PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 12 OKRA MEERDERE KEREN IN DE PRIJZEN “Gezonde stad is een groenblauwe stad” Met zowel het Marktplein in Hengelo als de Catharijnesingel in Utrecht heeft OKRA landschapsarchitecten al diverse prijzen gewonnen. Onlangs nog werden de beide projecten nummer één en twee bij de Green Cities Award Nederland. Partner Wim Voogt constateert daarbij dat beide projecten niet alleen klimaatadaptief zijn, maar ook sterk bijdragen aan de leefbaarheid in de stad. OKRA beschrijft het midden van het Marktplein in Hengelo als een woonkamer, waar sociale ontmoeting belangrijk is. Foto: Melle van Dijk. TEKST: HENK WIND ‘Wij geloven dat de wereld van morgen een plek kan zijn met een positieve impact op mens en natuur. Ons doel is om veerkrachtige landschappen te ontwerpen die het sociale leven stimuleren en de ecologie verbeteren. In onze projecten creëren wij waardevolle, leefbare ruimtes voor mens en natuur.’ Zo omschrijft OKRA zijn visie op de site van het bureau. “We snappen het belang van economische vitaliteit, maar een gezonde stad is één op één een groenblauwe stad en we doen niet aan greenwashing”, voegt landschapsontwerper Wim Voogt van OKRA daaraantoe. MARKTPLEIN HENGELO Dat die twee bij elkaar passen, bewijst het nieuwe Marktplein in Hengelo (Ov.). Op het grote, steenachtige plein waren in het verleden wel al een aantal bomen geplant, maar het plein bleef buiten de marktdagen onaantrekkelijk en kil, zonder voorzieningen of plekken om te verblijven en te recreëren. Nadat eerdere herinrichtingsplannen waren afgeschoten, mocht OKRA hier een nieuw plan ontwikkelen. Het werd een groenblauw plan, met volop ruimte voor groen en water, maar ook voor activiteiten en sociale ontmoeting. De kern van het plein is ontworpen als woonkamer voor de stad met veel ruimte voor bijeenkomsten, zithoeken en allerlei activiteiten voor alle leeftijden. Dit geeft het plein elke dag van de week een groen en huiselijk karakter. De randen van het plein zijn daarentegen open en flexibel gelaten, zodat het winkelend publiek zich hier tijdens en buiten de marktdagen vrij kan bewegen. Een stalen frame vormt een sierlijke grens die deze twee gebieden scheidt. PARTICIPATIE: MEER DAN INSPRAAK Het plan kwam tot stand op basis van uitgebreide participatie, wat meer is dan inspraak. OKRA inventariseerde wensen en maakte op basis daarvan vier scenario’s die verder werden besproken met betrokkenen. Voor OKRA is dergelijke participatie een essentieel uitgangspunt om te komen tot een leefbare stad. “Opdrachtgevers zouden dat ook veel serieuzer moeten nemen. Dat gaat niet alleen om inspraak bij de presentatie van een plan. Participatie moet je zien als iets dat tot wasdom komt in de exploitatiefase, dus in het gebruik van de ruimte. De overheid zou wat meer vertrouwen moeten hebben in bewoners en er niet van uit moeten gaan dat bewoners dat niet kunnen en ook niet gelijk gaan schermen met aansprakelijkheid.” Wim Voogt vervolgt: “Hengelo telt bijvoorbeeld veel muziekverenigingen. Die willen graag optreden, maar moeten dan altijd weer een vergunning aanvragen. Door al die regels vergaat hun bij voorbaat de lust. Nu is het zo geregeld dat ze vrijelijk mogen optreden op het Marktplein. Er is alleen een pleinregisseur die zorgt voor afstemming, maar die er liefst voor zorgt dat er juist elke week iets te doen is. Daar word ik heel blij van.” Daarbij is de herinrichting van het marktplein ook in economisch opzicht geslaagd. “In Hengelo zitten volgens kooponderzoek van Locatus de bezoekersaantallen in de lift en de leegstand van winkelruimte neemt af.” ZUIVERE KEUZE OPDRACHTGEVER Blij werd Wim Voogt ook van de houding van de gemeente Utrecht bij de herinrichting van de Catharijnesingel. “De opdrachtgever heeft een heel zuivere keuze gemaakt en daar heel goed aan vastgehouden. De singel is van twaalf stroken voor autoverkeer teruggebracht naar twee keer één rijstrook. De rest is water en park geworden, zoals het vroeger ook was. Dit met oog voor biodiversiteit, ecologisch beheer, waterbuffer en warmte en koude voor gebouwen. Er zijn geen compromissen gesloten. Dat Utrecht het lef had om dat te doen verdient echt een groot compliment. Natuurlijk was er de vraag of het verkeer niet vast zou lopen, maar dat gebeurt niet. Het rijdt nu gewoon om de stad heen in plaats van dwars door de stad.” Naast dat compliment heeft Voogt ook nog wel een kritische opmerking. “Die prijzen leveren bekendheid op en een goed imago. Er meldt zich bijna elke maand wel een delegatie die met een boot het project Catharijnesingel wil bezoeken. Maar terwijl Utrecht al lang praat over het groener maken van de stad, blijkt volgens de Rekenkamer van de Gemeente Utrecht dat de hoeveelheid groen in de stad in de afgelopen 10 à 20 jaar niet meer, maar minder is geworden.” WENSEN VAN BELANGHEBBENDEN De rol die OKRA in het project Catharijnesingel speelde was die van het uitwerken van het plan en het verwerken van alle verschillende wensen van meer dan 700 belanghebbenden ‘terwijl de rest van de stad er ook iets van vond’. Bij het uitwerken van het plan koos OKRA voor het verlengen van het ruim 200 jaar oude Zocherpark tot aan Hoog Catharijne, met een pad dat slingert en hoger en lager ligt. De wensen van alle betrokkenen waren heel divers en liepen uiteen van bevoorrading tot wensen voor recreatie. OKRA paste diverse wensen in die het plan versterkten, zoals in- en uitstapgelegenheden voor kano’s en sups, maar ook een aanlegsteiger die geschikt is voor rolstoelers en een houten platform als chillplek voor studenten. Historische foto van de gedempte Catharijnesingel in Utrecht. Foto: Utrechts archief. Na de transformatie resteren twee rijstroken en is er volop ruimte gecreëerd voor groen en water. Foto: Antoine Thevenet. Landschapsontwerper Wim Voogt: “Participatie moet je zien als iets dat tot wasdom komt in de exploitatiefase, dus in het gebruik van de ruimte.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=