19 NUMMER 3 / MEI 2024 Advertorial BESTRATING Keramische doorgroeibare verharding Doorgroeibare verharding wordt al decennia toegepast voor onder meer ‘afgelegen’ parkeervakken en -terreinen en in bermen van wegen. Maar vaak is het gras verdord of al verdwenen en resteren er alleen veelal grijze betonstenen. Sindsdien is er veel veranderd en zijn er verschillende innovatieve concepten in de openbare ruimte verschenen. Vandersanden heeft vorig jaar een nieuw concept met doorgroeibare straatbakstenen gelanceerd: Greenflow®. Een gebakken straatbaksteen met gras, klaver of kruiden en een speciale ondergrond die stevigheid combineert met een goede waterdoorlatendheid en voedingsbodem voor het groen. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: VANDERSANDEN Doorgroeibare bestrating heeft niet altijd een goede reputatie. Bekend zijn de kale grijze betonstenen met zanderige openingen, waarin ooit nog gras groeide. Vaak liggen de open betonstenen op een stevig zandbed, waarin de wortels van het gras geen schijn van kans hebben. Goed voor de stabiliteit, maar niet voor een blijvend groene uitstraling. Met het concept Greenflow® slaat Vandersanden een andere weg in: die van blijvend groene open bestrating. Het geheim is de toepassing van de juiste grassoorten, maar ook klaver- of kruidenmengsels. En natuurlijk een ondergrond die wortelgroei een kans geeft, maar niet leidt tot verzakkingen door het verkeer. Daarnaast is Greenflow® een keramisch alternatief voor de beschikbare betonnen oplossingen. Tegenwoordig worden er op steeds meer A-locaties, waar nu ook straatbaksteen ligt, doorgroeibare parkeerplaatsen aangelegd. KLIMAATADAPTIEF Een groene bestrating is in de eerste plaats klimaatadaptief doordat deze bijdraagt aan ontharding en vergroening van stedelijke gebieden, waardoor leefomgevingen aantrekkelijker worden. “Met deze bestrating kan een gemeente of landschapsarchitect het groen oppervlak tot wel 37% vergroten. Tegelijkertijd biedt het meer ruimte voor de infiltratie van regenwater”, zegt Rogier Verheijen, productmanager Vandersanden. De groendoorlatende bestrating helpt volgens hem ook bij het verminderen van hoge temperaturen in stedelijke gebieden en het bevorderen van de biodiversiteit en een betere luchtkwaliteit. Greenflow® heeft sterke circulaire eigenschappen. Straatbakstenen hebben een gemiddelde levensduur van 135 jaar en worden bijna volledig hergebruikt. Het onderzochte hergebruik is bijna 90%. Rogier: “Kenmerkend voor Greenflow® zijn de perforaties en de hoogte van 70 mm in plaats van de gebruikelijke 80 mm, waardoor dematerialisatie plaatsvindt. Dit resulteert ten opzichte van traditionele formaten in een vermindering tot wel 47% in het gebruik van grondstoffen, een lager energieverbruik en verminderde uitstoot.” Hij vervolgt: “Deze strengperssteen van 280 x 118 x 71 mm werd tot vorig jaar alleen geproduceerd in Oberlausitz, in het oosten van Duitsland. Maar hij wordt sinds dit jaar ook geproduceerd in Kessel. Door de productie in Kessel kunnen we Maasklei gebruiken: een duurzaam gewonnen hernieuwbaar product uit eigen omgeving. Maasklei zorgt daarnaast voor een mooie rode of bruine steen, die fraai verouderd en daardoor erg goed past in een historische omgeving. Het straatbeeld is ook de reden dat diverse gemeentes naast een betonnen variant kiezen voor Greenflow® als keramisch alternatief en deze opnemen in het handboek openbare ruimte.” TOEPASSING Volgens Rogier is het toepassingsgebied van Greenflow® niet beperkt tot parkeervakken- en terreinen: “We willen particulieren en bedrijven ook overtuigen van de voordelen. Hier liggen enorme kansen voor grootschalige toepassing van groendoorlatende bestrating op privéterreinen. Met de komst van de nieuwe Omgevingswet kunnen gemeenten in een omgevingsplan – opvolger van bestemmingsplannen – eisen stellen ten aanzien van milieu en