PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 10 De Beulake vaart geruisloos en emissieloos De Beulake heeft zijn ligplaats nabij Wanneperveen en moet vandaaruit de hele provincie Overijssel kunnen bestrijken. De Provincie Overijssel heeft een elektrisch werkschip met waterstofaggregaat in gebruik genomen. Met deze bijzondere combinatie moet werkschip De Beulake vier dagen onderweg kunnen zijn zonder bij te laden. Het schip is ook nog eens ontworpen op de smalste sluisdoorvaart en de laagste brug. TEKST EN BEELD: HENK WIND Hypermodern is het nieuwe werkschip met de naam De Beulake. Standplaats van het werkschip is het Steunpunt Beukers van de Provincie Overijssel nabij Wanneperveen. Van daaruit wordt het schip gebruikt voor inspecties, schouw, calamiteiten en klein onderhoud van wateren en vaarwegen. Het schip heeft een kleine hydraulische laadkraan om bijvoorbeeld een stuk hout of een rietpol uit het water te kunnen halen. Maar ook al heet het een werkschip, er wordt veel mee gevaren. De inzet van De Beulake is bedoeld voor heel Overijssel. Dat betekent dat het schip ook via de IJssel naar het Kanaal Almelo-De Haandrik moet kunnen varen, waarbij het meerdere dagen van zijn standplaats is. STIL, EMISSIEARM EN FUNCTIONEEL Het oude werkschip De Buffel was aan vervanging toe, zo bleek uit het Vlootplan de Overijssel in 2020 opstelde. Het had een casco uit de jaren ‘50 en een dieselmotor uit 1985. De betrouwbaarheid was in het geding en ook functioneel voldeed het schip niet meer. Dat leidde tot het besluit om het schip te vervangen door een nieuw schip. Om te bepalen aan welke eisen dat schip moest voldoen, werd een projectteam samengesteld met Bas Spliet als projectleider. “De Provincie heeft ambities op het gebied van duurzaamheid en wilde emissiearm en liefst emissieloos. Daarnaast moest het schip stil zijn met het oog op inzet op kwetsbare gebieden zoals de Natura 2000 gebieden De Wieden en De Weerribben. En uiteraard moest het functioneel zijn. Daar hebben we ook de schippers uitgebreid bij betrokken”, vertelt Bas. “Op het gebied van emissies hebben we gekeken naar waterstof, accu-elektrisch, hybride en Stage V-diesel. Die laatste viel al snel af vanwege emissie en geluid. Waterstof was lastig omdat we een ES-TRIN-gecertificeerd schip willen hebben en dat is voor waterstof nog niet mogelijk. De keuze viel daarom op hybride: elektrisch met een batterijpakket, met aanvulling van waterstof als range-extender. Met waterstof kun je de batterijen dan weer opladen als je langere tijd onderweg bent. Als je maar één dag vaart, kun je dat volledig elektrisch doen. De waterstof range-extender is daarom ook afneembaar. Die zetten we alleen op het schip als dat nodig is. Als de range-extender niet nodig is, zou die zelfs voor andere doelen kunnen worden ingezet. We nemen ook alleen die hoeveelheid waterstof mee die toereikend is. Dat zijn maximaal vier bundels van elk zestien flessen.” De range-extender en de waterstofbundels worden zo op het schip geplaatst dat ze grotendeels in het dek verzonken zijn, zodat ze het zicht van de schippers niet belemmeren. WATERSTOFVERBRANDINGSMOTOR De range-extender is uitgevoerd als een aggregaat op basis van een Ford V8-verbrandingsmotor. Deze is gebouwd door Bostools. Het is in Nederland het eerste aggregaat met een waterstofverbrandingsmotor. “We waren in eerste instantie uitgegaan van een brandstofcel, maar gaandeweg het proces ging de beoogde leverancier failliet. Het proces moest wel doorgang vinden, want mede vanwege de subsidie die we kregen vanuit het Schone Lucht Akkoord waren we aan termijnen gebonden. Het aggregaat met verbrandingsmotor bleek toen een goed alternatief.” Het betekent wel dat er toch een verbrandingsmotor draait op het schip. “Maar die hoor je niet. Het enige wat je er van hoort is het fluiten van het reduceerventiel dat de druk van 300 bar uit de waterstofcilinders terugbrengt naar een werkdruk van 45 bar voor het draaien van de motoren. En het enige wat uit de uitlaat komt, is waterdamp”, zegt Bernd Bouwman, één van de schippers van de Beulake. De voorraad bundels met elk zestien flessen waterstof wordt opgeslagen op de oever van het steunpunt Beukers. Qua veiligheid was dat geen probleem. Er is een vangrail omheen geplaatst als aanrijdbeveiliging en de afstand tot de gebouwen is groot genoeg om te voldoen aan de eisen. Met de kraan van het werkschip zelf kunnen de bundels eenvoudig worden geladen. Het zou daardoor zelfs mogelijk zijn om niet alle benodigde waterstof mee te nemen vanaf Beukers, maar onderweg te laten leveren. “Maar dat is afhankelijk van de mogelijkheden van de leverancier.” Dat is overigens niet zo maar een leverancier, geeft Bas aan. “We willen wel gebruik maken van groene waterstof, dat ook niet over een grote afstand wordt getransporteerd. We hebben er één gevonden maar zijn nu in gesprek met een andere partij die dichter bij Beukers zit.” AANBESTEDING IN TWEE FASEN Het werkschip is gebouwd door Groeneveldt Marine Construction uit Hendrik-Ido-AmDe bovenbouw van de stuurhut kan worden verlaagd. Het dek is ruim, met voorop het dek de voorraad waterstof en het aggregaat, dat deels in het ruim verzinken. De Beulake heeft een moderne en ruime stuurhut, met achterin nog ruimte om op een laptop te werken. Het werkschip is voorzien van twee elektromotoren. Doordat er geen olie en onderhoud nodig is, blijft het ruim mooi schoon.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=