7 NUMMER 2 / MAART 2024 THEMA VERHARDINGEN & KLIMAATADAPTATIE Asfaltbranche stapt binnen een jaar over naar warmmix Hotmix of warmmix: in het asfalt zelf zit eigenlijk geen verschil. Warmmix moet alleen op een andere manier smeuïger gemaakt worden om het goed te kunnen verwerken. Foto: Pixabay. Als het aan de asfaltbranche ligt wordt er over een jaar alleen nog warmmix asfalt uitgeleverd, in plaats van hotmix. Dat bespaart energie en draagt zo bij aan het behalen van de klimaatdoelen. Met aanpassing van de CROW-richtlijnen moet het voor opdrachtgevers gemakkelijk worden om over te stappen. TEKST: HENK WIND Op de Asfaltdag van een jaar geleden (december 2022) werd het voornemen geuit om op 1 januari 2025 het gebruikelijke hotmix-asfalt volledig te vervangen door warmmix. Op de Asfaltdag van afgelopen december (2023) werd de stand van zaken met elkaar besproken en een actieplan gepresenteerd om binnen een jaar hotmix-asfalt uit te faseren. Dat actieplan richt zich vooral op de opdrachtgevers. Warmmix is asfalt met een temperatuur onder de 140 oC. Dat gaat ten opzichte van hotmix een gasbesparing opleveren van pakweg 10 tot 30 procent en daarmee eenzelfde besparing op CO2-uitstoot. Doordat het asfalt minder warm wordt, nemen ook de emissies van overige stoffen af. Dat is goed voor het klimaat en het milieu en centrales kunnen hierdoor iets gemakkelijker voldoen aan de vergunningseisen rondom emissies. Kortom: gunstig voor iedereen. “De branche kan deze stap vrij snel zetten”, zegt Ron Wesseling van de Vakgroep Bitumineuze Werken (VBW). Technisch is het namelijk niet zo heel lastig en de productie van warm asfalt kan al met heel kleine aanpassingen aan centrales. Het eindproduct zelf verandert niet in samenstelling en de kwaliteit is ook hetzelfde, zo geeft hij aan. “Waar het om gaat is de verwerking. De hoge temperatuur maakt het asfalt smeuïger. Om asfalt met een lagere temperatuur goed te kunnen verwerken, moet je het op een andere manier smeuïger maken. Dat kan met verschuimen, additieven zoals biologische olie of een combinatie van beide. Elke producent kiest daarvoor zijn eigen oplossing.” VERTROUWEN KWEKEN Wat de producenten betreft, zou de omschakeling dan ook vandaag al kunnen plaatsvinden. “De grote uitdaging ligt bij de opdrachtgevers die er aan zullen moeten wennen dat hotmix asfalt straks niet meer te koop is. Bij veel opdrachtgevers is het nog onbekend en onbemind. Dat begint wel te veranderen. Er zijn opdrachtgevers die er al naar vragen en opdrachtgevers die proefvakken laten maken.” Waarbij Wesseling aantekent dat het maken van proefvakken feitelijk niet meer nodig is. “Het asfalt heeft dezelfde functionele eigenschappen en voldoet aan dezelfde kwaliteitseisen. Als je een boorkern neemt, zie je ook geen verschil. De aannemer die het aanbrengt staat er achter en geeft garantie. Het alleen maar maken van proefvakken is ook niet voldoende om goed te kunnen innoveren. Dat komt de betaalbaarheid en de versnelling van innovaties niet ten goede. Daar heb je herhaling voor nodig. Maar nog niet iedereen is op de hoogte van de ervaring die er al is met warmmix. Producent en aannemer moeten vertrouwen kweken in dit product en dat kost tijd. Daar zitten we nu midden in.” “Eén van de stappen die we daar nu in nemen is het aanpassen van de CROW-richtlijnen en de standaard RAW-bestekken. Daar staan nu nog mengsels van hoge temperatuur in. Een werkgroep bestaande uit opdrachtgevers en opdrachtnemers is bezig daar ook de warmmix mengsels in op te nemen. Als het in zo’n richtlijn staat, wekt dat vertrouwen in de markt. Een opdrachtgever kan het dan zonder enig risico vragen. Dat gaat enorm helpen. Die aanpassing is ook een heel mooi gezamenlijk proces. Opdrachtgevers stellen daarbij heel kritische vragen. Daardoor komt er een goede, afgewogen richtlijn waar iedereen vertrouwen in kan hebben.” VOLGENDE