PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 8 Verharde dijken kansrijk voor zonnepanelen Uit een onderzoek naar de mogelijkheden om dijken te voorzien van zonnepanelen blijkt dat plaatsing op een dijkverharding het meest geschikt is en zonder veel aanvullend onderzoek kan worden toegepast. Systemen waarbij de grasbekleding van de dijk grotendeels wordt beschaduwd door de zonnepanelen zijn vooralsnog niet geschikt, omdat de kwaliteit van de grasmat snel verslechtert. In het project Zon op Dijken zijn vier unieke dijk-specifieke zonnesystemen ontworpen, gebouwd en vervolgens uitgebreid gemonitord. trum van waterschapen en provincies) en de verschillende lokale waterschappen in Nederland om in een vooronderzoek te kijken welke dijken kunnen worden benut voor de opwekking van hernieuwbare energie. Nederland heeft ongeveer 17.000 km aan dijken. VIER DIJK-SPECIFIEKE ZONNESYSTEMEN GETEST In het opvolgende project ‘Zon op Dijken’ is onder meer onderzocht of en hoe zonnesystemen kunnen worden uitgevoerd zonder de primaire waterkerende functie van de dijk aan te tasten. Binnen het project zijn vier verschillende systemen ontworpen en gebouwd op twee verschillende dijklocaties: • klassiek systeem op paaltjes; • systeem in het vlak van de dijk, gebouwd op betonelementen; • systeem dat ‘hangt’ boven het talud van een dijk; • systeem op een verharde dijk, waarbij het gras is vervangen door een betonachtige fundering. Tijdens de proefperiode bleken alle systemen elektrisch gezien veelal uitstekend te functioneren. DIJKEN MET VERHARDE DIJKVLAKKEN Systemen die op een dijkverharding in het dijkvlak worden aangebracht en die goed in te passen zijn in de huidige dijkenbouwpraktijk (bijvoorbeeld tijdens een dijkversterkings-operatie), kunnen zonder veel aanvullend onderzoek worden toegepast op dijken. Uit de studie naar het maatschappelijk draagvlak is onder andere naar voren gekomen dat systemen die weinig zichtbaar zijn (in het vlak van de dijk) het best worden gewaardeerd. DIJKEN MET GRASBEKLEDING Gedurende het onderzoek bleek dat de kwaliteit van de grasbekleding snel verslechtert wanneer de zonnepanelen een te groot gedeelte van het licht wegnemen. De kwaliteit van de grasbekleding is essentieel voor de dijkveiligheid, wanneer er geen dijkverharding aanwezig is. Door op slimme plekken panelen te verwijderen en de instraling ter hoogte van de dijkbekleding te verhogen, is de kwaliteit van de grasbedekking omhoog gegaan. Er is verder onderzoek nodig om te komen tot definitieve systeemconfiguraties die gegarandeerd de grasbekleding niet aantasten. Het Zon op Dijken project-consortium bestaat uit: TNO, Arcadis, NV Afvalzorg, Stichting Wageningen Research Instituut WUR, Eurorail, Deltares, Soltronergy BV, STOWA, Waterschap Scheldestromen, Waterschap Zuiderzeeland, Delmeco. Het project ‘Zon op Dijken’ is uitgevoerd met subsidie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Topsector Energie uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Daarnaast heeft het kenniscentrum van de regionale waterbeheerders, STOWA, het project ondersteund met een financiële bijdrage. Testopstellingen Knardijk bij Zeewolde, Flevoland. Foto: TNO. Eerste project koploperaanpak duurzame wegverharding Rijkswaterstaat start met de aanbestedingsprocedure voor groot onderhoud van delen van de snelwegen A2 en A12 in Midden-Nederland. Dit is het eerste project binnen de zogeheten ‘koploperaanpak duurzame wegverharding (externe link)’, waarbij bedrijven worden uitgedaagd om het onderhoud aan de wegen zo duurzaam mogelijk te doen. De snelweg A2 richting ’s-Hertogenbosch, tussen knooppunt Oudenrijn en knooppunt Everdingen, en de snelweg A12 richting Utrecht, tussen aansluiting Nieuwerbrug vervangen van voegovergangen en het onderhouden van de Jan Blankenbrug (A2) en viaduct Strijkviertel (A12), in beide rijrichtingen. De werkzaamheden moeten volgens planning eind 2024 zijn afgerond. KOPLOPERAANPAK DUURZAME WEGVERHARDING Als grootste wegbeheerder van Nederland neemt Rijkswaterstaat de verantwoordelijkheid bij het behalen van de klimaatdoelen. Er wordt daarom overgestapt op duurzame wegverharding, met de hoge kwaliteitsstandaard die we in Nederland gewend zijn. Onderweg naar klimaatneutraal en circulair werken legt Rijkswaterstaat bij aanbestedingen de duurzaamheidslat voor asfalt steeds hoger. De Koploperaanpak moet investeringen in duurzame wegverhardingen voor bedrijven lonend maken. Daarom zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat tot 2030 ieder jaar, in meerdere projecten, de duurzaamste alternatieven de ruimte krijgen. Zo verdienen duurzame koplopers hun innovatie terug en leveren zij samen met de wegbeheerder een bijdrage aan de transitie naar een duurzame infrasector. De aanbesteding van groot onderhoud A2HRR-A12HRR is het eerste project dat met deze insteek wordt aanbesteed. Het Klimaatakkoord benadrukt dat bijzondere inspanningen nodig zijn om zonnestroom of pv-installaties te integreren met gebouwen en de infrastructuur, in plaats van daarvoor landbouwgrond te gebruiken. Dat was de aanleiding voor STOWA (kenniscenTestopstellingen binnendijk van de Spuikom bij Ritthem, Zeeland. Foto: TNO /Eric de Vries. Foto: Rijkswaterstaat. (13) en knooppunt Oudenrijn, gaan in 2024 flink op de schop. De opdracht bestaat onder meer uit het vervangen van het asfalt door asfalt met een geluidreducerende laag, het
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=