energie, in relatie tot de fysieke leefomgeving. Dit biedt een gouden kans om ook voor privéterreinen eisen te stellen ten aanzien van bijvoorbeeld het percentage verharding en groen.” Daarnaast zijn er meerdere toepassingsgebieden, zoals woonerven: “Denk eens na over een groendoorlatende bestrating in woonerven en dergelijke. Dat vraagt natuurlijk ook een visie op onderhoud. Bij intensief verkeer is geen onderhoud nodig, maar delen die nauwelijks bereden worden moeten één tot twee keer per jaar gemaaid worden.” OOK KLAVER- OF KRUIDENMENGSEL Naast geschikte grassoorten, kan er tegenwoordig ook gekozen worden voor een klaver- of kruidenmengsel om de biodiversiteit te vergroten: “De ontwikkelingen gaan steeds verder. Het succes van de doorgroeibare bestrating is sterk afhankelijk van zorgvuldige planning en keuzes in ontwerp, substraten en zaadmengsels.” De keuze van de ondergrond is eveneens heel belangrijk: een stevig fundament geeft het beste resultaat bij verkeer. Rogier: “Maar gras of klaver vraagt om een organische, infiltrerende bodem met voldoende poriënvolume om een duurzaam wortelstelsel te vormen. In het ontwerp moeten deze tegenstrijdige criteria de nodige aandacht krijgen. In de meeste gevallen is een substraat aan te bevelen. Afhankelijk van de verkeersintensiteit en de bestaande onderbouw kan de keuze vallen op één of twee substraatlagen met zanden of steenslag. Bijvoorbeeld een legbedsubstraat en een funderingssubstraat die de klassieke straatlaag en funderingslaag vervangen. Voor een optimale doorworteling wordt een onderbouw geadviseerd met een hoogte van tenminste 20 cm.” KOSTENNEUTRAAL De straatstenen zijn verder machinaal te verwerken. Vandersanden heeft daarvoor het spiraal-blokverband ontwikkeld dat zaagwerk en dus afval/verlies minimaliseert. Daarbij voldoet dit product aan de CROW-parkeervakmaten volgens het ASVV-handboek 2021. Een combinatie met uitstapstroken tussen de parkeervakken met dichte straatbakstenen zorgt voor extra comfort. Volgens Rogier liggen de kosten voor de nieuwe doorgroeibare variant niet hoger dan bij een reguliere straatbaksteen: “Maar de winst zit in de voordelen die te behalen zijn bij het gebruik van doorgroeibare straatbakstenen, zoals het beperken van wateroverlast en vergroening van de omgeving. Mooi voor het oog en goed voor het klimaat. Het kan wel zijn dat je verkeersluwe delen moet maaien.” Rogier besluit: “Een Greenflow® op bijpassende ondergrond zal het water van de meeste buien makkelijk kunnen infiltreren, maar zal meestal een onderdeel zijn van meerdere infiltratie oplossingen in een gebied. Wanneer vooral ruimtebesparing en de hoogste infiltratie capaciteit belangrijk zijn heeft Vandersanden ook Drainflow® in haar assortiment. Dit zijn waterpasserende straatbakstenen die met een infiltratiesnelheid van meer dan 1.100 l/s/ha het regenwater van de meeste hevige piekbuien infiltreren. Deze zijn dus prima te combineren met de groene parkeervakken, zodat de volledige verharding optimaal klimaatadaptief is.” Greenflow® grasklinkers* 7 cm hoog Greenflow® grasklinkers* 7 cm hoog Greenflow® grasklinkers* 7 cm hoog Substraat 20-25 cm Substraat 20-25 cm Legbedsubstraat 5-10 cm Funderingssubstraat** 25 cm Bodem Bodem Bodem Lichte belasting Voor fiets- en voetpaden en een enkele auto. Eén substraatlaag: ééntoppig zand met voedingsdeel, M50: 300 µ. Middel tot zware belasting Voor licht tot zwaar verkeer, zoals parkeervakken in woonstraten. Eén substraatlaag: hardsteen split met voedingsdeel, fractie: 2/6 mm. Zware belasting Voor licht en zwaar verkeer, zoals parkeerterreinen** Twee substraatlagen: • Legbedsubstraat: hardsteen split met voedingsdeel, fractie: 2/6 mm. • Funderingssubstraat: Hardsteen (gerecycled gesteente) met klei en voedingsdeel, fractie: 16/40 mm. Een goede onderbouw is van groot belang.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=