3D-geprint straatmeubilair biedt veel voordelen Pag. 17 BEZOEK OOK DE WEBSITE WWW.GWWTOTAAL.NL NUMMER 5 | JAARGANG 14 | SEPTEMBER 2023 HET GROOTSTE GWW PLATFORM IN NEDERLAND THEMA INRICHTING OPENBARE RUIMTE INRICHTING OPENBARE RUIMTE Maatlat groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving 12 NO-DIG EVENT No-Dig technieken openen nieuwe wereld in Nederlandse bodem 29 GROEN Waardevolle bodemverbeteraar uit bladresten 37 JANSONBRIDGING.NL DE SCHANS BV AL RUIM 25 JAAR DÉ SPECIALIST (+31) 073 599 17 50 |www.deschansbv.nl eurogate-international.com Grootste assortiment grondboren en palenrammers Een BMWT-keuring staat voor veilig en duurzaam werken in het grondverzet
Bouwmachine verhuur door héél Nederland Verhuur van graafmachines, wielladers, dumpers, walsen, trilplaten, etc Zie voor onze prijzen www.compactrent.nl of kom langs op één van onze vestigingen. Compact Rent BV | Van Heemstraweg 39a | 6658 KE Beneden Leeuwen | Tel.: 088-0036333 | www.compactrent.nl Ruim 45 elektrische machines in het assortiment. Van 800 kilo tot en met 12 ton
3 NUMMER 5 / SEPTEMBER 2023 Maatlat De afgelopen maanden is er weer op diverse plaatsen in de wereld sprake geweest van weersverschijnselen die tot veel doden, gewonden en schade hebben geleid. Ook Nederland krijgt steeds vaker te maken met extreem weer. Kortom: klimaatadaptieve maatregelen in de openbare ruimte zijn hard nodig! Klimaatadaptatie is in een paar jaar een wijdverbreid begrip geworden in de openbare ruimte. Denk aan meer groen ter beperking van hittestress, vergroting van de biodiversiteit en beheerste afvoer van water. Daarnaast het toepassen van waterregulerende bestrating of wadi’s, waardoor water beheerst wordt afgevoerd naar de ondergrond. Juist daar nemen we steeds vaker bufferende maatregelen, zodat dit water ook beschikbaar is in tijden van droogte. Een goede inrichting van de openbare ruimte kan de gevolgen van wateroverlast, droogte en hitte beperken en de biodiversiteit vergroten. Daarnaast neemt het welzijn van mensen toe in een groene omgeving. MEETBAAR MAKEN Hoe kunnen we klimaatadaptieve maatregelen als gemeente of vastgoedeigenaar nu voorschrijven, als deze niet kwantitatief meetbaar zijn? Welke klimaatadaptieve prestatie ga je vragen? De Landelijke maatlat ‘klimaatadaptieve groene gebouwde omgeving’ maakt duidelijk hoe klimaatadaptief bouwen en inrichten eruitziet. Deze Landelijke maatlat is op 23 maart 2023 aan de Tweede Kamer aangeboden. De Landelijke maatlat definieert eenduidig voor nieuwbouw (dus (nog) niet de bestaande bouw!) wat we onder klimaatadaptief bouwen en inrichten verstaan. De maatlat geeft kwalitatieve doelen, kwantitatieve prestatie-eisen en richtlijnen voor de thema’s overstromingen, wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit en bodemdaling. De Landelijke maatlat is momenteel nog niet wettelijk verplicht. Het Rijk gaat echter met betrokken partijen de mogelijkheden voor juridische borging verkennen. Ik vind de Landelijke maatlat een belangrijk instrument. In deze GWW Totaal uitgebreid aandacht voor deze maatlat en de inrichting van de openbare ruimte. Maar ook belichten we andere aspecten, zoals circulair straatmeubilair, slimme verlichting en kunstwerken in de openbare ruimte. INHOUD COLUMN ING. FRANK DE GROOT 19 44 advertenties 04 Actueel Ondergrondse Infra Plein op Infra Relatiedagen 2024 06 Actueel Raad van State keurt opslag CO2 in Noordzee goed 07 In de spotlight Hoe houd je stedelijk groen, slim groen? INRICHTING OPENBARE RUIMTE 09 Inrichting openbare ruimte Vakbeurs Openbare Ruimte toont urgentie 11 Inrichting openbare ruimte Juist straatmeubilair leent zich voor circulariteit 12 Inrichting openbare ruimte Maatlat groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving 15 Inrichting openbare ruimte Geïntegreerde beeldende kunst in openbare ruimte 17 Inrichting openbare ruimte 3D-geprint straatmeubilair biedt veel voordelen 19 Inrichting openbare ruimte ‘Licht ontwerpen met oog voor welbevinden mens en natuur’ 21 Inrichting openbare ruimte Op weg naar volledig circulaire economie EN VERDER 25 Kwaliteitsborging 30 jaar SEB-kwaliteitsnormen 29 NO-DIG Event No-Dig technieken openen nieuwe wereld in Nederlandse bodem 30 Materieel Nieuws 35 Materieel INTERMAT 2024 37 Onderhoud Openbaar Groen Waardevolle bodemverbeteraar uit bladresten 39 Onderhoud Openbaar Groen Nieuws 43 Ondernemen Aanbesteden & Aannemen 44 MKB INFRA Infra-ondernemers op de groene koers 46 Productnieuws Productnieuws GWW-sector ON Onvoorstelb Tuin & Park het beste, h besteld, is m In elke gew NIEUW Landbouwa Industrieba +31(0)592 37 27 19 info@middelbos.nl www.middelbos.nl Import en Groothandel ON-VOOR-STEL-BAAR Onvoorstelbaar groot is ons assortiment aanhangeronderdelen en banden voor Landbouw, Tuin & Park, Quad en Industrie. Door dat enorme assortiment hebben wij altijd voor u het beste, het snelst leverbare en het meest prijsvriendelijke artikel in huis. Vandaag besteld, is morgen in huis. Wielen kunnen we passend maken in onze eigen workshop. In elke gewenste kleur. Met plezier werken wij ons uit de naad voor uw sloffen. NIEUW Landbouwassen Landbouwbanden Industriebanden Velgen BEZOEK ONZE WEBSHOP NIEUW +31(0)592 37 27 19 info@middelbos.nl www.middelbos.nl Import en Groothandel ON-VOOR-STEL-BAAR Onvoorstelbaar groot is ons assortiment aanhangeronderdelen en banden voor Landbouw, Tuin & Park, Quad en Industrie. Door dat enorme assortiment hebben wij altijd voor u het beste, het snelst leverbare en het meest prijsvriendelijke artikel in huis. Vandaag besteld, is morgen in huis. Wielen kunnen we passend maken in onze eigen workshop. In elke gewenste kleur. Met plezier werken wij ons uit de naad voor uw sloffen. NIEUW Landbouwassen Landbouwbanden Industriebanden Velgen BEZOEK ONZE WEBSHOP NIEUW Bekijk onze vacatures en solliciteer meteen via www.werkenbijschageninfra.nl Kom jij werken bij Schagen Infra?
PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 4 Ondergrondse Infra Plein op Infra Relatiedagen 2024 Stichting Grond’g introduceert in samenwerking met haar partners, netbeheerders en aannemers, een Ondergrondse Infra Plein op de vakbeurs Infra Relatiedagen in Evenementenhal Hardenberg. Op dit plein van maar liefst 600 vierkante meter worden demonstraties, speeddates, vacatures en netwerkmogelijkheden aangeboden. Stichting Grond’g en haar partners willen met dit plein de branche in de schijnwerpers zetten en nieuwe instromers voor het vak van ondergrondse infrastructuur stimuleren om na hun opleiding een baan in deze industrie te vinden. Met het Ondergrondse Infra Plein willen de initiatiefnemers de gehele branche promoten. Ook tonen ze scholieren/studenten van opleidingen in civiele techniek en grond-, weg- en waterbouw dat zij onmisbaar zijn als werknemer van de toekomst om de energie- en watertransitie te realiseren. Op het Ondergrondse Infra Plein worden bezoekers op speelse wijze geënthousiasmeerd voor het vak door tal van demonstraties, speeddates, et cetera. Ze ontmoeten hier potentiële werkgevers en in de praktijksessies ontdekken ze wat grondbouw/ondergrondse infra inhoudt. ENERGIETRANSITIE René Douma, Bedrijfsleider bij BAM Energie & Water Noord-Oost is trots hoe de aannemers en netbeheerders in Noordoost-Nederland met elkaar samenwerken. “We hebben met elkaar de handen ineen gestoken en we willen laten zien hoe prachtig onze branche is om in te werken. Dat laten we zien op 6, 7, en 8 februari 2024 in Evenementenhal Hardenberg. Door de energietransitie hebben we een mooie uitdaging en heel veel banen in het verschiet. Wat is er leuker om de nieuwe generatie te enthousiasmeren voor onze branche en te mogen werken met deze aannemers en netbeheerders in één team.” Irma de Hoon, Business Unit Director bij Easyfairs en organisator van Infra Relatiedagen is ook erg enthousiast over het nieuwe initiatief in samenwerking met Stichting Grond’g. “Werkgelegenheid wordt een steeds belangrijker thema in veel van de industrieën waar wij onze events in organiseren, maar met de opzet van het Ondergrondse Infra Plein hebben we een primeur. Nooit eerder werd zo’n grootschalig initiatief opgezet om scholieren te enthousiasmeren voor een toekomst in deze sector. Wat het extra bijzonder maakt, is dat juist opdrachtgevers en aannemers de handen ineenslaan ter promotie van de branche.” OVER STICHTING GROND’G Stichting Grond’g combineert en coördineert samen met haar partners ondergrondse infrastructurele werkzaamheden in Groningen, Overijssel en Drenthe. Hiermee wordt ingespeeld op de behoefte van duurzaam ondernemen bij de betrokken partijen. De samenwerking zorgt voor verlaging van kosten en minder overlast en schade, omdat wegen en straten minder vaak worden opengebroken: alle noodzakelijke kabels en leidingen gaan gelijktijdig de grond in. CO2-arme bindmiddelproducten voor gebruik op luchthavens Heathrow, de grootste en drukste luchthaven van het Verenigd Koninkrijk, is een partnerschap aangegaan met Ecocem om de toepassing van nieuwe CO2-arme betonsoorten te testen voor inzet op de luchthaven. Het doel is om de CO2-footprint van het betongebruik van Heathrow substantieel te verlagen in vergelijking met de op dit moment gebruikte traditionele mengsels. In 2019 gaf Heathrow het Engelse Building Research Establishment (BRE) de opdracht om bouwmaterialen te beoordelen die konden bijdragen aan het verlagen van de uitstoot van de luchthaven. Ecocem en Cemex, een wereldwijde leverancier van bouwmaterialen, werden door BRE geselecteerd als meest geschikte partners om gezamenlijk een CO2-arm bindmiddel te ontwikkelen en leveren. TWEE VARIANTEN In de eerste fase worden nu twee CO2-arme oplossingen getest: een betonverhardings-equivalent mengsel met 50% Ecocem GGBS en als tweede Ecocem Ultra, een bindmiddel met een nog verder verlaagd CO2-gehalte. Beton op basis van deze twee varianten is uitvoerig in laboratoria getest, onder leiding van Cemex. Begin augustus is de eerste proefstorting ter plaatse uitgevoerd onder de verkeerstoren. De proef is onderdeel van een gefaseerd proces om de sterkte en duurzaamheid van het beton in praktijk te testen. Ecocem Ultra zal worden beoordeeld voor gebruik in de belangrijkste luchthavengebieden, grondwerken en voor ondersteunende doeleinden. Het doel is om te kunnen beoordelen of deze CO2-arme betonsoorten geschikt zijn voor de alledaagse betontoepassingen op luchthavens. Opgeteld produceren de cementindustrie (6%) en de luchtvaartindustrie (2%) 8% van de totale CO2-uitstoot wereldwijd. Met dit project willen Ecocem, Heathrow en Cemex de levensvatbaarheid van CO2-arme beton aantonen en de uitstoot van broeikasgas in de bouw, op luchthavens en daarbuiten substantieel verminderen, als opmaat naar ‘net-zero’. Dat betekent dat de hoeveelheid broeikasgassen die in de atmosfeer terechtkomt niet mag leiden tot een toename van de concentraties ervan. HEATHROW KOPLOPER Om net-zero te zijn in 2050, streeft Heathrow ernaar om tegen 2030 ten minste 45% van de CO 2-uitstoot op de grond te verminderen. Door samen te werken met Ecocem en Cemex blijft Heathrow koploper waar het gaat om het meekrijgen van stakeholders en het creëren van draagvlak om de uitstoot van CO 2 in de luchtvaartsector terug te dringen. Inmiddels beschikt Ecocem over een goed trackrecord van grootschalige infrastructurele projecten waarin haar CO 2-arme bindmiddelen worden toegepast. Momenteel levert Ecocem oplossingen voor beton voor het HS2-project in het VK en voor het metro-uitbreidingsproject in Parijs, dat de stad verbindt met de aangrenzende gebieden.
