13 NUMMER 4 / JUNI 2024 VEILIG WERKEN Bouwplaatsregels Van Gelder heeft vijf bouwplaatsregels opgesteld om bewust veilig te kunnen werken: • Grondbeginselen. We werken volgens de afgesproken regels en instructies. • Betrokkenheid. We spreken anderen aan als het onveilig is. • Vakmanschap. We werken met gekeurd materieel, materiaal en gereedschap. • Informeren. We melden onveilige situaties en (bijna) ongevallen. • Uitstraling. We zorgen voor een opgeruimde werkplek. Veilig werken zit voor groot deel tussen de oren “Wij werken ‘bewust veilig’. Dat wil zeggen dat je niet alleen veilig werkt omdat het moet, maar ook doordat je beseft dat je aan het einde van de werkdag weer veilig en gezond wilt thuiskomen”, zegt Frank Faber, KAM-manager bij Aannemingsmaatschappij Van Gelder. We spraken met hem over de maatregelen die deze full-service infrapartner neemt om veiligheid niet alleen tussen de oren van werknemers, maar ook onderaannemers en opdrachtgevers te krijgen. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: AANNEMINGSMAATSCHAPPIJ VAN GELDER Van Gelder wordt dagelijks geconfronteerd met veiligheidsissues in bijna alle facetten van de infrasector. Het familiebedrijf met 1.750 werknemers is namelijk gespecialiseerd in het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van onder meer wegen (asfalt, bestrating), rioleringen, netwerken voor elektra en data, verkeersinstallaties, openbare verlichting, straatmeubilair, vervangen van kademuren en werkzaamheden aan de rail-, tram- en metro-infrastructuur. “Wij maken voor ieder project een risicoanalyse. Op basis daarvan elimineren we zoveel mogelijk risico’s, maar er blijven altijd restrisico’s over. Om die restrisico’s te beheersen moeten werknemers bewust zijn van onveilige situaties en daar naar handelen”, zegt Frank Faber. Hij wijst op de toenemende tijdsdruk bij projecten: “Dan moet er in één weekeinde een wegdek en geleiderail worden vervangen, nieuwe belijning gezet en zijn er vaak ook nog werkzaamheden aan portalen of kunstwerken. Onze mensen zijn zo gedreven om goed werk te leveren, dat soms het op tijd opleveren belangrijker wordt dan veilig werken. Ik vind dat je als werknemer moet kunnen zeggen: ik stop nu, want deze situatie is onveilig. Ga vervolgens naar de leidinggevende en geef het probleem aan. Dat is bewust veilig werken.” VEILIGHEIDSBOEKJE EN TOOLBOXEN “Onze grootste uitdaging is natuurlijk om veiligheidsbewustzijn tussen de oren te krijgen. We hebben daarom een ‘Veiligheidsboekje’ gemaakt in meerdere talen. Deze is ook bedoeld voor ingehuurde medewerkers, onderaannemers en leveranciers”, vertelt Frank. Maar wat staat er allemaal in dat Veiligheidsboekje? We bladeren door twintig overzichtelijke pagina’s, met natuurlijk de vijf bouwplaatsregels (zie kadertekst). Verder gaat het boekje in op het herkennen en voorkomen van risico’s, opleidingsvereisten, gedrag en integriteit. Tot slot komt milieubewust werken aan bod. Frank wijst verder op de talrijke toolboxen die zijn ontwikkeld. “Die worden maandelijks gegeven op bouwplaatsen of tijdens regio-bijeenkomsten. De toolboxen richten zich op diverse risico’s, zoals werken aan of langs de weg, gevaarlijke stoffen, PBM, val- en struikelgevaar, belading, hijsmiddelen en nog veel meer.” Deze toolboxen, het veiligheidsboekje, veiligheidsjournaals met leerpunten van ongevallen en andere hulpmiddelen om het veiligheidsbewustzijn te vergroten zijn ook voor de ketenpartners beschikbaar gesteld op www.vangelderbewustveilig.com. ROL OPDRACHTGEVER “De opdrachtgever speelt een belangrijke rol bij veilig werken”, zegt Frank. “In de uitvraag moet al rekening worden gehouden met veiligheid. Je kunt niet verwachten dat veiligheid hand in hand gaat met een zeer korte uitvoeringstermijn en zo min mogelijk overlast voor verkeer en aanliggende bedrijven en woningen. Vaak moeten we bij infraprojecten een deel van de route openhouden voor bestemmingsverkeer, nooddiensten en openbaar vervoer. Maar dan zie je al vaak ook ander verkeer dat van de gedeeltelijke openstelling misbruik maakt. Onze mensen moeten dan toch naast een druk bereden wegdeel werken, met alle risico’s die daar bij horen. Wij spreken opdrachtgevers daar op aan en vaak zie je dan best wel een stuk bewustwording.” Volgens de KAM-manager is omgevingsmanagement belangrijk: “Betrek bedrijven en bewoners tijdig bij de plannen, zodat er begrip ontstaat voor tijdelijke overlast. Zorg anders voor een bypass, waarover bestemmingsverkeer zijn doel kan bereiken. Of zet een tijdelijke verkeersinstallatie of verkeersregelaars in die de verkeersstroom reguleren. Opdrachtgevers moeten daarnaast bereid zijn mee te betalen aan de extra maatregelen, want je wilt toch geen onveilig project in de markt zetten? Ik zie gelukkig een tendens dat die bereidheid er bij steeds meer opdrachtgevers is. Wij merken dat het voor Rijkswaterstaat soms nog lastig is, omdat zij doorstroming ook belangrijk vinden en daarnaast willen voorkomen dat onderliggende infrastructuur door sluipverkeer zwaarder wordt belast. Dan creëer je een nieuw veiligheidsrisico.” VEILIGHEIDSPROFIELEN Om veiligheid dichter naar de werknemers toe te brengen heeft Van Gelder voor diverse functies veiligheidsprofielen ontwikkeld. Ieder profiel legt de focus op de taken die bij een functie horen, zoals ontwerper, calculator, werkvoorbereider of uitvoerder. Daarnaast is er de training ‘Grip op Uitvoering’. Frank licht toe: “Dat is een training die dit jaar is gestart. Iedere uitvoerder moet die verplicht volgen en gaat in op de vaardigheden die bij zijn functie horen. Denk aan sociale vaardigheden, contract- en financieel management en ook veiligheid.” “We zijn als pilot binnen de Aannemingsmaatschappij ook begonnen met de ‘hein-gesprekjes’ (www.veiligmethein.nl/ hein-gesprekje, red.). Hein vertelt wat je het beste kunt doen om zo veilig mogelijk te werken, terwijl Guus excuses geeft om het toch anders te doen. Door Hein en Guus te herkennen in de gesprekken die je op het werk voert, word je bewuster van je eigen gedrag en dat van collega’s en zul je sneller de veilige keuze maken. Bovendien helpt het om collega’s aan te spreken op onveilig gedrag.” Frank besluit met de opmerking dat in de keten nu een whiteboard hangt met belangrijke veiligheidsinfo, maar ook de ruimte om zelf wat op te schrijven over risico’s die je tegenkomt. “Dat is natuurlijk wennen, maar ik zie nu de eerste opmerkingen op de whiteboards verschijnen. Zoals die van de grondwerker die meldt dat bewoners de auto’s vaak zo parkeren dat er niet veilig gewerkt kan worden. Dat is mooi, veiligheid moet tussen de oren kruipen.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=