35 NUMMER 7 / DECEMBER 2023 MKB INFRA NIEUWS GILDE VAKCOLLEGE TECHNIEK: PLEIDOOI COMBI PRAKTIJK- EN THEORIEGERICHT ONDERWIJS Bedrijfsleven enthousiast over ‘lts 5.0’ Vrijwel niemand is een hoofd- óf een handenmens. Iedereen heeft wel iets van beide. Het beleid voor middelbaar onderwijs heeft op kwalijke en schadelijke wijze decennialang het handwerk behandeld als een stiefkindje en systematisch ondergewaardeerd. Maar het tij lijkt te keren. Een prachtige voorloper in deze ontwikkeling is Gilde Vakcollege Techniek in Gorinchem met inspirerend onderwijs, dat recht doet aan de veelzijdigheid van de menselijke natuur. Alle leerlingen van vmbo tot techniek-havo maken kennis met een diversiteit aan ambachten. Ook het nobele infra-ambacht. “Onze school is bij wijze van spreken de lts van vroeger, maar dan 3.-, 4.- of 5.0. Alle leerlingen krijgen vanaf week één standaard tien uur praktijklessen aangeboden en dat maakt ons uniek in Nederland. Het betekent wel dat we de theorievakken enigszins in elkaar moeten schuiven.” Aan het woord is Krijn Redert. Hij is directeur van een school, waaraan ongeveer 1.000 leerlingen in veertien technische vakdisciplines onderwezen worden op niveaus vmbo-basis, vmbo-kader, techniek-havo en mbo. Gilde Vakcollege Techniek in Gorinchem heeft het allemaal in huis. Zijn collega en teamleider Leo Dane: “Leerlingen komen binnen als ze twaalf zijn en kunnen tot hun achttiende blijven om daarna een baan te zoeken. En als ze doorstromen naar het mbo en hbo hebben ze een betere start dan hun medeleerlingen die direct van de havo of het vwo komen. Voor bepaalde vakken krijgen ze vrijstelling en ze zijn gewend aan de combinatie theorie en praktijk, die ook op het mbo en hbo gangbaar is.” BEOORDELING INSPECTIE SCHADELIJK VOOR IMAGO AMBACHT Bij oprichting in 1965 was de school een lts. Vanaf het begin ging het uitsluitend om techniek, geen vakken als zorg- en welzijn of economie. Alleen techniek dus, maar dan techniek op een hoog niveau. En dat is nog steeds zo, nu de opleidingen een andere naam hebben. Krijn Redert: “We kregen al snel veel leerlingen met een mavo-advies, maar die graag iets met hun handen wilden doen. Die leerlingen verlaten de school met een kaderopleiding en dan heeft de school het volgens de schoolinspectie voortgezet onderwijs (vo) slecht gedaan. Leidend is het basisschooladvies. De inspectie redeneert als volgt: een diploma kaderopleiding is lager dan een mavo-diploma, dus heeft de leerling in zijn schoolcarrière onder zijn niveau gepresteerd en dat reken je de school aan met minpunten. Wij vinden die redeneertrant volstrekt achterhaald. Je zou moeten kijken naar wat het best aansluit bij de capaciteiten en de wensen van de leerling. Er zitten hoogbegaafde leerlingen op de techniek-havo en die gaan naar onze school, omdat ze graag ook met hun handen aan de slag willen. Moet je tegen zo’n leerling zeggen: sorry, jij mag in je middelbare schooltijd alleen in een lokaal zitten tussen boeken? Wij denken van niet en vinden dat de inspectie de definities moet aanpassen aan deze tijd.” GEEN EXCELLENTE STATUS, GEEN EXPERIMENTEN Dat afwaarderen van schoolprestatie heeft gevolgen voor de status van de school. Gilde Vakcollege wil graag aangemerkt worden als school waar experimenten worden toegelaten, omdat je dan aanspraak kunt maken op speciaal daarvoor gereserveerde budgetten. Ze zijn de enige school in Nederland met een techniek-havo. Nu die term dankzij de ChristenUnie in het regeerakkoord van het kabinet Rutte 4 is beland, wordt het zinvol een stevige basis voor dit type onderwijs te ontwikkelen. Gilde lijkt er de aangewezen school voor om daarmee aan de slag te gaan. Maar dat kan niet. Wil je experimenten doorvoeren dan moet je een excellente school zijn. Maar als je minpunten van de Inspectie krijgt, ontvang je in het huidige beoordelingssysteem nooit de status excellent. Ook liggen de ‘opbrengsten’ voor vakken als Nederlands en Engels rond het landelijke gemiddelde. De situatie is als de spreekwoordelijke slang die in zijn staart bijt. Inspecteurs kwamen langs toen de school acht jaar geleden startte met de techniek-havo. Krijn en Leo kregen te horen dat er geen wettelijk kader voor was, maar, voegden de inspecteurs eraan toe: ga vooral zo door. Het initiatief is inmiddels bijzonder succesvol. Het bedrijfsleven staat te springen om deze mensen. Krijn Redert: “Onze leerlingen hoeven geen moeite te doen om een stageplaats te vinden. En als het hun bevalt, biedt de stageplaats uitzicht op een baan. Niet zelden betalen de ondernemers ook een vervolgopleiding.” STEUN VAN BEDRIJFSLEVEN ONONTBEERLIJK Ook op financieel terrein lopen ze op het Gilde soms langs het randje. De uitrusting van de praktijklokalen is duur. Leo Dane: “We hebben hoogwaardige apparatuur. Er staan onder meer 3D-printers, een kleine robot en een lasrobot. Verder moet de afzuiginstallatie op orde zijn. Qua kosten zit je zo aan een paar ton. Daar krijgen we wel extra geld voor, maar niet voor onze techniek-havo. Omdat daarvoor het wettelijk kader ontbreekt, ontvangen we per leerling het budget dat de overheid reserveert voor een normale havo-leerling. En dat is veel te weinig. We bouwen met de leerlingen techniek-havo en mbo bijvoorbeeld een modelauto met een motor die op waterstof kan draaien. Dat kost ongeveer 10.000 euro.” Krijn Redert: “Onze school kan niet bestaan Teamleider Leo Dane (l) en directeur Krijn Redert van Gilde Vakcollege Techniek kijken toe hoe leerlingen leren straten. “GEHEEL ZELFSTANDIG ANALYSEREN, BEREKENEN EN ONTWERPEN DERDEJAARS LEERLINGEN VAN DE TECHNIEK-HAVO OPLOSSINGEN VOOR REËLE PROBLEMEN IN DE PRAKTIJK.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=