5 NUMMER 5 / SEPTEMBER 2023 ACTUEEL advertentie Aanpassen hemelwaterverordening vóór start Omgevingswet De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseert gemeenten hun verordening afvoer hemel- en grondwater vóór 1 januari 2024 aan te passen. VNG heeft een ‘Handreiking Verordening afvoer hemel- en grondwater en omgevingsplan’ opgesteld met een voorbeeld raadsbesluit en toelichting. verschillende redenen te laten vervallen, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Omdat deze verordening van rechtswege onderdeel wordt van het tijdelijk omgevingsplan kan aanpassing ná inwerkingtreding van de Omgevingswet uitsluitend door aanpassing van het omgevingsplan. Het niet tijdig aanpassen leidt onder meer tot rechtsonzekerheid voor de burger. VOORBEELDREGELS VOOR HET OMGEVINGSPLAN In aanvulling op de Handreiking publiceert de VNG ook voorbeeldregels afvoer hemel- en grondwater voor het definitieve omgevingsplan. Deze zijn aanvullend op de geïntegreerde staalkaarten omgevingsplan. Het gaat om voorbeeldregels voor hemel- en grondwaterbepalingen die van rechtswege onderdeel zijn van het tijdelijk omgevingsplan en waarvan de conclusie in de Handreiking luidt: ‘moet’ naar het omgevingsplan. INSPIRATIE VOOR GESPREK OVER GEMEENTELIJKE KEUZES De Handreiking Verordening afvoer hemel- en grondwater en omgevingsplan tonen samen met de voorbeeldregels omgevingsplan hoe regels uit de hemelwaterverordening kunnen worden omgezet naar het definitieve omgevingsplan. Aan het opstellen van een definitief omgevingsplan moet een gesprek tussen deze beleidsterreinen voorafgaan. Met dit tweeluik biedt de VNG inspiratie voor dit gemeentelijk gesprek. OVERIGE VERORDENINGEN Voor andere verordeningen die over de fysieke leefomgeving gaan, stelt de VNG binnenkort ook een handreiking ter beschikking. Dit gaat bijvoorbeeld om verordeningen over erfgoed, havenbeheer, kabels en leidingen, begraafplaatsbeheer en markt. Voor de APV is al een handreiking verschenen. DOWNLOADEN Als je de Handreiking of voorbeeldregels wilt downloaden, ga dan naar https://vng.nl. Vul in het zoekvak in: ‘Verordening hemel- en grondwater’. Je komt dan op de pagina waar de links staan naar deze documenten. De Invoeringswet Omgevingswet regelt dat de hemelwaterverordening bij inwerkingtreding van de Omgevingswet van rechtswege onderdeel is van het tijdelijk omgevingsplan. Daarom werd aanvankelijk (2020/2021) géén wijziging van deze modelverordening noodzakelijk geacht. De handreiking omvat een inhoudelijke beoordeling van het effect van de inwerkingtreding van de Omgevingswet op de modelverordening. Bij die inhoudelijke beoordeling bleek het ongewijzigd van rechtswege opgaan van de hemelwaterverordening in het tijdelijk omgevingsplan een nadelig effect te hebben voor gemeente en burger. De modelverordening omvat zes artikelen, waarvan slechts twee artikelen kunnen overblijven als onderdeel van het tijdelijk omgevingsplan. In de handreiking adviseert VNG om de andere vier artikelen om Expertise en Veiligheid Centraal in Nieuw Opleidingscentrum Fedu-Opleidingen heeft onlangs de opening van zijn nieuwe opleidingscentrum aangekondigd. Met meer dan 30 jaar praktijkervaring zet het centrum zich in voor het overdragen van kennis via maatwerk bedrijfstrainingen. Deze trainingen zijn speciaal ontworpen om vakmensen veilig te laten werken in elektrische installaties, energievoorziening en infrastructuren. Het opleidingsaanbod van Fedu-Opleidingen is gebaseerd op Stipel Certificatieschema’s voor diverse domeinen. Deze schema’s vormen de basis voor de voorbereiding van de deelnemers op het Stipel Examen. Door deze aanpak biedt Fedu-Opleidingen een gerichte en kwalitatieve training voor professionals. AANDACHT VOOR DE ENERGIEMARKT Met het oog op de groeiende behoefte aan vakbekwame medewerkers in de energiemarkt, biedt Fedu-Opleidingen specifieke cursussen en opleidingen aan. Deze zijn ontworpen om medewerkers te ondersteunen bij het realiseren van de grote veranderingen binnen de energietransitie. NALEVING VAN NORMEN Fedu-Opleidingen richt zich sterk op de veiligheid van het werken met elektrische installaties. Hiervoor hanteert het centrum diverse normen zoals NEN3140 voor laagspanning en NEN3840 voor hoogspanning. Daarnaast werken ze voor netbeheerders met richtlijnen van Netbeheer Nederland, zoals BEI BLS voor laagspanning en BEI BHS voor hoogspanning. UITGEBREID OPLEIDINGSAANBOD Naast het kernaanbod biedt Fedu-Opleidingen ook een reeks andere opleidingen, waaronder SCIOS Scope 8, 10 en 12, het testen en meten in elektrische installaties, en de montage van openbare verlichting. De opening van het nieuwe opleidingscentrum van Fedu-Opleidingen markeert een belangrijke stap in het verstrekken van hoogwaardige educatieve diensten voor professionals in de energie- en infrastructuursector. Met hun uitgebreide en gerichte aanbod beantwoordt het centrum aan de groeiende behoefte aan gespecialiseerde en veiligheidsbewuste vakmensen. Fedu-Opleidingen www.fedu-opleidingen.nl advertenties ONZE WEG NAAR EMISSIELOOS WERKEN Paul Lenderink p.lenderink@bnmail.nl +31 6 515 92 817 +31 571 745 273 SALES ENGINEER Meer weten? Neem contact op met Paul 5 NUMMER 7 / DECEMBER 2020 ACTUEEL Wij bouwen door. Dat dat van groot belang is blijf ik benadrukken. Voor de economie en voor iedere Nederlander. Want zonder de bouw en infra kunnen we geen huizen, scholen, wegen en dijken meer bouwen en onderhouden. Om veilig te kunnen doorbouwen in deze bijzondere tijd hebben we duidelijke afspraken nodig. Maar zijn we er met alleen heldere afspraken? Steeds als er nieuwe coronamaatregelen worden aangekondigd vanuit de overheid, dan passen wij het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ aan. En we blijven het belang van naleving van de afspraken benadrukken. Maar met alleen duidelijke afspraken redden we het niet. We hebben ook de vakkrachten nodig die het werk daadwerkelijk doen. Het woningtekort is inmiddels opgelopen tot 330.000 huizen, en ons land moet bereikbaar blijven. En ook voor de energietransitie is er de komende jaren veel werk te verzetten. Daarom zet Bouwend Nederland sterk in op het behoud van vakkrachten en het werven van nieuwe mensen voor de sector. Als we iets hebben geleerd van de vorige crisis, is dat we ook in onzekere tijden moeten blijven investeren in onze mensen en het aantrekken en opleiden van nieuw personeel. Maar opleiden kost ook tijd en geld. Daarom is