21 NUMMER 5 / SEPTEMBER 2022 KLIMAATADAPTATIE Klimaatadaptieve infrastructurele oplossing Tijdens de VN-klimaattop in Parijs, in 2015, zijn 195 landen akkoord gegaan met een nieuw klimaatverdrag. In dit verdrag zijn maatregelen afgesproken om de huidige klimaatverandering te beperken. Er is vastgelegd dat de wereldwijde stijging van de temperatuur in 2100 beperkt moet zijn tot 2°C vergeleken met het niveau van vóór de opkomst van de industrie. TEKST: RENÉ ZONNEVELD Verandering van het klimaat (de opwarming van de aarde) heeft tot gevolg dat het weerpatroon verandert. De impact hiervan is in ieder gebied op onze aarde weer anders. Maar in het algemeen geldt dat we rekening moeten houden met een toename van extreme regenval, hardere stormen, grotere periodes van droogte en hitte. De kans op hittegolven, wateroverlast en overstromingen neemt dus toe. Onlangs trokken Nederlandse wetenschappers die hebben meegeschreven aan het gezaghebbende IPCC-klimaatrapport, aan de bel. Zij denken niet dat de in Parijs afgesproken doelstellingen gehaald gaan worden en voorzien een temperatuurstijging van rond de 3°C. Dit betekent dat het nemen van maatregelen urgenter is dan ooit. MAATREGELEN TEGENWATEROVERLAST In de laaggelegen delta Nederland zijn we wel gewend om ons te weren tegen wateroverlast. Dankzij actief dijkbeheer en met grote projecten als de Deltawerken en - meer recent - Ruimte voor de Rivier, houden we droge voeten. Althans... meestal, want de strijd tegen het water is zelfs in ons land nog lang niet gewonnen, zoals ook de overstromingen in Limburg ons vorig jaar hebben laten zien. Ondanks pogingen om de stijging van de temperatuur op aarde te beperken, zal de zeespiegel stijgen en moeten we ons voorbereiden op de gevolgen. Als we maatregelen nemen die in het verlengde liggen van wat we gewend waren te doen, zullen de effecten onvoldoende blijken en de kosten onderwijl de pan uit rijzen. Of zoals de Wereldbank het formuleert: ‘Met een kosten-batenverhouding van 2:1 tot 10:1 zijn de kosten voor adaptatie aanzienlijk lager dan de kosten van de aanpak van de gevolgen van klimaatverandering met een business-as-usual-aanpak.’ KLIMAATADAPTATIE Klimaatadaptatie betekent het tijdig en effectief aanpassen aan een ander klimaat. Dit beperkt zich niet tot één type maatregel of één sector. Overheden en private partijen die daadwerkelijk effectieve klimaatadaptieve oplossingen willen implementeren, zullen alle bijdragen serieus moeten overwegen. Effectieve klimaatadaptatie vereist een integrale aanpak. Die overweging speelde een hoofdrol toen in 2013 de eerste pennenstreken op papier werden gezet voor wat nu in de markt bekend staat als CCL-elementen, de infrastructurele oplossingen van PlasticRoad. De openbare ruimte duurzaam inrichten, met een circulair product dat daarnaast ook nog klimaatadaptief is en bijdraagt aan een gezonde leefomgeving. DOORSTROMING Wat inspireert de ingenieurs van PlasticRoad? De Nederlandse infrastructuur is van oudsher gericht op een vlotte doorstroming van het - steeds maar toenemende- verkeer. Via kolken wordt hemelwater snel afgevoerd zodat straten en fietspaden begaanbaar blijven. Het is een oplossing die lang afdoende is gebleken. Maar met de verandering van het klimaat zijn andere maatregelen noodzakelijk. Snel afvoeren van water is tijdens hevige regenval niet alleen steeds lastiger. Met het oog op langere perioden van droogte is het ook onwenselijk. PlasticRoad biedt een alternatief voor de traditionele aanleg van wandel- en fietspaden, parkeervakken en pleinen. De basis voor de elementen waarmee deze worden aangelegd is duurzaamheid en circulariteit. De onderconstructie is gemaakt van huishoudelijk plastic afval. Na einde levensduur kunnen deze weer hergebruikt worden als nieuwe wegelementen. Wat de oplossing van PlasticRoad klimaatadaptief maakt, is het vermogen van de CCL-elementen om hemelwater op te vangen, te filteren en lokaal in de bodem te infiltreren. De elementen zijn niet alleen duurzaam vanwege het gerecyclede plastic als grondstof, maar het lage gewicht en de relatief eenvoudige aanleg zorgen er ook voor dat de vrijgekomen emissies tot 83% lager zijn dan in de traditionele bouw. VERZAKKINGEN De piekbelasting van ons Nederlandse rioolstelsel is onvoldoende om de enorme regenbuien die het gevolg zijn van klimaatverandering, op te vangen. Het gevolg ervaren burgers steeds vaker in de vorm van ondergelopen straten of delen daarvan. Tijdens langere periodes van droogte leidt een watertekort juist tot verzakkingen van de bodem (zettingen) en met name in binnensteden tot hittestress. De CCL-elementen zoals PlasticRoad die heeft ontworpen, vangt dit regenwater op in een geïntegreerde waterberging van bruto 300 liter per vierkante meter. Hierdoor kunnen ook extreme buien tot wel 100 mm neerslag per uur worden opgevangen, zelfs in gebieden met hoge grondwaterstanden (tot 40 cm onder maaiveld). Het opgevangen regenwater wordt niet afgevoerd, maar heel geleidelijk in de ondergrond geïnfiltreerd, waardoor het waterverloop beheerst plaats vindt en verdroging van de lokale bodemwordt tegengegaan. Hiermee wordt mogelijke schade aan wegdekken of overige infrastructuur voorkomen. GROENE OMGEVING Door de lokale infiltratie van regenwater is een gezonde en onderhoudsarme groene omgeving ook op traditioneel ‘lastige’ locaties mogelijk. In binnensteden zorgt het aanwezige groen - hoe beperkt ook - tot een vermindering van hittestress. En daar waar de zogeheten ‘groene parkeervakken’ veelal extra onderhoud vergen, zorgen de parkeervakken met CCL-elementen niet alleen voor een gezonde bodem, maar zijn ze ook onderhoudsarm. De CCL-elementen wegen slechts circa 43 kilo per vierkante meter. Daardoor is geen traditionele fundering nodig en belasten de elementen niet onnodig de lokale ondergrond, wat ze bij uitstek geschikt maakt voor gebruik in zettingsgevoelige gebieden. Het klimaatadaptief maken van onze (stedelijke) omgeving bereiken we niet door het selectief toepassen van één oplossing. We zullen integrale maatregelen moeten nemen. De circulaire CCL-elementen leveren een bijdrage, maar hebben uiteraard het meeste impact als zij ingebed worden in een samenhangende combinatie van oplossingen. Alleen dan is er sprake van klimaatadaptieve ingrepen waarmee we het hoofd kunnen bieden aan de veranderingen die op ons staan te wachten. Traditionele inrichting versus infiltratie onder maaiveld met CCLelementen van Plastic Road. Meting piekbelasting CCL-elementen.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=