11 NUMMER 2 / MAART 2024 THEMA VERHARDINGEN & KLIMAATADAPTATIE Bespaar op duurzaam asfaltonderhoud Een volle zaal in Hotel van der Valk in Zwolle. Dagvoorzitter was Tom van ’t Hek. Welke onderhoudstechnieken zijn er voor asfalt, hoe kan dat zo duurzaam mogelijk en hoe kun je besparen op duurzaam asfaltonderhoud? Dat deze vragen leven bij wegbeheerders, adviesbureaus, leveranciers van onderhoudsmaterialen en wegenbouwers bleek uit de grote opkomst tijdens de kennissessies ‘Bespaar op duurzaam asfaltonderhoud’ op 29 februari in Zwolle en 7 maart in Nuland. Organisator was de Commissie Wegdek Onderhouds Techniek (WOT). TEKST EN BEELD: ING. FRANK DE GROOT Wegdek Onderhouds Technieken (WOT) is een initiatief van de Vakgroep Specialistische Wegenbouw van Koninklijke Bouwend Nederland en aannemers in het asfaltonderhoud in Nederland. Zij delen de opvatting dat er meer aandacht en zorg moet zijn voor goed, tijdig en duurzaam onderhoud aan het wegennet. Maar vooral wegbeheerders hebben behoefte aan meer kennis over het herkennen van schadebeelden en advies over de toe te passen onderhoudstechnieken. Dat bleek onder meer uit vragen uit de zaal en gesprekken die GWWTotaal had met deelnemers aan de kennissessie van 29 februari. “Veel kennis stroomt weg door medewerkers die met pensioen gaan. Jongeren die instromen hebben die kennis veelal niet, doordat er in de opleidingen weinig aandacht aan wordt besteed”, was de teneur in de wandelgangen. BITUMEN EN STEENSLAG Bij het onderhoud aan asfaltwegen spelen bitumen en steenslag een belangrijke rol. Emile Rood, Sales Manager West NL bij Esha, opende daarom met een spoedcursus bitumen. “Vooral de (deels) biobased emulsies zijn sterk in ontwikkeling. Ze zijn geschikt voor alle typen asfalt.” De dosering is daarnaast erg belangrijk: “Vaak wordt die dosering telkens gekopieerd uit een bestek van 25 jaar geleden. Verstandiger is advies te vragen bij de leverancier en verwerker. De dosering is namelijk situatieafhankelijk. Vraag tot slot altijd naar het CE-keurmerk en of het bedrijf is erkend voor oppervlakbehandeling volgens de Erkenningsregeling Oppervlakbehandeling.” Volgens Emile kent bitumenemulsie enkele duurzame eigenschappen: “Het is recyclebaar en de MKI bij biobased is gunstig door CO2-opname en de langere levensduur van het wegdek door de oppervlakbehandeling. Tot slot is de bitumenemulsie koud verwerkbaar. Uiteindelijk ben je daardoor over de hele levensduur bekeken goedkoper uit.” Roger de Gelder, Technisch Commercieel Manager bij Mibau Stema Nederland, met eigen steengroeven in Noorwegen, vertelde daarna alles over de herkomst en soorten steenslag. “We winnen ook steenslag uit de grote rivieren, langs de Maas in Limburg en aan de Bovenrijn. In Limburg wordt de winning echter afgebouwd. We moeten daardoor meer steenslag importeren, omdat we veel meer gebruiken, dan produceren in Nederland. Gelukkig is steenslag circulair. Je kunt het goed terugwinnen uit asfalt en hergebruiken.” En welke soorten steenslag gebruiken we in Nederland? Roger liet het zien: Nederlandse Steenslag voor Oppervlakbehandeling (OB), Grandiorite en Moraine voor Emulsie Asfalbeton (EAB) en OB en Porfier en Basalt voor OB. OPPERVLAKBEHANDELINGEN Johannes de Vries, bedrijfsleider Akroh Slijtlagen, liet zien welke oppervlakbehandelingen mogelijk zijn. “Bij een enkelvoudige oppervlakbehandeling wordt er één keer gesproeid met bindmiddel en één keer steenslag gestrooid. Bij een nagestrooide oppervlakbehandeling wordt er twee keer steenslag gestrooid. Bij de dubbele oppervlakbehandeling voer je twee keer de enkelvoudige oppervlakbehandeling uit. Dan heb je nog de omgekeerde dubbele oppervlakbehandeling, de penetratielaag of sandwich constructie en de slijt-slem oppervlakbehandeling. Die laatste wordt toegepast op plaatsen met wringend verkeer of in woonwijken. Hierbij wordt na een enkelvoudige oppervlakbehandeling een slemlaag (Emulsie Asfaltbeton) aangebracht.” “Een oppervlakbehandeling verlengt de levensduur van asfalt met minimaal acht jaar, vaak