er vanaf 1 november via de stimuleringsregeling BBL een extra subsidie van € 1.250,- beschikbaar voor bedrijven die een leerling-werknemer in dienst hebben. Deze leerling-werknemer moet tussen 1 juli 2020 en 30 juni 2021 starten of gestart zijn met een BBL-opleiding (niveau 2 of 3). We zetten daarnaast, samen met de overheid en sociale partners, in op het aantrekken van zij-instromers. Mensen uit andere sectoren, zoals de horeca, cultuur- of evenementensector. Ondanks de lastige tijden waar we nu in zitten, hebben we ook voor de toekomst nieuw talent nodig. En talent vertaalt zich niet alleen in de behaalde diploma’s. Vaardigheden en competenties opgedaan in de praktijk zijn minstens zo belangrijk. Om die meer op waarde te schatten komt er binnenkort een ‘Skills paspoort’. Medewerkers kunnen daarmee zien welke mogelijkheden er nog meer zijn in de sector en nieuwe mensen kunnen er sneller mee aan de slag. En is om- of bijscholing nodig? Dan is de hamvraag altijd: wanneer en hoe? Zeker voor medewerkers die al fulltime aan het werk zijn. Om die vraag te beantwoorden zorgen we voor de mogelijkheid om online, op een moment dat het uitkomt, delen van een opleiding te kunnen volgen. Zo is het voor iedereen haalbaar om te blijven leren. Werken in de bouw is en blijft een slimme keuze. Voor de talenten van nu, en de vakmensen van de toekomst. Als sector blijven we dat continu onder de aandacht brengen. Want de bouw maakt het, voor iedereen! Maxime Verhagen Voorzitter Bouwend Nederland COLUMN MAXIME VERHAGEN Werken in bouw is en blijft slimme keuze Als Mirosław op de bouwplaats “Zadzwoń pod 112 po karetkę” zegt, dan bedoelt hij precies hetzelfde als wanneer Mehmet “Ambülans için 112’yi arayın” roept. Desondanks begrijpen de Pool en de Turk elkaar niet. Als ze tijdens de schaft elkaar iets duidelijk willen maken, dan kunnen ze daar de tijd voor nemen. Maar wat als er een zwaar voorwerp van hoogte valt? Dan moet de boodschap toch direct duidelijk zijn voor iedereen? Taalbarrières, omgevingsgeluiden en afstand zijn belangrijke factoren waardoor de boodschap niet of te laat aankomt. Met eenduidige woorden en gebaren kun je zorgen dat je kameraad in actie komt. Laten we even oefenen. Ga eens staan. Maak een zijwaartse stap naar rechts en wijs tegelijkertijd met een gestrekte hand ook in die richting. Zo maak je duidelijk naar welke kant de collega die in gevaar is moet gaan. Mocht er onverhoopt iets mis gaan, maak dan de volgende twee gebaren. Maak een belgebaar waarbij je met gespreide pink en duim je hand bij je oor houdt. Maak dan een kruis met je armen. Collega’s zouden dan 112 moeten bellen voor een ambulance. Nee, dat werkt inderdaad niet meteen. Het kost even tijd voordat iedereen op de bouwplaats de 26 gebaren kent die in de nieuwe veiligheidscode Bouwspraak geïntroduceerd worden. Het gebruik van gebaren is niet nieuw en heeft z’n nut bijvoorbeeld al bewezen in de duiksport. Als je onderwater gaat, word je geacht alle handsignalen te kennen. Als je je platte hand van links naar rechts beweegt onder je hoofd en langs je keel, dan weet je duikbuddy direct dat je geen lucht meer hebt. Iedereen is het met mij eens dat de bouw veiliger móet! Al jaren streven we naar meer veiligheid op bouwplaatsen en het naleven van veiligheidsvoorschriften. Dit gaat weleens mis door spraakverwarring en ruis op de lijn vanwege ronkende machines. Ik ben dan ook blij dat FNV Bouwen & Wonen, CNV Vakmensen, Aannemersfederatie Nederland, Vereniging van Waterbouwers, NVB en Bouwend Nederland samen Bouwspraak hebben ontwikkeld. En nee, Bouwspraak is geen wondermiddel, maar wel een flinke stap voorwaarts en onderdeel van de bewustwordingscampagne ‘Bewust Veilig Iedere Dag’ van Bouwend Nederland. Of je nu Jan, Jack, Alexandru of Gabor heet, ik wil dat iedereen elke dag weer veilig thuis komt van werk. Jij bent ook zelf verantwoordelijk voor je eigen veiligheid, bezoek daarom bouwspraak.nl/downloads en print de poster uit. Hang hem op groot formaat op in je bus, bouwkeet en op kantoor. De site is beschikbaar is het Bulgaars, Duits, Engels, Hongaars, Nederlands, Pools, Roemeens en Turks. En ook goed leesbaar op je smartphone. Oefening baart kunst. Gelukkig begrijpen wij elkaar dan heel goed! Maxime Verhagen, Voorzitter Bouwend Nederland 0-18 13:25 www.vonkgroenservice.nl info@vonkgroenservice.nl 06-228 418 78 1 groenserv,ce Ï)ureau voor ecologisch advies Flora fy Fauna 9uickscan E_colgische begeleiding 5roedvogelinventarisatie 5oortinventarisatie www.von kg roenservice.n 1 i nfo@von kg roenservice.n 1 06-228 418 78 jk testen n Kodo Sektani, ingenieur in nieuwe theoretische tingen van brugberschillende situaties ektani: “Nu is het zaak om te valideren. Vanaf 2018 sponsoren aan een proef- geven op de vraag met gswerk te maken krijgt en delen op elkaar inwerken.” nummer 5 / september 2019 actueel Als Mirosław op de bouwplaats “Zadzwoń pod 112 po karetkę” zegt, dan bedoelt hij precies hetzelfde als wanneer Mehmet “Ambülans için 112’yi arayın” roept. Desondanks begrijpen de Pool en de Turk elkaar niet. Als ze tijdens de schaft elkaar iets duidelijk willen maken, dan kunnen ze daar de tijd voor nemen. Maar wat als er een zwaar voorwerp van hoogte valt? Dan moet de boodschap toch direct duidelijk zijn voor iedereen? Taalbarrières, omgevingsgeluiden en afstand zijn belangrijke factoren waardoor de boodschap niet of te laat aankomt. Met eenduidige woorden en gebaren kun je zorgen dat je kameraad in actie komt. Laten we even oefenen. Ga eens staan. Maak een zijwaartse stap naar rechts en wijs tegelijkertijd met een gestrekte hand ook in die richting. Zo maak je duidelijk naar welke kant de collega die in gevaar is moet gaan. Mocht er onverhoopt iets mis gaan, maak dan de volgende twee gebaren. Maak een belgebaar waarbij je met gespreide pink en duim je hand bij je oor houdt. Maak dan een kruis met je armen. Collega’s zouden dan 112 moeten bellen voor een ambulance. Nee, dat werkt inderdaad niet meteen. Het kost even tijd voordat iedereen op de bouwplaats de 26 gebaren kent die in de nieuwe veiligheidscode Bouwspraak geïntroduceerd worden. Het gebruik van gebaren is niet nieuw en heeft z’n nut bijvoorbeeld al bewezen in de duiksport. Als je onderwater gaat, word je geacht alle handsignalen te kennen. Als je je platte hand van links naar rechts beweegt onder je hoofd en langs je keel, dan weet je duikbuddy direct dat je geen lucht meer hebt. Iedereen is