PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 34 Aanpak Haagse ‘Fred’ leidt tot tevreden gezichten In plaats van asfalt zijn er nu gebakken stenen in de straat gekomen; in de looproute is natuursteen aangebracht, waardoor een boulevard-achtig beeld ontstaat. De ‘Fred’ is een historische chique winkelstraat in het statige Statenkwartier in Den Haag. Na een complete herinrichting is de oude grandeur helemaal terug. De herinrichting is uitgevoerd door SEB-deelnemer HABO GWW. Die zorgde niet alleen voor een perfect eindresultaat, maar wist ook met de manier van uitvoering iedereen blij te maken. De Frederik Hendriklaan in Den Haag – de ‘Fred’ genoemd – is getransformeerd van een drukke verkeersweg met asfalt en trambaan naar een vriendelijk winkelgebied. De Gemeente Den Haag koos voor een totale herinrichting, waarbij luxe materialen als gebakken stenen, uitgewassen betonbanden en Portugees graniet zijn toegepast. Daarbij moest ook de riolering worden vervangen door een gescheiden stelsel, inclusief het vernieuwen van de huisaansluitingen. Hiervoor schreef de gemeente een aanbesteding uit met EMVI-scores voor emissievrij werken, planning, fasering en bereikbaarheid van de winkelpanden. De herinrichting was opgeknipt in twee delen. Enkele jaren geleden deed SEB (Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf)-deelnemer HABO GWW al de uitvoering van de eerste fase. Voor de tweede fase volgde een nieuwe aanbesteding, die opnieuw gewonnen werd door HABO. “Na de eerste fase was deze lokale aannemer er kennelijk op gebrand om ook de tweede fase te mogen doen”, concludeert projectmanager Alex Vonk van de Gemeente Den Haag. STEENSCHOTTEN Het bedrijf wist de gemeente dan ook te verrassen met een bijzonder plan van aanpak, vertelt bedrijfsleider Johan Tiemersma van HABO GWW. “In plaats van asfalt zijn er nu gebakken stenen in de straat gekomen; in de looproute is natuursteen aangebracht, waardoor een boulevard-achtig beeld ontstaat. Mede omdat er ook nieuw riool in moest, moet je de straat van gevel tot gevel opbreken. We werkten van kruispunt naar kruispunt zodat bevoorrading mogelijk bleef. Om de winkels bereikbaar te houden, hebben we in dit project gekozen om steenschotten neer te leggen. Dat oogt in zo’n chique winkelstraat veel mooier dan planken of rijplaten. Het is ook stabiel, stevig, efficiënt en goed begaanbaar voor bijvoorbeeld mindervaliden.” HABO GWW wist die steenschotten ook nog eens heel slim te benutten. “Die hebben we zo gelegd dat er één strook precies in de baan van het natuursteen lag. We konden daardoor eerst alle bestrating aan weerszijden leggen. Daarna konden we de laatste rij steenschotten weghalen en het natuursteen aanbrengen. Het betekent wel dat je vooruit moet denken en al bij het leggen van je steenschotten moet zorgen dat je alles goed uitgezet hebt.” Uiteraard vergden de steenschotten een extra investering. “Maar we gebruiken ze nu ook weer op andere projecten”, geeft Tiemersma aan. SAMENWERKING “Dit soort projecten vinden wij leuk”, zegt Tiemersma. “Er zitten mooie materialen in, maar je hebt ook te maken met winkels en horeca. Dat is best veeleisend. Wij vinden het leuk om daar met onze omgevingsmanager op in te spelen. Zulk werk kan nooit helemaal zonder overlast, maar die moet je wel acceptabel houden. Het is mooi als dat allemaal lukt en er een goede interactie is met de ondernemers. Onze medewerkers kregen zelfs koffie of een broodje bal van ondernemers. We kregen complimenten over de mooie samenwerking tussen ons, gemeente en ondernemers. Het resultaat is ook prachtig.” Vanuit de Gemeente Den Haag kan Vonk dat alleen maar beamen. “Deze historische winkelstraat geeft het werk een bepaalde