31 NUMMER 4 / JUNI 2025 GROEN Bloeiende bermen voor meer biodiversiteit en beleving MEER WETEN? Bekijk de VHG-handleiding De Levende Openbare Ruimte: goed voor klimaat, natuur, mens en economie. Deze handleiding, met meer dan 500 praktijkvoorbeelden, biedt veel inspiratie om groen in te zetten om de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren. Scan de QR-code om de handleiding in te zien en te bestellen. Gemengde bonte bermen met inheemse kruiden en biologische bollen op Bedrijventerrein ITC in Alphen aan de Rijn. De biodiversiteit heeft een enorme boost gekregen.. Nederland heeft meer dan 140.000 kilometer aan bermen bij wegen, 17.500 kilometer bij dijken en 3.000 kilometer bij spoorlijnen. Samen zijn deze bermen bijna twee keer zo groot als de Veluwe. Dat zijn waardevolle kilometers die kunnen bijdragen aan meer biodiversiteit en een rijke natuurbeleving. Essentieel is dat de bermen bloemrijk zijn voor bestuivende insecten en een rijk bodemleven kennen. Goed beheer en onderhoud spelen hierbij een cruciale rol. TEKST: KIM VAN DER LEEST EN ANNEMIEKE BOS BEELD: CORINE HOGEWONING, JUB HOLLAND EN KARS VELING, VLINDERSTICHTING Bloemrijke bermen versterken de biodiversiteit. Hoe meer nectarproducerende planten, hoe beter voor insecten, zoals bijen en vlinders. Bestuivende insecten helpen mee om plantensoorten in stand te houden en dienen op hun beurt weer als voedsel voor andere dieren. Door bestuiving vormen planten ook zaden, vruchten en bessen die vogels en zoogdieren aantrekken. In de bebouwde omgeving kunnen bermen een groot verschil maken voor meer biodiversiteit en meer beleving. Dat kan redelijk eenvoudig door grasstroken om te vormen naar bloemrijke zones. In dit artikel lees je een aantal suggesties om dit te realiseren. SLIM MAAIBEHEER Te vaak, te vroeg of verkeerd maaien schaadt insectenpopulaties. Helemaal niet maaien leidt echter tot verruiging met struiken en bomen. Voor behoud van bloemen is één- of tweemaal per jaar maaien essentieel, afhankelijk van de bodemgesteldheid. Gefaseerd maaien voorkomt onderbrekingen in bloei. Bij sinusbeheer wordt jaarlijks 70% van de vegetatie gemaaid, terwijl 30% blijft staan. Door slingerende maaipaden aan te leggen – sinuspaden – ontstaan verschillende microklimaten waar insecten voedsel, nestgelegenheid en schuilplekken vinden. Bredere bermen zijn hiervoor bij uitstek geschikt. Kennis van het terrein en van de soorten is hierbij cruciaal voor een goed maaiplan. INHEEMSE BLOEMEN EN KRUIDEN Zaai bij voorkeur inheemse soorten, die beter zijn aangepast aan de lokale omstandigheden. Zolang er voldoende zaadvoorraad in de bodem is, er in het verleden niet te veel bemest is en juist beheer wordt toegepast, geeft dit vaak goede resultaten. Door inheemse kruiden met biologische bloembollen te combineren, ontstaat er een bloeiboog van maar liefst acht maanden. Een passend mengsel in zo’n ‘Bonte Berm’ zorgt voor bloemen van het vroege voorjaar tot in de herfst. Dit biedt insecten, zoals vlinders en bijen, continu voedsel en schuilplekken. Vogels vinden zaden en bessen, en egels gebruiken de vegetatie als beschutting. Specifieke kruiden en bollensoorten kunnen ook natuurlijke vijanden van plaaginsecten aantrekken, zoals de eikenprocessierups. Deze biodiverse bermen functioneren daarnaast als verbindingszones tussen natuurgebieden. De Bonte Berm vraagt weinig onderhoud: één keer per jaar maaien volstaat. Dit is kostenbesparend en goed voor de biodiversiteit. KIES VOOR VAKMANSCHAP Voor de aanleg en het beheer van biodiverse bermen is vakmanschap cruciaal. Kies daarom voor een groenprofessional die is aangesloten bij Koninklijke Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG). Deze professionals hebben kennis van ecologisch beheer en werken bijvoorbeeld volgens de richtlijnen van Kleurkeur. Dat is de landelijke norm voor zorgvuldig maaibeheer van bermen. Ook voor de aanleg en het beheer van de Bonte Berm kunt u bij deskundigen terecht. Zij verzorgen het complete traject: van locatiebezoek en bodemonderzoek tot aanleg, monitoring en ecologisch verantwoord maaibeheer. Dankzij dit totaalpakket wordt het beheer afgestemd op de lokale situatie en waar nodig bijgestuurd. Via het netwerk van VHG vindt u groenprofessionals die samenwerken aan duurzame, bloeiende bermen met oog voor biodiversiteit. BETREKKEN VAN DE OMGEVING Informatieborden langs biodiverse bermen kunnen bewoners en passanten informeren over de verschillende bloemen, kruiden en insecten die men kan tegenkomen in de berm. Met illustraties en een QR-code naar verdiepende informatie wordt de bewustwording van het belang van biodiversiteit en vergroening vergroot. Zo worden niet alleen de bermen, maar ook de betrokkenheid van de omgeving bloemrijker. Tot slot: biodiverse bermen dragen niet alleen bij aan natuur, maar ook aan klimaatadaptatie. Ze houden water beter vast, verbeteren de bodemkwaliteit en verlagen lokaal hittestress. Alle reden dus om van bermen natuurgebied te maken! Bron: De Bonte Berm Op veel plekken zijn er kansen om groenstroken om te vormen naar meer biodiverse bermen. Fleurige facelift voor meer aantrekkelijke biodiverse bermen met vroegbloeiende biologische bloembollen. Bedrijventerrein ITC Alphen aan de Rijn.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=