het met mij eens dat de bouw veiliger móet! Al jaren streven we naar meer veiligheid op bouwplaatsen en het naleven van veiligheidsvoorschriften. Dit gaat weleens mis door spraakverwarring en ruis op de lijn vanwege ronkende machines. Ik ben dan ook blij dat FNV Bouwen & Wonen, CNV Vakmensen, Aannemersfederatie Nederland, Vereniging van Waterbouwers, NVB en Bouwend Nederland samen Bouwspraak hebben ontwikkeld. En nee, Bouwspraak is geen wondermiddel, maar wel een flinke stap voorwaarts en onderdeel van de bewustwordingscampagne ‘Bewust Veilig Iedere Dag’ van Bouwend Nederland. Of je nu Jan, Jack, Alexandru of Gabor heet, ik wil dat iedereen elke dag weer veilig thuis komt van werk. Jij bent ook zelf verantwoordelijk voor je eigen veiligheid, bezoek daarom bouwspraak.nl/downloads en print de poster uit. Hang hem op groot formaat op in je bus, bouwkeet en op kantoor. De site is beschikbaar is het Bulgaars, Duits, Engels, Hongaars, Nederlands, Pools, Roemeens en Turks. En ook goed leesbaar op je smartphone. Oefening baart kunst. Gelukkig begrijpen wij elkaar dan heel goed! column MAxIME VERHAGEN Begrijpen wij elkaar wel goed? Maxime Verhagen, Voorzitter Bouwend Nederland DE OPLOSSING VOOR (MOBIELE) STROOM EN VERLICHTING Betrouwbaarheid is een van de belangrijkste afwegingen bij de aanschaf van een aggregaat. Met onze B&N aggregaten bieden wij een hele goede oplossing voor mobiele stroom en mobiele verlichting. Kijk op www.brinkmann-niemeijer.nl voor meer informatie. Gebruiksvriendelijk & Robuust en duurzaam brinkmann-niemeijer.nl info@bnmotoren.nl - T. 0571-27 69 00 Engelenburgstraat 45, 7391 AM Twello B&N_adv_noodstroom_8097(1).indd 1 08-10-18 13:25 www.vonkgroenservice.nl info@vonkgroenservice.nl 06-228 418 78 1 groenserv,ce Ï)ureau voor ecologisch advies Flora fy Fauna 9uickscan E_colgische begeleiding 5roedvogelinventarisatie 5oortinventarisatie www.von kg roenservice.n 1 i nfo@von kg roenservice.n 1 06-228 418 78 Nederland telt honderden beweegbare bruggen. De status van de mechanische uitrusting is cruciaal voor de vraag of een brug gerenoveerd of vervangen moet worden. Hiervoor is een herbeoordeling van het bestaande bewegingswerk nodig. Dit onderdeel is voor veel beheerders een grote worsteling aangezien de theoretische rekenregels die we hanteren de praktijk niet lijken te volgen. Bewegingswerken worden hierdoor mogelijk onnodig (vroeg) vervangen. meer veiligheid, minder kosten Antea Group onderzoekt met TU Delft, Rijkswaterstaat en Provincie Zuid-Holland de dynamica en constructieve veiligheid van beweegbare bruggen. Dit onderzoek leidt tot een realistischer model om de levensduur van beweegbare bruggen te beoordelen. De verwachting is dat dit model grote maatschappelijke en financiële voordelen biedt. Hiermee kunnen brugbewegingsmechanismen kostenbewust in stand worden gehouden zonder dat de veiligheid in het geding komt. Sonja Riesen, projectmanager Beweegbare Bruggen: “Met dit onderzoek werken wij aan het ontwikkelen en toepassen van duurzame oplossingen in onze leefomgeving. Daarnaast past het onderzoek goed bij onze ambitie om tot de top van Nederland te behoren op het gebied van beweegbare bruggen”. modellen in de praktijk testen Het promotie-onderzoek van Kodo Sektani, ingenieur Antea Group, resulteerde al in nieuwe theoretische modellen waarmee de belastingen van brugbewegings-mechanismen in verschillende situaties voorspeld kunnen worden. Sektani: “Nu is het zaak om de modellen te verifiëren en te valideren. Vanaf 2018 werk ik samen met veertien sponsoren aan een proefopstelling die antwoord gaat geven op de vraag met welke krachten een bewegingswerk te maken krijgt en hoe alle mechanische onderdelen op elkaar inwerken.” Mijlpaal in onderzoek naar beweegbare bruggen Het onderzoek van ingenieurs- en adviesbureau Antea Group, Rijkswaterstaat en de Provincie Zuid-Holland naar de levensduur van beweegbare bruggen heeft 27 juni 2019 een mijlpaal bereikt. Op de TU Delft is op die dag een unieke proefopstelling geopend. Deze opstelling maakt het mogelijk om voor het eerst theoretische berekeningen in de praktijk te testen. Proefopstelling. Betrokken partijen. advertenties advertentie ‘Onze gezondheid ligt onder de grond’ Riolering is voor veel mensen onzichtbaar, maar ook onmisbaar. Riolering zorgt ervoor dat afvalwater en hemelwater op een veilige en hygiënische manier worden afgevoerd. Daarom is Betonhuis Riolering gestart met de bewustwordingscampagne ‘Onze gezondheid ligt onder de grond’. Betonhuis Riolering is gestart met deze campagne om het beschermende karakter van riolering onder de aandacht te brengen. Met deze campagne gaat men in op de keuzes die een rol spelen bij het vervangen van riolering. En worden de kwaliteiten van riolering van beton voor het voetlicht gebracht. VOLKSGEZONDHEID Riolering helpt voorkomen dat mensen in contact komen met vervuild water, dat bacteriën en ziektekiemen bevat. Dankzij deze sanitaire voorziening is de gemiddelde levensverwachting in de twintigste eeuw fors toegenomen. Aan riolering worden hoge kwaliteitseisen gesteld. Afvalwater moet immers veilig worden afgevoerd. Riolering van beton biedt deze garantie. Ook nu de belasting van het riool fors toeneemt doordat er steeds meer op wordt geloosd. KLIMAAT Riolering speelt ook een rol bij klimaatadaptatie. De kans op overstromingen, droogte en hitte neemt toe. Dat levert risico’s op voor onze economie, volksgezondheid en veiligheid. Stortbuien en langdurige neerslag veroorzaken wateroverlast, op andere momenten ontstaat juist droogteschade. Permeabele betonbuizen maken berging, transport, infiltratie of drainage van water beheersbaar mét respect voor het milieu door een continue beheersing van het grondwater. MILIEU Beton beschermt ook het milieu en voorkomt dat vervuild water in beken of riviertjes terechtkomt. De grondstoffen voor beton zijn regionaal of lokaal, of op redelijke afstand, beschikbaar. Na het einde van de levensduur wordt beton gerecycled, bijvoorbeeld als fundatiemateriaal of als granulaat voor het maken van nieuw beton. Dat maakt riolering van beton tot een milieubewuste keuze. Specialist in prefab betonelementen WIJ DENKEN GRAAG MET U MEE! Meer informatie: mbsbeton.nl of bel +31 (0)35 588 1839
PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 6 Raad van State keurt opslag CO2 in Noordzee goed Illustratie: Porthos. De Raad van State heeft op 16 augustus goedkeuring gegeven aan het Porthos-project, waarbij CO2 via pijpleidingen onder de Rotterdamse haven wordt opgeslagen in de Noordzee. De hoogste bestuursrechter erkent dat sprake is van belastende stikstofuitstoot, maar die is tijdelijk en beperkt en heeft geen grote gevolgen voor natuurgebieden. De minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening hebben volgens de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op basis van objectieve gegevens aangetoond dat uitgesloten is dat het project acht omliggende Natura 2000-gebieden aantast. De ministers maakten voor het Porthos-project aanvankelijk gebruik van de zogenoemde bouwvrijstelling stikstof. In een tussenuitspraak in deze zaak oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak in november vorig jaar dat die niet gebruikt mag worden. Dat had grote gevolgen voor de rest van de bouw- en infrasector. Dat betekende ook dat de ministers voor het project een individuele beoordeling van de stikstofgevolgen moesten maken. Die was tijdens de procedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak al gemaakt, maar de bezwaarmaker, de Coöperatie Mobilisation for the Environment (MOB), had daarop nog niet kunnen reageren. Na de tussenuitspraak kwam MOB met een reactie op de individuele beoordeling. Volgens de milieuorganisatie schiet deze beoordeling op meerdere punten tekort en worden daardoor de stikstofgevolgen van het project onderschat. TIJDELIJK EN BEPERKT De Afdeling bestuursrechtspraak stond in deze zaak voor de vraag of de beoordeling van de stikstofgevolgen van het Porthos-project de toets der kritiek kan doorstaan. Dat is het geval. Het project leidt wel tot een tijdelijke en beperkte toename van de stikstofuitstoot op delen van de omliggende Natura 2000-gebieden, die varieert tussen 0,01 mol en 0,57 mol stikstof per hectare per jaar. Maar de ministers hebben op basis van objectieve gegevens aangetoond dat in dit geval is uitgesloten dat deze natuurgebieden daarvan ‘significante gevolgen’ ondervinden. De beoordeling van de stikstofgevolgen is bovendien op basis van de juiste uitgangspunten en met ‘de vereiste diepgravendheid’ verricht. Er is dus voldaan aan de eisen van het natuurbeschermingsrecht. De vrees van MOB dat hiermee een drempelwaarde zou ontstaan voor toekomstige projecten, is niet terecht. De Afdeling bestuursrechtspraak benadrukt in de uitspraak dat voor elk plan of project een ecologische analyse van de gevolgen moet worden gemaakt. Daarbij wordt gekeken naar de specifieke milieukenmerken en omstandigheden van het Natura 2000-gebied. Ook bij een tijdelijke en beperkte toename, zoals in dit geval. PORTHOS-PROJECT Het inpassingsplan ‘Porthos transport en opslag van CO2’ maakt het mogelijk om CO2 afkomstig van industrie uit het Rotterdamse havengebied op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee. Hiervoor wordt een CO2-transportleiding aangelegd vanuit het havengebied naar de Noordzee. Ook wordt een compressorstation gebouwd aan de Aziëweg in Rotterdam en wordt het gasproductieplatform P18-A in de Noordzee omgezet in een platform voor de opslag van CO2. De minister van EZK heeft hiervoor vergunningen verleend. Sluiscomplex beperkt lekverlies naar oceaan Naast elke sluiskamer bevinden zich spaarbekkens. Aankomst van de eerste vier sluisdeuren voor het vernieuwde Panamakanaal. De deuren hebben een uniek en gepatenteerd afdichtings- en geleidingssysteem om lekkage tegen te gaan. Honderden schepen liggen te wachten voor de sluizen van het Panamakanaal. Door droogte staat het water in het centrale Gatúnmeer zo laag dat de autoriteiten hebben besloten dagelijks minder schepen door te laten. Want bij elke schutting van een schip gaat zo’n 200 miljoen liter water de oceaan in. Ingenieursbureau Iv ontwierp nieuwe sluisdeuren voor dit bijzondere sluizencomplex, waarbij binnen de gestelde eisen maximaal rekening is gehouden met de rol van het meer als zoetwatervoorziening. Het Panamakanaal speelt een cruciale rol in de internationale scheepvaart. Zonder een goed werkend sluizencomplex tussen Noord- en Zuid-Amerika, zouden schepen helemaal om Zuid-Amerika heen moeten varen. Het vernieuwde sluizencomplex, dat in 2016 werd geopend, is zo ontworpen dat het verlies aan zoet water zoveel mogelijk wordt beperkt. Speciale waterbassins, waarmee zoet water wordt hergebruikt, en het ingenieuze ontwerp van de sluisdeuren zorgen voor een forse reductie van het waterverlies. Om zo min mogelijk zoet water verloren te laten gaan, wordt bij het schutten van de schepen gebruik gemaakt van spaarbekkens (waterbassins). Deze spaarbekkens, drie naast elke sluiskamer, beperken het lekverlies met 60%. Door een deel van het water tijdens het schutten via deze bekkens te laten lopen, kan het worden hergebruikt. Het zoete water uit het Gatúnmeer is naast een belangrijke vaarroute namelijk ook de belangrijkste bron van drinkwater. Ongeveer de helft van de Panamezen wordt dankzij dit meer van schoon drinkwater voorzien. De langdurige droogte zorgt er echter voor dat de waterstand in het Gatúnmeer daalt. Normaliter wordt het verlies door het schutten van schepen – 200 miljoen liter per schutting – gecompenseerd door regenval en aanvoer vanuit de rivier de Chagres. Op die manier kunnen dagelijks zo’n 36 schepen worden geschut. Maar nu het niet regent en ook de aanvoer vanuit de Chagres minder is, heeft Panama het aantal passerende schepen teruggebracht. Daardoor ontstaan er files en liggen inmiddels honderden schepen te wachten om van de Stille Oceaan naar de Atlantische Oceaan te komen. OPLOSSING MET PATENT Een strenge eis in het ontwerp van de sluisdeuren van het vernieuwde Panamakanaal was dat deze zeer beperkt zoet water naar de oceanen mogen lekken. Een gemiddelde lekkage van vijf liter per meter per minuut en een maximale lekkage voor enig punt op de deur van tien liter per meter is toegestaan. De afdichting die lekkage tegengaat moet vijftien jaar meegaan. Dat houdt in dat de deur in die tijd 135.000 maal geopend en gesloten wordt. Gedurende die tijd moeten de seals aan alle strenge eisen blijven voldoen en mogen ze dus niet te veel slijten. Hiertoe heeft Iv een speciaal door drukverschil geactiveerde afdichtings- en geleidingssysteem ontworpen. Dat zorgt voor een soepele horizontale geleiding en een eenvoudige correcte installatie, terwijl wordt voldaan aan de strenge afdichtingseisen. Iv heeft voor dit nieuwe, nooit eerder ontworpen systeem patent verkregen.
