7 NUMMER 4 / JUNI 2025 ACTUEEL Bellenscherm in Amsterdam haalt plastic uit water In 2019 begon een test met de ‘Bubble Barrier’ in het Westerdok in Amsterdam. Dit is een muur van luchtbellen die plastic afval uit het water haalt, zodat het niet naar de Noordzee stroomt. De test is een succes: de Bubble Barrier haalt elk jaar ongeveer 1 ton plastic uit de grachten. Er wordt nu onderzocht waar in de stad nog een extra bellenscherm kan komen. De Bubble Barrier is een muur van luchtbellen, gemaakt door een buis met kleine gaatjes op de bodem, waar lucht doorheen wordt geperst. Schepen kunnen normaal passeren. BEELD: THE GREAT BUBBLE BARRIER Plastic deeltjes worden overal in de natuur teruggevonden, waaronder in vissen en drinkwater. Dat is schadelijk voor dieren en het milieu en mogelijk ook voor mensen. Drijfvuilboten van Waternet scheppen dagelijks tijdens werktijden 3.500 kg afval uit het Amsterdamse water, waaronder veel plastic. Jaarlijks halen zij op deze manier zo’n 42.000 kg plastic uit de binnenwateren. Dat plastic drijft op of direct onder het wateroppervlak. Ook in de waterkolom is nog een hoop plastic afval: waaronder veel zwevend plastic. Al die kleinere deeltjes onder water worden nu gevangen door de Bubble Barrier. De Bubble Barrier is geplaatst door The Great Bubble Barrier in opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam, die samen opdrachtgever zijn van waterbedrijf Waternet. Het bellenscherm werkt zo goed, dat is besloten dat de Bubble Barrier blijft. In 2019 had Amsterdam hiermee een wereldwijde primeur in de strijd tegen plasticvervuiling. Het Westerdok in het Westelijk Havengebied is namelijk een uiteinde van de monumentale grachtengordel van Amsterdam en een uitgang naar het IJ voor plastic afval. HOE WERKT DE BUBBLE BARRIER? De Bubble Barrier is een muur van luchtbellen gemaakt door een buis met kleine gaatjes op de bodem, waar lucht doorheen wordt geperst. De luchtbellen brengen in de gracht zwevend en drijvend plastic naar het wateroppervlak. De natuurlijke stroming van het water in het Westerdok en de diagonale plaatsing van het bellenscherm leiden plastic naar de opvangbak aan de waterkant. De Bubble Barrier werkt 24 uur per dag, 7 dagen per week, hindert scheepvaart en vissen niet en kan over de gehele breedte van rivieren of kanalen worden ingezet. De Bubble Barrier is de afgelopen jaren uitvoerig getest en heeft in diverse eerdere pilots aangetoond dat plastic vanaf 1 mm uit stromende rivieren en kanalen kan worden opgevangen. In de voorgaande pilots werd ook aangetoond dat de Bubble Barrier 86% van drijvend testmateriaal in binnenwater onderschept. In opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht is verder een onderzoeksalliantie gevormd met de Plastic Soup Foundation en The Great Bubble Barrier om de plasticvangst van Bubble Barrier Amsterdam te monitoren. Inmiddels is dit bellenscherm in 2024 ook aangebracht bij Harlingen, waar het voorkomt dat plastic vervuiling uit rivieren de beschermde Waddenzee instroomt. In Katwijk is nu ook een Bubble Barrier aangebracht die voorkomt dat plastic vervuiling in de Noordzee terecht komt. In Portugal ligt er sinds 2023 ook een bellenscherm: de Bubble Barrier Vila do Conde. Dit betreft een pilot voor het EU-project MAELSTROM. Als de pilot succesvol is, zal het project worden overgenomen door de stad Vila do Conde. De Bubble Barrier Vila do Conde is de eerste in Portugal en de eerste Bubble Barrier die plastic vervuiling stopt voor het de Atlantische Oceaan instroomt. AANPAK PLASTIC AFVAL Met de Bubble Barrier als nieuw middel zoekt Waterschap Amstel, Gooi en Vecht naar een oplossing voor het zwevende plastic en kleiner plastic afval (vanaf 1 mm) dat ondanks het drijfvuilvissen achterblijft in het grachtenwater. “Plastic in ons water vormt een steeds groter probleem, ook voor het werk van het waterschap. Het heeft ingrijpende effecten op de kwaliteit van ons water en daarmee op alles wat in of bij het water leeft. Juist daarom is het belangrijk dat het waterschap intensief samenwerkt met anderen om een vuist te maken tegen dit maatschappelijk zeer urgente probleem. De innovatieve Bubble Barrier in Amsterdam is hier een mooi en belangrijk voorbeeld van’’, aldus Sander Mager, bestuurder bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Ook de gemeente Amsterdam is er alles aan gelegen om de vervuiling van de grachten en de uitstroom naar rivieren en open zee te stoppen. Zo mogen op evenementen in de stad sinds 2020 alleen nog herbruikbare plastic bekers en milieuvriendelijk afbreekbare confetti gebruikt worden. Ook koopt de gemeente zelf geen wegwerpplastic meer in. Ondanks deze maatregelen belandt er nog steeds afval in de gracht. “Hoewel we door nieuwe maatregelen en het plaatsen van genoeg afvalbakken plastic zwerfvuil zoveel mogelijk willen voorkomen, belandt er met of zonder opzet toch nog veel plastic in de gracht. Ik ben daarom verheugd om met het waterschap de samenwerking aan te gaan om iets aan grachtenplastic te doen”, zegt Marieke van Doorninck, Wethouder Duurzaamheid. Het afgevangen afval wordt door de Plastic Soup Foundation onderzocht. Er wordt dan gekeken naar hoeveel plastic er wordt gevangen, naar de meest voorkomende items, naar de meest voorkomende merken (indien nog zichtbaar), waar het vandaan komt en hoe gevaarlijk het is voor mens en milieu. De natuurlijke stroming van het water in het Westerdok en de diagonale plaatsing van het bellenscherm leiden plastic naar de opvangbak aan de waterkant. Plastic afval verzamelt zich in opvangbak aan waterkant. In Katwijk is ook een Bubble Barrier aangebracht. Deze voorkomt dat plastic vervuiling in de Noordzee terecht komt.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=