19 NUMMER 4 / JUNI 2024 VEILIG WERKEN Veiligheid, kwaliteit en innovatie in ketenverband Bij de kruising kwam er wat handwerk aan te pas om het fietspad goed aan te laten sluiten. Veiligheid, kwaliteit en innovatie… en dan in die volgorde. Dat was de insteek van het samenwerkingsverband tussen de BAM, AsfaltNU en Latexfalt om te komen tot een nieuw kleurloos bindmiddel met verlaagde emissies, verwerkingstemperatuur en milieu-impact. Concreet kreeg dit vorm op 24 mei op de van Nyenrodeweg in opdracht van de gemeente Amsterdam. In dit artikel nemen we jullie mee hoe we van ontwikkeltraject naar fietspad gekomen zijn. TEKST: HANS HENDRIKSE, MANAGER R&D, LATEXFALT VEILIGHEID Het begon allemaal met een brief van de Vakgroep Bitumineuze Werken (VBW) van Bouwend Nederland die de irritaties door kleurloze bindmiddelen in hot mix asfalt bij medewerkers adresseerde. Waar velen op basis van dit signaal kleurloze bindmiddelen afgeschreven hebben, was dit voor Latexfalt aanleiding om een onderzoek te starten om op moleculair niveau het probleem te doorgronden. In ons eigen laboratorium hebben we de oorzaak kunnen achterhalen en dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de Modiseal Color LE. In Amsterdam werd dit product getest om te verifiëren of de emissies inderdaad sterk verminderd zijn bij aanleg. Deze resultaten zijn ten tijde van dit schrijven nog niet bekend, maar op de dag zelf was visueel en geur-technisch te merken dat deze sterk verminderd waren ten opzichte van de situatie met traditionele kleurloze bindmiddelen. KWALITEIT Het product moet goed verwerkbaar zijn zodat iedereen, van asfaltploeg tot opdrachtgever, tevreden is met het resultaat. Het gedrag van het product bij verschillende verwerkingstemperaturen is daarom een expliciet onderdeel geweest van het ontwikkelingstraject. Daardoor kwam tijdens de productontwikkeling naar voren dat we met Modiseal Color LE gelijk de warm mix asfalt (WMA) doelstelling van 2025 (productietemperaturen onder de 140°C) kunnen behalen. Om deze extra doelstelling mee te nemen in het ontwikkelingstraject is kennis gebruikt die opgedaan is tijdens andere innovatieprojecten, zoals het ontwikkelen van een polymeer gemodificeerde bitumen die geschikt is voor WMA en een bio-based bitumen in het kader van Circuroad. Op de dag zelf hebben we dit stapsgewijs getest: we zijn begonnen op 145°C en hebben in overleg tussen de bindmiddelleverancier, aannemer en asfaltploeg gekeken of deze temperatuur omhoog moest of omlaag kon naarmate het proefvak vorderde. Unaniem waren deze partijen positief over de verwerkbaarheid van het asfaltmengsel, waardoor we het proefvak afgesloten hebben op een productietemperatuur van 130°C. WMA is dus bereikt en we kunnen in vervolgtrajecten gaan kijken of deze temperatuur nog verder naar beneden kan. INNOVATIE Op basis van het proefvak zien we dat we een veilig product hebben ontwikkeld waarmee een hoge kwaliteit gerealiseerd kan worden. Daarnaast is het product geschikt voor WMA en daarmee klaar voor de toekomstige ambities van de branche. Maar we hebben ons niet enkel op het eindresultaat buiten gericht. Het ontwikkelen van een bindmiddel biedt namelijk ook mogelijkheden om kritisch naar de gebruikte grondstoffen te kijken. Door nauwe afstemming met toeleveranciers van grondstoffen en prioriteren op basis van duurzaamheid heeft Modiseal Color LE een gehalveerde milieu-impact (MKI) ten opzichte van traditionele kleurloze bindmiddelen. Tot slot hebben we, naast informatie over het presteren van ons product, ook veel lessen geleerd over de uitvoering van het onderzoek zelf. Zo kunnen we in de toekomst de methode van emissie-metingen gebruiken bij het onderzoeken van andere soorten bindmiddelen. Verder geeft een onderzoek in de praktijk waardevolle inzichten over de vertaling van resultaten in het lab naar wat er daadwerkelijk buiten gebeurt. Deze kennis kunnen we in toekomstige projecten ook meenemen. TOEKOMST Al deze mogelijkheden, gerealiseerd in een klein stukje infrastructuur. Stel je voor dat op elk ander stuk weg net zo veel uitgevonden zou kunnen worden als hier gedaan is. Dan zouden we de klimaatdoelstellingen goed aan kunnen pakken, betere arbeidsomstandigheden voor de mensen in het veld kunnen realiseren en de wegenbouw steeds beter laten integreren in een circulaire economie. Maar dit vergt wel samenwerking in de hele keten: leveranciers die eerlijk zijn over hun product en investeren in productontwikkeling, aannemers die praktische kennis inbrengen maar ook bereid zijn om traditionele werkwijzen aan te passen en opdrachtgevers die bewust om durven gaan met de onzekerheden die innovatie met zich meeneemt. Dit proefvak is hier een perfect voorbeeld van, en hopelijk een initiële stap naar veel meer van dit soort ontwikkelingen. En niet te vergeten: in Amsterdam ligt nu weer een nieuw stuk fietspad, zodat fietsers weer naar hun verschillende bestemmingen kunnen komen. De van Nyenrodeweg voor en na aanleg van het fietspad. Het fietspad na aanleg.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=