7 NUMMER 5 / SEPTEMBER 2023 ACTUEEL IN DE SPOTLIGHT overtuigd dat het belangrijk is om eerst te kijken of je regenwater kunt gebruiken voor het behoud van stedelijk groen voordat je het gaat infiltreren of afvoeren.” Aan het woord is Rieks Hulst, Manager marketing en productmanagement bij ACO BV. Hoe houd je stedelijk groen, slim groen? Naast wateroverlast hebben we de laatste jaren steeds vaker te maken met hittestress. Het vergroenen van de binnenstad, en dan met name door middel van bomen, is hiervoor een bewezen oplossing. Maar hoe zorg je ervoor dat alles groen blijft? Dit is één van de grote uitdagingen op het gebied van toekomstgericht watermanagement. REGENWATER GEBRUIKEN VOOR STEDELIJK GROEN Door het veranderende klimaat zorgen hevige regenbuien veel vaker voor wateroverlast dan voorheen. Regenwater wat we in droge perioden fantastisch kunnen gebruiken voor stedelijk groen. Dit doet ACO door regenwater op te vangen, te reinigen en direct te transporteren naar (half)verzonken plantvakken. Hier wordt het bewaard en gedoseerd gebruikt voor de bewatering van de plantvakken. “Recent hebben wij dit gedaan in de gemeente Raalte waar twaalf plantvakken met bomen en planten ‘on demand’ van water worden voorzien. De systemen van ACO zijn gebruiksvriendelijk en efficiënt met water. Op basis van sensoren wordt bepaald waar water nodig is en alleen naar die plekken wordt gedoseerd water gestuurd. Binnenkort kunnen klanten via een dashboard zelf zien hoe het ervoor staat en eventueel zelf aanpassingen maken.” WATER BESPAREN EN CO2 REDUCTIE Door stedelijk groen geautomatiseerd te voorzien van gebufferd regenwater wordt een enorme besparing van water en mankracht gerealiseerd en worden onnodige voertuigbewegingen met watertanks in de binnenstad voorkomen, met een belangrijke CO 2 reductie als resultaat. EEN GOED WERKEND SYSTEEM IN BALANS Naast fabrikant is ACO specialistisch adviseur voor afwateringssystemen. Veel verschillende partijen raadplegen het bedrijf in de ontwerpfase (adviseurs, ontwerpers, gemeenten). Het projectbureau verzorgt calculaties om zo tot een gebalanceerd systeem te komen waarbij alle stappen die nodig zijn goed op elkaar aansluiten. Dit is cruciaal voor een goed werkend systeem! Geïnteresseerd? Bezoek Aco op de VOR op stand 3.1.03, of bekijk de website: www.aco.nl. “Decennialang hebben we regenwater afgekoppeld door middel van wadi’s of ondergrondse infiltratievoorzieningen. Nadeel hiervan is dat nieuw groen hier niet zo veel aan heeft. Dit water zit vaak veel te diep voor de jonge wortels. Wij zijn ervan ACO WWW.ACO.NL Circulaire geluidschermen uit reststromen Op 7 juli 2023 is officieel de testperiode gestart voor de GEOWALL® geluidschermen op de InnovA58. De geluidschermen zijn een innovatie van de combinatie Holland Scherm (een KWS-onderneming), Van Oord en NETICS. De komende periode wordt het geluidscherm getest op de bouwbaarheid en beheerbaarheid. Er wordt onder andere gekeken naar de akoestische prestaties én of de geluidschermen bestendig zijn tegen vandalisme. toepassing van innovaties bij de A58-wegverbreding én andere wegenprojecten. De aanleg van de Innovatiestrook is uitgevoerd door KWS-dochteronderneming Gebr. Van Kessel. Samen met KWS en diverse ketenpartners is een groot pakket aan circulaire producten en eigen innovaties toegepast. De GEOWALL® geluidschermen zijn circulair vervaardigd en volledig opgebouwd uit reststromen. Het systeem is gebaseerd op de door NETICS gepatenteerde GEOWALL® techniek en ontstaat door het samenpersen van baggerspecie tot constructieve blokken in combinatie met een geluidsisolerende laag van houtvezels. De blokken worden vervolgens opgebouwd tot een geluidscherm. De geluidsschermen op de testlocatie worden in samenwerking met Respyre voorzien van mos op de achterzijde. Dit zorgt voor een efficiënte afvang van fijnstof afkomstig van verkeersuitstoot en een bijdrage aan de lokale biodiversiteit. DUURZAME INNOVATIE De innovatieve geluidsschermen hebben vele duurzame voordelen ten opzichte van de traditionele geluidschermen. De GEOWALL® geluidschermen: ◼ Bestaan voor circa 50% uit de reststroom baggerspecie. De geluidsabsorberende laag bestaat uit houtvezels. ◼ Hebben minimaal een 50% tot 80% lagere MKI. ◼ Resulteren in een besparing van 90% op primaire grondstoffen. ◼ Worden op locatie geproduceerd. Dat resulteert in minder CO2-uitstoot door transport van materialen. ◼ Maken geen gebruik van staal. ◼ Zijn na einde levensduur 100% circulair. Buizerd de Jong, Commercieel Manager Holland Scherm: “Innoveren kunnen wij niet alleen. Om onze ambities voor de toekomst waar te maken werken wij in het innovatiepartnerschap met ProRail aan de circulaire geluidsschermen van de toekomst.” INNOVATIEPARTNERSCHAP Het testen van het geluidscherm is onderdeel van de uitvraag van ProRail naar een Innovatiepartnerschap binnen het Meerjarenprogramma Geluidssanering. In dit Innovatiepartnerschap gaat ProRail op zoek naar een partij om samen naar CO2-neutrale geluidsschermen toe te werken, waarmee een flinke stap wordt gezet in het verlagen van de algehele CO2-footprint. Daarnaast wordt er samengewerkt aan het verhogen van de circulariteit van geluidsschermen, stimuleren van de biodiversiteit én is het de ambitie om CO2-neutraal en volledig circulair te werken. Reinout Wissenburg, directeur duurzaamheid ProRail: “Het innovatiepartnerschap is een zeer waardevol project voor ProRail omdat het een grote bijdrage kan leveren aan het verkleinen van onze CO2-voetafdruk. Daarnaast is dit een ontzettend mooi voorbeeld hoe we dit samen met de markt en Rijkswaterstaat doen.” Het GEOWALL® geluidscherm wordt getest op de Innovatiestrook A58 Kloosters (InnovA58). Deze unieke testlocatie van Rijkswaterstaat is een showcase van duurzame en circulaire toepassingen binnen de GWW-sector. Ervaringen die hier worden opgedaan, dragen bij aan de ontwikkeling en
STICHTING OPENBARE VERLICHTING NEDERLAND BUNDELT KRACHTEN. OVL MONITOR VERLICHTING HANDBOEK OPENBARE ‘KENNIS’ NETWERK ‘LICHT EN OMGEVING’ NETWERK EVENEMENTEN MARKTPARTIJEN OVERHEDEN ‘MAATSCHAPPIJ’ NETWERK ‘SMART LIGHTING’ NETWERK Hét Openbare Verlichting Kennisplatform van Nederland OVL 2030 VISIE Een organisatie van en voor de openbare verlichting. Die midden in de samenleving staat, gevoel heeft voor ontwikkelingen en veranderingen, daarop anticipeert en ontwikkelingen initieert. Brengt overheid, ondernemers, onderwijs, onderzoek en omgeving samen. Meedoen? Schrijf in op www.ovlnl.nl OVLNL geeft impulsen, denkt mee en deelt. Om de sector openbare verlichting verder te laten ontwikkelen en in de spotlights te houden.