langer. De MKI, materiaalverbruik en prijs zijn minimaal 75% lager dan bij volledige vervanging. De CO2-uitstoot is namelijk laag en je gebruikt maar 12 tot 14 kg/m2 aan materiaal, in plaats van 100 tot 125 kg/m2 bij een deklaag van asfalt. Er is ook maar kort overlast voor de weggebruiker en omgeving, de stroefheid neemt toe en je kunt bijvoorbeeld fietsstroken in een afwijkende kleur maken.” Volgens Johannes is de keuze van de oppervlakbehandeling afhankelijk van de conditie van de weg, lokale situatie, verkeersintensiteit en verkeersbelasting. Een voorwaarde is wel dat de fundering van de weg nog goed is en verwijder ook stof door het reinigen van het wegdek met wegdekreiniger. “Stof is de belangrijkste oorzaak van het mislukken van oppervlakbehandeling! Vraag dus altijd om een goed advies! Leden van WOT geven vijf jaar garantie, in plaats van één jaar volgens RAW. Erkende bedrijven zijn VGB Asfalt, Versluys, Gebr. Min, Hoogmartens en Akroh slijtlagen. Wij zijn altijd bereid een vrijblijvend advies uit te brengen aan de wegbeheerder.” EMULSIE ASFALT BETON Emulsie Asfalt Beton (EAB) is een koud, energievriendelijk bereid mengsel van mineraalaggregaat (steenslag, brekerzand en stof), een gemodificeerde bitumenemulsie, cement (en op korte termijn een cementvervanger) en water. Rogier van Diepen, sr. Commercieel manager bij Possehl aannemingsmaatschappij, ging in op EAB: “Dit pas je toe om veroudering tegen te gaan, bij spoorvorming, onvoldoende vlakheid en stroefheid, vorstschade en puthols, rafeling en steenverlies, craquelé, scheurvorming en verlenging van de levensduur. Kleur als signaalfunctie is mogelijk en het is ook op een oppervlakbehandeling (OB) toepasbaar. Levensduurverlenging van zeven tot twaalf jaar is mogelijk en je kunt de behandeling herhalen, dus dan zit je al op twintig jaar levensduurverlenging.” De voordelen zijn volgens Rogier legio: “Verhoging verkeersveiligheid en rijcomfort, tot wel 2,5 dB minder geluid en binnen één uur weer berijdbaar. Door de geringe laagdikte van 15 tot 17 mm hoeft aansluitend straatwerk niet opgehoogd te worden. De MKIwaarde is ruim 35% lager dan SMA asfalt en 40% lager dan AC Surf. Per dag kan er 3.000 tot 4.500 m2 weg van EAB voorzien worden. Maar ook hier geldt; de fundering moet wel goed zijn. Bij ernstige schade en als het wegdek niet opgebroken mag worden, is de toevoeging van asfaltwapening een optie.” MKI Robby van den Broek, sr. Adviseur Duurzame Leefomgeving & Ecologisch Deskundige, sloot af met een blik op de talrijke verduurzamingsprogramma’s die op ons afkomen. “De vraag is dan: handelt u duurzaam vanuit een intrinsieke motivatie of omdat het moet?” “Het is wel even schrikken als je naar de milieu-impact van de GWW-sector kijkt. De klimaatimpact is 33% van de totale impact van onze economie!”, aldus Robby. Vraag is vooral: hoe meet je duurzaamheid? “Dat doe je op basis van het energieverbruik, CO2-verbruik, biodiversiteit en de milieukostenindicator, MKI. De MKI is een in euro’s uitgedrukte uitkomst van een levenscyclusanalyse (LCA) over verschillende levensfases. MKI geeft uitdrukking aan de verwachte maatschappelijke kosten om de milieueffecten ongedaan te maken. Winst is vooral te halen door gebruik van duurzamere materialen, kortere transportafstanden, modulair bouwen en een langere levensduur.” “Mijn advies: maak met duidelijke foto’s van verschillende typen verharding en de bijbehorende milieukosten duidelijk aan opdrachtgevers welke keuze ze moeten maken. De Provincie Overijssel gebruikt MKI al als wegingscriterium bij aanbestedingen. En uiterlijk 2032 moeten alle gemeenten hun omgevingsplannen gereed hebben, waarin ze milieu-ambities kunnen opnemen. Verbeter dus je concurrentiepositie en ga aan de slag met duurzaamheid en maak het meetbaar!” Emile Rood, Esha. Roger de Gelder, Mibau Stema Nederland. Johannes de Vries, Akroh Slijtlagen. Rogier van Diepen, Possehl aannemingsmaatschappij. Robby van den Broek, sr. Adviseur Duurzame Leefomgeving.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=