STAPPEN De overstap van hotmix naar warm mix is ingegeven door het Klimaatakkoord waarbij ook deze branche bijdraagt aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Maar met deze stap alleen is de 50% CO2-reductie die voor 2030 is afgesproken, nog niet behaald. “We hebben eerst gekeken naar ‘laaghangend fruit’. De stap naar warmmix zit in die categorie. Maar daarmee zijn we er dus nog niet. We zijn nu binnen het Transitiepad Duurzame Wegverharding met elkaar aan het kijken wat de volgende stap zou moeten zijn. Dat is ook de kracht van zo’n Transitiepad, dat je met elkaar optrekt en in gezamenlijk gesprek kijkt wat er mogelijk is. Duidelijk is in ieder geval wel dat het asfalt van vandaag, morgen niet meer te koop is. Daarom is het ook zo belangrijk dat we deze eerste stap van hotmix naar warmmix zorgvuldig nemen. Opdrachtgevers moeten vertrouwen houden in het product en in de branche, om ook volgende stappen te kunnen zetten.” Behalve in het asfalt zelf, zou de verandering ook kunnen zitten in het gebruik van andere energiebronnen dan gas. “Denk aan waterstof. Dat lijkt een gemakkelijke volgende stap, maar dan moet het wel verkrijgbaar zijn. Of biogas of elektrisch. Maar ook dat moet er dan wel zijn. En wellicht zou je met elektrisch verwarmen naar nog lagere asfalttemperaturen willen.” ACHTER DE SCHERMEN “Een ander aandachtsveld dat genoemd wordt in het transitiepad is levensduurverlenging. Daar moet je wel kritisch naar kijken. Een langere levensduur is op zich niet per se gunstig voor het milieu. Je moet ook kijken naar de manier van aanbrengen en recycling. Dan kan een minder lange levensduur misschien wel gunstiger uitpakken. Waarbij je vanwege functionele eisen natuurlijk wel een zo lang mogelijke levensduur wilt.” “Je zou ook kunnen denken aan bereiding van echt ander asfalt. Er loopt veel naast elkaar. Individuele bedrijven zijn achter de schermen al lang bezig met de volgende stappen. Als branchevereniging moeten we daar wat voorzichtig in zijn, gezien mededinging en dergelijke. Dat is vooral aan de bedrijven zelf.” Hoe dan ook ziet Wesseling een goede toekomst voor asfalt. “Onze grondstof ligt al buiten. We gooien bijna niets weg. Oud asfalt wordt gefreesd en hergebruikt, alleen door het opnieuw te verwarmen. Mits niet teerhoudend, maar dat wordt elk jaar minder.” DUURZAAMHEIDSAMBITIES Wesseling merkt ook dat de sector zich niet verzet tegen deze veranderingen maar ze juist met het nodige enthousiasme oppakt. “Ik merk enthousiasme binnen de gehele sector. Het sluit ook aan bij de duurzaamheidsambities die alle bedrijven – van klein tot groot – voor zichzelf hebben.” Voor een volledig CO2-neutrale weg is niet alleen het asfalt zelf van invloed, maar ook de manier van aanbrengen. Werken met emissieloos materieel valt onder een ander Transitiepad en is tevens onderdeel van het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen. “Bij grote machines staat dat nog wat in de kinderschoenen. Er is vooral veel innovatiekracht van individuele bedrijven die allemaal hun eigen ontwikkelingen doen, bijvoorbeeld in asfaltspreidmachines op elektrisch of waterstof. Het is te hopen dat de fabrikanten dat ook op zullen pakken en met emissieloze OEM’s gaan komen. Dat staat naast het Transitiepad Duurzame Wegverharding maar het hoort er wel bij.” Waarbij de stap van hotmix naar warmmix wellicht ook kan bijdragen aan lager energieverbruik van de machines, waardoor die gemakkelijker om te bouwen zijn naar duurzame energiebronnen. “Onze grondstof ligt al buiten. We gooien bijna niets weg. Oud asfalt wordt gefreesd en hergebruikt, alleen door het opnieuw te verwarmen”, zegt Ron Wesseling. Foto: Henk Wind. Werken met emissieloos materieel valt onder een ander Transitiepad, maar is ook onmisbaar om te komen tot een CO2-neutrale weg. Foto: Henk Wind.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=