9 NUMMER 5 / SEPTEMBER 2023 INRICHTING OPENBARE RUIMTE Vakbeurs Openbare Ruimte toont urgentie Openbare ruimte is urgenter dan ooit. Duurzaamheid, biodiversiteit, natuurinclusiviteit, gezondheid, klimaatadaptatie, et cetera. De lijst is onuitputtelijk. De toekomst van onze gedeelde leefomgeving is elke dag in het nieuws. Voor iedereen die beroepsmatig verbonden is met ontwerp, inrichting, onderhoud en/of beheer van openbare ruimte, is op 27 en 28 september 2023 de 19e editie van Vakbeurs Openbare Ruimte in de Jaarbeurs Utrecht. De Vakbeurs Openbare Ruimte is al jaren de grootste vakbeurs over ontwerp, inrichting, onderhoud en beheer van openbare ruimte in Nederland. De beurs groeit jaarlijks en blijft, net als onze openbare ruimte, in ontwikkeling. Ruim 600 exposanten tonen hier hun nieuwste producten en diensten. Bezoekers zijn gemeenteambtenaren, beheerders, beleidsmedewerkers, projectleiders en andere beroepsmatig geïnteresseerden. In 2022 bezochten 7.228 bezoekers de beurs en waren er 1.803 standhouders. BREED AANBOD Alle denkbare producten en diensten voor openbare ruimte komen aan bod. De beurs is verdeeld in negen sectoren: Licht, Groen, Straatmeubilair, Bestrating, Spelen & Bewegen, Bouw & Infra, Landschapsarchitectuur & Ontwerp en Advies & Beheer. In 2023 is voor het eerst ook Mobiliteit als sector geïntegreerd in de beurs. Tijdens de beurs kunt u aanschuiven bij hoogwaardige lezingen over uiteenlopende thema's en vraagstukken, gegeven door professionals uit het vakgebied. Van biodiversiteit en bestrating tot smart cities en burgerparticipatie; alle relevante thema's worden voor u uiteengezet in diverse lezingenzalen. Zo leert u alles over de laatste trends en ontwikkelingen van de openbare ruimte. SECTOREN IN DETAIL ◼ Licht. Licht in de openbare ruimte staat volop in de belangstelling dankzij razendsnelle technologische ontwikkelingen, energie- en milieudoelstellingen, organisatorische vraagstukken, rolverdeling tussen markt en overheid, beleving van licht, invloed van de burger en talloze andere onderwerpen. Op de beursvloer staan alle denkbare leveranciers met producten en diensten. Denk daarbij aan lichtmasten, armaturen, led, lichtregelsystemen, meettechnieken, voedingskabels- en kasten en aansluitkasten. ◼ Groen. Groen speelt een belangrijke rol in het creëren van een plezierige en sociale buitenruimte. Gemeenten houden zich steeds meer bezig met klimaatadaptatie, groene daken, natuurverzorging en burgerinitiatieven. Win tijdens de beurs nieuwe inzichten in op het gebied van participatie, kwalitatief beheer, city marketing, ontwerp en klimaat. Laat u inspireren door prikkelende visies en het brede aanbod aan producten en diensten. ◼ Straatmeubilair. Straatmeubilair is een allesomvattende term voor voorwerpen die in de openbare ruimte voor algemene voorziening zorgen, van banken, prullenbakken en paaltjes tot picknicktafels. Straatmeubilair is onmisbaar in de openbare ruimte. Ben u in uw gemeente op zoek naar functionele en duurzame producten? Al deze producten in de openbare ruimte vindt u terug op de beursvloer. ◼ Bestrating. Bestrating is misschien wel de meest diverse sector op Vakbeurs Openbare Ruimte. Van onkruidwerende natuurbestrating tot gekleurde rubberschors en snippers. Naast de nieuwste straatelementen en ingebouwde voorzieningen komen ook alle ontwikkelingen omtrent bestrating met betrekking tot de veiligheid bij openbare voorzieningen aan bod. Neem al uw vraagstukken over waterdoorlatende en milieuvriendelijke bestrating, bodem, biologie en nutriënten beheer mee naar de specialisten op de beursvloer. ◼ Spelen & Recreatie. Op de beursvloer vindt u talloze producten en diensten omtrent spelen en recreatie in de openbare ruimte. Denk bijvoorbeeld aan de traditionele schommels, glijbanen en valdempende ondergronden, maar ook nieuwe initiatieven, zoals interactieve en educatieve speel- en sporttoestellen. Alles gericht op het toenemende belang van bewegen en gezondheid. ◼ Mobiliteit. Er is wereldwijd een enorme omslag gaande op het gebied van mobiliteit. Nieuwe technologie maakt real-time reisinformatie, efficiënte deelmobiliteit en autonoom transport accuraat, veilig en flexibel inzetbaar. Bovendien zorgen deze slimme oplossingen ervoor dat onze openbare ruimte leefbaar, bereikbaar en gezond blijft. Daarnaast moeten gemeenten ook al worden klaargestoomd voor de toekomst. Zelfrijdende auto’s, MaaS, drones, hyperloops en andere innovaties krijgen steeds meer draagvlak. ◼ Bouw & Infra. Slim beheer van openbare ruimte vraagt om een integrale benadering waarbij bovengrondse en ondergrondse disciplines samenwerken. Denk hierbij aan de indeling van de ondergrond in relatie tot of ten dienste van bovengrondse ruimtelijke ordening, bijvoorbeeld door coördinatie op ligging van kabels, leidingen en riool, archeologie, ecologie (bomen), netbeheerders, ondergronds bouwen, duurzame ondergrondse infrastructuren (smart-grid) en gis-toepassingen, WION, KLIC-systematiek, Telecommunicatiewet, Publicatie 250, Velin- en Vewin-voorwaarden. ◼ Landschapsarchitectuur & Ontwerp. Achter alles in onze openbare ruimte zit een prachtig ontwerp. Parken, sportvelden, recreatieterreinen en tuinen: over alles wordt nagedacht, met de blik op de toekomst. De sector Landschapsarchitectuur & Ontwerp heeft daarom een verdiende plek als sector op Vakbeurs Openbare Ruimte. Op de beursvloer vindt u alles over ontwerp van openbare ruimte en ontwikkeling van het toekomstige landschap, smart cities, herbestemming of de ontwikkeling van infrastructuur. ◼ Advies & Beheer. Behoefte aan advies en slimme en praktische oplossingen voor vraagstukken over openbare ruimte in Nederland? Op zoek naar een efficiënt beheersysteem voor het beheren van bijvoorbeeld lichtmasten, bomen, speeltoestellen en groen? Op de beursvloer staan professionals op dit gebied u graag te woord. PRAKTISCH Wanneer: Woensdag 27 september 2023 en donderdag 28 september 2023 van 9:00 tot 16:00 uur. Waar: Jaarbeurs Utrecht, Hal 2, 3 en 4. Toegang: Een bezoek aan de beurs kost niets. Toegang tot de beursvloer én de lezingen is gratis voor ambtenaren, ontwerpers, landschapsarchitecten en andere relevante afnemers. Er wordt de hele dag kosteloos koffie, thee en fris geserveerd. Vraag uw toegangskaart aan via www.openbareruimte.nl. Hier vindt u ook de beursplattegrond, deelnemers, lezingenprogramma en andere relevante informatie.
Voegvulling Mortels Straatlaag Koudasfalt Halfverharding +31 (0)315 65 48 83 info@infranology.nl www.infranology.nl Zepto 30, 6902 KE Zevenaar "UW PARTNER VOOR DUURZAME OPLOSSINGEN IN DE INFRASTRUCTUUR" ■ Betonreparatie ■ Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl HOOGEVEEN - HOLLAND Betonreparatie Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl HOOGEVEEN - HOLLAND ■ Betonreparatie ■ Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl HOOGEVEEN - HOLLAND ■ Betonreparatie ■ Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl HOOGEVEEN - HOLLAND ■ Betonreparatie ■ Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl LLAND ■ Betonreparatie ■ Beton- bodem injectie ■ Kunststofvloeren ■ Slijtlagen ■ Uitwendige lijmwapening ■Spuitbeton T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl HOOGEVEEN - HOLLAND Op werk, maar ook thuis ga jij altijd een paar stappen verder; weg van de gebaande paden. Omdat je werkt met het juiste materieel ontvangen zelfs de moeilijkste klanten jou met open armen. Jij bent een klasse apart OPMERKING: VOLG ALTIJD DE INSTRUCTIES EN DE GEBRUIKSAANWIJZINGEN VAN DE FABRIKANT. BEZOEK VOOR MEER DETAILS WWW.BOBCAT.COM NL_CWL_Party_Bouw_Totaal_239x175(5).indd 1 24.10.2022 09:08:23
www.gwwtotaal.nlRkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=