en grondzuigen zijn namelijk verschillende technieken. “We werden echter op één hoop geveegd met de straatkolkzuigers. Die eisen gingen dan ook veel te ver en daar kregen we zelfs last van buiten de industriële poorten. Die eisen maakten de grondzuigtechniek veel te duur, waardoor de kloof tussen graven en zuigen alleen maar groter werd. Het ontbrak aan specifieke kennis, waardoor er behoefte was aan bundeling van de bestaande kennis en een goede belangenvertegenwoordiging”, aldus Bastiaans. Zijn oproep bleek een succes, want in datzelfde jaar volgde de oprichting van de Stichting Belangenorganisatie Grondzuigen (SBG). De huidige voorzitter Marianne Mulder wil Voorzitter SBG en veiligheidskundige Marianne Mulder: “Netwerkbeheerders en gemeenten moeten zich meer bewust worden van de mogelijkheden die de grondzuigtechniek biedt. Bijvoorbeeld door het grondzuigen voor bepaalde locaties verplicht te stellen.” SBG bestuurslid Peter van Daalen: “Er liggen steeds meer datakabels in de grond. Als je die raakt kunnen bedrijven en particulieren zomaar uren tot dagen zonder internet zitten. Dat is een toenemend risico.” Op 18 maart 2002 werd de grondzuigtechniek in Nederland geïntroduceerd. Sindsdien is het hard gegaan: bijna veertig bedrijven die zich hebben gespecialiseerd in deze techniek vormen inmiddels de Stichting Belangenorganisatie Grondzuigen. GWWTotaal sprak voorzitter Marianne Mulder en bestuurslid Peter van Daalen: wat zijn nu de voordelen van grondzuigen in plaats van graven? Zuigen in plaats van graven
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=