35 NUMMER 3 / MEI 2023 BESTRATING straatbakstenen voor minder grondstoffenverbruik, minder energieverbruik en minder uitstoot tijdens de productie en transport (er zijn minder transportbewegingen). Maar ook het gebruik van lokale rivierklei. Dat is een hernieuwbare grondstof; door het uit de uiterwaarden te winnen ontstaat er daarnaast ook nieuwe natuur en biodiversiteit. Verder scoort de slanke S-line® net als traditionele straatbakstenen op R3 Reuse. Het is onafhankelijk vastgesteld dat straatbakstenen gemiddeld 135 jaar meegaan en een hergebruik van vrijwel 90% kennen. Dan is er uiteindelijk nog R5 Recycling. Denk daarbij aan hergebruik als steenslag voor funderingen en chamotte als toeslagstof in de receptuur. Al deze eigenschappen leiden tot een betere LCA- en MKI-score en gunstigere prijs. DEMATERIALISATIE Dematerialisatie is één van de acht domeinen van Together to Zero (zie kadertekst), waarmee Vandersanden tegen 2050 volledig CO 2-vrij wil opereren en produceren. De mate van dematerialisatie van de straatbakstenen hangt af van de toepassing van de TOGETHER TO ZERO Together to Zero is de belofte van Vandersanden om tegen 2050 volledig CO2-vrij te opereren en te produceren. Dat vraagt een verdere verduurzaming van processen, productiemethoden, fabrieken en producten. Dat uit zich in acht domeinen: 1. Smart automation. Investeren in automatisering & slimme productietechnieken. Samen met partners is RoboBrick® ontwikkeld: het automatisch verwerken van steenstrips. Hierdoor is 60% minder grondstoffen en energie nodig. Ook kan sneller en efficiënter gewerkt worden, met minder fouten. En er is een lagere milieu-impact bij het transport: er kunnen 3,5 x meer steenstrips vervoerd worden, vergeleken met traditionele bakstenen. 2. Dematerialisatie. Stimuleren en faciliteren van slankere gevel- en straatbakstenen waar dat kan. Sinds 2018 produceert Vandersanden ook de ECO steenstrip voor gevels: een steenstrip rechtstreeks in de mal gevormd met 0% afval bij productie, 60-80% minder grondstoffen en 50% minder energie. 3. Slim omgaan met water. Beperken waterverbruik, het hergebruiken van water waar mogelijk en klimaatadapatieve oplossingen aanbieden voor openbare ruimte, zoals waterpasserende (Drainflow®) of doorgroeibare gebakken bestrating. 4. Energiezuinige & emissiearme productielocaties. De nieuwe tunneloven in Tolkamer resulteert in een CO2-reductie van circa 25 procent. Warmte wordt in alle fabrieken gerecupereerd. 5. Hernieuwbare energie. Vandersanden heeft meer dan 35.000 zonnepanelen op de productielocaties, een eigen windturbine op de productielocatie in Lanklaar en er is volop onderzoek naar mogelijkheden om biogas en waterstof als energiebron te gebruiken. 6. Circulaire materialen. Kijken naar duurzame verpakking met dunnere, meer gerecyclede materialen, geringe bedrukking, hergebruik van materialen, maar ook gratis retourservice van wegwerppallets. 7. Mobiliteit zonder fossiele brandstoffen. Vandersanden investeert in een eigen elektrisch wagenpark, slimme en duurzame transportroutes en denkt mee over elektrificatie op de bouwplaats. 8. CO2-negatieve producten. In ontwikkeling zijn de gecarbonateerde stenen: reductie van 80% op primaire grondstoffen, CO2-neutrale productie en een CO2-negatief eindproduct door definitieve opname van CO2 in het product ten behoeve van uitharding (carbonatatie). Binnenstad Groningen: Cammello, S-line® Keiformaat 62 en Waalformaat 71. stenen. Voor een rijweg kan bijvoorbeeld een steen van 7 cm hoog in plaats van de gangbare 8 cm gebruikt worden. En voor een plein, voetpad of tuinpad kan voor straatbakstenen van 6 cm hoog gekozen worden. “Door het gebruik van slankere straatbakstenen dragen we concreet bij aan meer circulariteit en zetten we een volgende stap in de richting van CO 2-neutrale producten. Neem bijvoorbeeld onze strengpers tuinbestrating. De hoogte daarvan hebben we van 6,5 cm teruggebracht naar 6 cm. Dat is 8 procent minder materiaal- en energieverbruik”, zegt Bart Hesen, Marketeer Bestrating bij Vandersanden. “Uiteindelijk resulteren de slankere straatstenen in een betere MKI-score. Daarnaast kunnen er meer stenen per vracht mee, waardoor je minder transportbewegingen hebt. De stenen zijn ook voordeliger dan traditionele straatbakstenen. En ook belangrijk: uitstraling en functionaliteit zijn voor wegen, pleinen en paden hetzelfde.” PROJECT VUGHT Met het oog op materiaalbesparing en duurzaamheid werd de Esscheweg, een drukke verkeersader in Vught, tien jaar geleden al bestraat met keiformaat 70 in de kleur Rossa. Deze straatbaksteen uit het S-line®-assortiment is circa 10 mm lager dan het standaard keiformaat 80. Kan dit slankere formaat de voortdurende zware belasting aan? Simon van Schijndel, Projectleider Realisatie bij de gemeente Vught: “De Esscheweg is één van de wegen in Vught die tegelijk met het vernieuwen van de riolering toekomstbestendig is gemaakt. De oude gebakken keiformaten waren toe aan vervanging. We hadden goede ervaringen met keien en besloten opnieuw straatbakstenen te gebruiken. Met het oog op materiaalbesparing en duurzaamheid zijn we gaan kijken naar keiformaat 70.” Bij de herinrichting werd de rijweg door een tussenstrook gescheiden van het fietspad. Door deze opzet werd de weg duidelijk smaller. Van Schijndel: “Het verkeer blijft continu op de eigen weghelft, waardoor de straatklinkers zwaarder onder druk komen. Je zou dus spoorvorming verwachten en zware belasting van de zijkant van de steen. Maar ondanks dit risico zijn er over de volle 700 meter bestrating met het keiformaat 70 geen nadelige effecten, zo tonen inspecties aan.” Tien jaar na dato is er geen sprake van spoorvorming. En nergens zie je gekantelde of gescheurde stenen. Dit resultaat vergde geen bijzondere maatregelen, zegt Van Schijndel: “Vught zit veelal op zand, geen zettingsgevoelige ondergrond. Het straatwerk ligt op zand, met een puinfundering en daarop 50 mm brekerzand, en een standaard voegvulling van straatzand. Door de jaren heen voldoet deze steen prima. We moeten minderen met materialen en dat kan met deze straatbaksteen zonder risico. We gaan zeker kijken hoe we deze stenen in andere projecten kunnen toepassen.” Meer informatie vind je op www.vandersanden.com/s-line Rhijngeest, Oegstgeest: Ardèche, S-line® Linge® formaat 80/60. Bart Hesen, Marketeer Bestrating bij Vandersanden: “Door het gebruik van slankere straatbakstenen dragen we concreet bij aan meer circulariteit en zetten we een volgende stap in de richting van CO2-neutrale producten.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=