beladenheid. Er is een actieve winkeliersvereniging waar we veel overleg mee hebben gehad. HABO GWW heeft het twee keer heel goed gedaan. De keuze voor steenschotten in afmetingen van de natuurstenen band is door de omgeving als heel prettig ervaren. Dat was een goede vondst. En als winkeliers blij zijn, dan zijn wij dat als opdrachtgever ook.” DUINZAND Belangrijk bij zo’n project is uiteraard ook de kwaliteit van het eindresultaat. Vonk: “We bewaken dat met een beeldkwaliteitsplan en toetsen of de aannemer de voorgeschreven materialen gebruikt. We doen technische controles, zoals verdichtingsmetingen en profielmetingen. Maar het succes van zo’n werk is een aannemer die er zijn best voor doet. Die er geen zesje van maakt – waarmee je een werk ook kunt opleveren – maar het mooier en strakker maakt.” Dat HABO GWW een lokale aannemer met hart voor de stad is, speelt daarin zeker mee. Het bedrijf kent ook de situatie in Den Haag, zoals de ondergrond. Vonk: “Dit deel van Den Haag ligt op duinzand. Dat heeft een korrel die ronder is dan die van normaal ophoogzand. Duinzand moet je daardoor anders benaderen en goed opsluiten voordat je het bewerkt of verdicht.” Tiemersma beaamt dat: “Duinzand vergt een aparte aanpak. Dat kun je niet trillen, maar moet je inwateren. Daar hebben we als lokale aannemer veel ervaring mee. En doordat we hier ook de riolering deden, hadden we de opbouw van het hele pakket in eigen hand.” “Om kwaliteit te leveren is het voor ons vooral belangrijk dat je met de juiste mensen werkt. Dat geldt voor onze eigen mensen, maar ook voor onze co-makers. We werken met vaste partners, bijvoorbeeld als we een kraan inhuren. Die machinist is bijvoorbeeld gewend aan machinaal bestraten. Dat kan niet iedereen zomaar. We leiden jonge mensen ook zelf op, zodat oudere werknemers hun vakkennis kunnen overdragen, al is het wel lastig om jonge mensen te werven. Toch hebben wij nog steeds echte vakmensen in dienst die staan voor de kwaliteit van het afgeleverde werk.” MACHINAAL BESTRATEN HABO GWW zet bij de uitvoering van het werk sterk in op machinaal bestraten. “Dat vinden we belangrijk en daar lopen we ook al heel lang mee voorop. Zelfs als we materialen hergebruiken proberen we machinaal te straten. We sparren ook regelmatig met al onze medewerkers om te kijken hoe het beter zou kunnen en of er nieuwe ontwikkelingen of hulpmiddelen zijn die we zouden kunnen gebruiken. Ook dit werk hebben we dus ook zo veel mogelijk machinaal gedaan. De passtroken langs de gevel moet je met de hand leggen. En het natuursteen moesten we hier ook met de hand doen omdat daar een voeg tussen moest komen. Dat kan niet machinaal.” Als belangrijke aandachtspunten voor kwaliteit noemt Tiemersma onder meer de opsluiting. “Daarnaast is het belangrijk om te zorgen voor rechte lijnen. Vooral bij machinaal straten is het aandachtspunt om je werk haaks te houden. Tot slot moet je goed inwassen. Dat krijgt vaak te weinig aandacht, maar het bepaalt wel of het werk er over twee jaar nog strak in zit of niet.” Dat HABO GWW deelnemer is van de SEB past uitstekend bij dat streven naar kwaliteit, aldus Tiemersma. SEB garandeert de kwaliteit van zijn deelnemers onder meer door middel van jaarlijkse audits. “Het is mooi dat er iemand met kennis van zaken komt kijken, die details ziet en ook met stratenmakers praat. Stratenmaken is een echt vak en ik vind het mooi om dat met elkaar hoog te houden.” De steenschotten zijn zo gelegd dat er één strook precies in de baan van het natuursteen lag. Daardoor kon eerst alle bestrating aan weerszijden worden gelegd. HABO GWW zet bij de uitvoering van het werk sterk in op machinaal bestraten.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=