28 NUMMER 6 / OKTOBER 2022 KLIMAATADAPTATIE Klimaatadaptatie met infiltrerende verharding Baksteenfabrikant Vandersanden gelooft in de kracht van waterpasserende bestrating, als oplossing voor de toenemende hevige regenval en droogte. Om die visie uit te dragen wordt het Kennisdocument ‘Klimaatadaptatie met infiltrerende verharding’ gratis ter beschikking gesteld aan de markt. Door middel van dit 44 pagina’s tellende kennisdocument krijg je de laatste inzichten en wetenswaardigheden aangaande deze klimaatadaptieve oplossing richting een klimaatrobuuste samenleving in 2050. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: VANDERSANDEN Meer hevige regenval, meer hitte en meer droogte. We hebben de afgelopen zomers vaak gemerkt welke ingrijpende gevolgen de klimaatverandering op onze leefomgeving heeft. In het verleden was het credo om regenwater zo snel mogelijk af te voeren. Die filosofie is inmiddels achterhaald: we moeten proberen het water vast te houden. Te snelle afvoer van regenwater laat de natuurlijke aanvulling van het grondwatersysteem stagneren. Maar tijdens hevige regenbuien moet wateroverlast worden voorkomen, door verantwoorde afvoer. Dit lijkt een ‘contradictio in terminis’, maar Vandersanden ziet waterpasserende bestrating als onderdeel van de totale systeemoplossing. Maar voor de baksteenfabrikant staat klimaatadaptatie niet op zichzelf. Klimaatadaptatie staat in verbinding met andere belangrijke uitdagingen als klimaatmitigatie, de circulaire economie, vergroening en biodiversiteit. WATERPASSERENDE BESTRATING Door waterpasserende bestrating infiltreert het regenwater op de plek waar het valt. In de onderconstructie kan het water ter plekke wegzakken in de bodem, tijdelijk worden opgeslagen of bijvoorbeeld vertraagd worden afgevoerd naar een wadi of het oppervlaktewater. Door het afkoppelen van het hemelwater wordt overbelasting en overstort van het rioolstelsel voorkomen. Rioolwaterzuiveringsinstallaties werken ook beter als rioolwater niet verdund wordt door regenwater. Daarnaast helpt waterpasserende bestrating tegen lange periodes van droogte: door water op te vangen in de bodem blijft de grondwaterstand op peil en daalt de kans op verdroging en verzilting. TYPEN BESTRATING Er zijn twee typen infiltrerende verharding: waterdoorlatende enwaterpasserendebestrating. Eenwaterdoorlatende straatsteen is poreus. Het regenwater zakt niet alleenviade voegen inde grondmaar juist ookdoor de stenen zelf. Waterpasserendebestratingbestaat uit ‘dichte’ stenenmet een zeer geringewateropname. Maar door afstandhouders of uitsparingen ontstaat ermeer voegruimte tussende stenen, waardoor significantmeer regenwater kan infiltreren. De voegenwordendanbijvoorbeeld voorzienvanwaterdoorlatende voegsplit. Omwaterinfiltratie mogelijk te maken ontwikkelde Vandersanden Drainflow® waterpasserende straatbakstenen met een groot infiltrerend vermogen: > 1.100 l/s/ha. Dit zijn straatbakstenen met de kwaliteit van klassieke straatbakstenen én met waterinfiltrerende eigenschappen. De toepassing vermijdt andere complexe en kostbare ingrepen zoals de aanleg van aparte rioleringen voor hemelwater. Het is praktisch en goed in te passen in de bestaande bebouwde omgeving. De ‘Drainflow®’ straatstenen zijn in Kei- en Dikformaat leverbaar en zijn machinaal aan te brengen. Bij het Keiformaat (l x b x h: circa 210 x 104 x 80 mm) zitten er twee uitsparingen op de beide kopse zijden. Bij het Dikformaat (l x b x h: circa 206 x 67 x 80 mm) zit een afstandhouder op de kopse zijden en twee afstandhouders aan de strekzijden. Uiteraard is het ook van belang dat de opbouw van de ondergrond infiltratie mogelijk maakt. MAATWERK Klimaatadaptatie gaat verder dan waterpasserende bestrating in een project. Elke stadswijk en iedere dorpskern is anders. Wie wil investeren in een duurzame openbare ruimte, moet integrale systeemoplossingen toepassen die inspelen op (hyper)lokale doelen en uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid ruimte, de soort ondergrond, hoogteverschillen die waterstromen beïnvloeden, verharding en bebouwing, grondwaterstanden, de intensiteit van regenbuien en de jaarlijkse regenval ter plaatse. Omdat klimaatadaptatie discipline overstijgend is pleit Vandersanden voor een open samenwerking tussen alle stakeholders. Daarnaast streeft het bedrijf naar klimaatadaptieve oplossingen die ook voor aannemers realiseerbaar zijn, zonder grote aanpassingen in hun manier van werken. De baksteenfabrikant gelooft in overzichtelijke, beheersbare en niet te complexe oplossingen. Daarom stelt men graag kennis ter beschikking. Het Kennisdocument is daar een goed voorbeeld van. GOEDE PROJECTAANPAK IS BASIS Bij de toepassing van infiltrerende verharding vraagt een aantal factoren nadrukkelijk aandacht. Het is essentieel om aan de hand van de ambities de randvoorwaarden, omgevingsfactoren en aandachtspunten zo vroeg mogelijk te inventariseren. Hiermee wordt de basis gelegd voor een sterk ontwerp en een succesvol project. We zetten de stappen kort op een rij: • Ambities. De ambities rondomwaterberging, waterkwaliteit, droogte en groen zijn leidend voor de invulling van het systeem. • Randvoorwaarden. Grondwaterhydrologisch onderzoek brengt de noodzakelijke informatie over de lokale bodemopbouw en stabiliteit, de doorlatendheid en de grondwaterstand in beeld. Ook de ligging en hoogtes van oppervlaktewater, riolering en eventueel regenwaterriool zijn essentieel voor het ontwerp en de toepassing van infiltrerende verharding. • Omgevingsfactoren. Hoe is de bovengrondse situatie? Hoeveel ruimte, verhard oppervlak en bebouwing is er in de omgeving? Gaat water van omliggende verharding en bebouwing direct naar de infiltrerende verharding? Is er hoogteverschil op de locatie, enzovoort. Het is allemaal van invloed. En wat is de situatie onder de grond? Is er bijvoorbeeld sprake van verontreinigingen, archeologische waarden, boomwortels, niet ontplofte explosieven en/of in de grond aanwezige kabels en leidingen. Hoe groot is de verkeersintensiteit? • Aandachtspunten. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk te starten met het samen uitwerken van een monitorings- en onderhoudsplan. Het is hierbij slim om rekening te houden met afname van de infiltratiesnelheid van de infiltrerende verharding. Door periodiek onderhoud in de vorm van borstelen en hogedruk-luchtreiniging behoudt het systeem een hoge infiltratiesnelheid. Een noodvoorziening kan daarnaast een principiële keuze zijn om zekerheid in te bouwen. Neem de voorziening dan direct mee in het ontwerp. Downloaden Kennisdocument Infiltrerende verharding: ga naar www.vandersanden.com/ klimaatadaptatie en vraag het kennisdocument aan. VIJF STAPPEN Met de ‘Vijf stappen van Vandersanden’ heeft het familiebedrijf een methodiek ontwikkeld om tot de beste invulling van een totaalsysteem te komen, waar infiltrerende verharding onderdeel van is: • Stap 1: Project-intake. Inventarisatie van projectambities en -doelstellingen, bestaande omgeving, huidige situatie versus gewenste situatie en betrokken partijen. • Stap 2. Analyse. Analyseren van bodemopbouw, watermanagement, bestratings- en funderingsmaterialen, maar bijvoorbeeld ook haalbaarheidsonderzoek, beheer en onderhoud. • Stap 3. Advies. Maatwerk advies met concrete keuzes in systeemopbouw, materialen en beheer. • Stap 4. Realisatie. Ondersteuning bij de aanleg en verwerking van het systeem. • Stap 5. Beheer. Advies en ondersteuning bij monitoring, onderhoud en reiniging. Door waterpasserende bestrating infiltreert het regenwater op de plek waar het valt. In de onderconstructie kan het water ter plekke wegzakken in de bodem, tijdelijk worden opgeslagen of bijvoorbeeld vertraagd worden afgevoerd naar een wadi of het oppervlaktewater
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=