21 NUMMER 6 / OKTOBER 2025 GROEN Soort groen bepaalt waardering van de buurt “Te weinig ruimte en duidelijkheid voor groene en gezonde leefomgeving” Groen in de stad is waardevol. Vanuit veel perspectieven, zoals klimaatadaptatie of gezondheid, kan het nuttig zijn te zorgen voor voldoende groen in de stad. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft daarom in een studie gekeken naar verschillende soorten groene ruimte, en de waardering ervan in verschillende soorten bebouwde omgeving. In een eerdere studie vond PBL bewijs dat mensen gemiddeld genomen bereid zijn meer te betalen voor een huis als er meer bomen in de buurt staan. Er bleken echter ook grote verschillen tussen én binnen gemeenten. Dat leidde tot de vervolgvraag hoe, wat en waar groene ingrepen het meest effectief in onze leefomgeving ingepast kunnen worden. Daarom is in de studie ‘Groene ruimte in de gebouwde omgeving’ gekeken naar verschillende soorten groene ruimte en de waardering ervan in verschillende soorten bebouwde omgeving. TYPEN BUURTEN EN GROEN De onderzoekers hebben gekozen voor zes typen bebouwde buurten: onbewoond, dorpse en open bebouwing, suburbane bebouwing, compacte stedelijke bebouwing, hoogstedelijke bebouwing en zeer hoogstedelijke bebouwing. Op dezelfde wijze zijn zes typen buurten in termen van de groene ruimte onderscheiden: laag groen, gemengd groen, park of open gebied, landbouw, versteend en boomrijk. Met deze typologieën van buurten is er nogmaals gekeken naar de waardering van mensen, voor zover die in de betalingsbereidheid voor de woning tot uiting komt. In het algemeen wordt een groene omgeving door mensen positief gewaardeerd, maar niet alle soorten groene omgevingen worden even veel gewaardeerd. ‘Gemengd groen’, waar lage en hoge soorten groen voorkomen, wordt vrij algemeen positief gewaardeerd. In mindere mate geldt dat ook voor parkachtige omgevingen en open ruimte. Voor ‘Versteende ruimte’ is er een gemengd beeld: in sommige bebouwde omgevingen leidt dat tot een lagere transactieprijs, en in andere juist tot een hogere. ‘Laag groen’, dat vooral bestaat uit grasvelden en bermen, is gemiddeld genomen juist een weinig populaire soort groen om in de omgeving te hebben. Een belangrijke kanttekening daarbij is dat de mate waarin de omgeving verzorgd is ertoe doet. De waardering daarvoor komt echter niet tot uitdrukking in deze analyse. INVLOED INKOMEN Belangrijk is ook de constatering dat zowel huishoudens met hogere als lagere inkomens een groene woonomgeving waarderen. Zij lijken in principe dezelfde voorkeuren te hebben: dezelfde combinaties van ‘grijs’ en ‘groen’ leiden tot hogere transactieprijzen, maar lagere inkomens betalen daar doorgaans wat minder voor bij dan hogere inkomens. Deze bevinding suggereert dat voorkeuren voor combinaties van groene ruimte in bepaalde gebouwde omgevingen niet primair door inkomen worden gedreven. Het maakt uit wát voor soort groen je realiseert. De resultaten in dit rapport onderstrepen het belang en vooral de waardering van groen in de stad. Het is belangrijk te kijken naar de relatie van de groene ruimte met de bebouwde omgeving. Niet alles werkt overal. Maar als beleidsmakers erin slagen de juiste groene omgevingen te creëren in buurten, dan creëert dat duidelijk waarde voor mensen. Een waarde die in woningprijzen tot uiting komt, maar ook allerlei waarden (met name voor klimaatadaptatie, biodiversiteit) die geen onderwerp waren van dit onderzoek en mogelijk wel maar niet per se in de woningprijs tot uiting hoeven komen. Hele onderzoek downloaden? Ga naar www. pbl.nl/publicaties/groene-ruimte-in-de-gebouwde-omgeving. Foto: Griffioen. ‘Gemengd groen’, waar lage en hoge soorten groen voorkomen, wordt vrij algemeen positief gewaardeerd. Foto: VHG. Het belang van een groene leefomgeving voor gezondheid en klimaatbestendigheid staat buiten kijf. Toch krijgt dit thema in de Miljoenennota 2025 opnieuw nauwelijks aandacht, constateert Koninklijke Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG). “De groene leefomgeving verdient structureel een nadrukkelijke plek in ruimtelijke plannen, bouwopgaven en omgevingsvisies. Waterberging en hittestress worden wel genoemd, maar de cruciale rol van groen bij deze oplossingen blijft onderbelicht”, aldus VHG-voorzitter John Koomen. Voor (groen)ondernemers biedt de Miljoenennota weinig houvast. “Langetermijn duidelijkheid ontbreekt, net als concrete maatregelen om onze sector vooruit te helpen”, zegt Koomen. “Denk aan het verlagen van regeldruk, het versterken van de arbeidsmarkt en het oplossen van netcongestie.” Daarnaast blijven urgente dossiers als de stikstofaanpak, hoge energiekosten en de weerbaarheid van bedrijven tegen digitale, hybride en militaire dreigingen onopgelost. “Dat remt niet alleen onze sector, maar ook de broodnodige woningbouw”, stelt VHG vast. “Uiteraard blijven we ons inzetten op de diverse dossiers zodat onze ondernemers efficiënter en effectiever kunnen werken aan een groene gezonde leefomgeving.” BOODSCHAP AAN DE POLITIEK 1. Geef groen de plek die het verdient. Groen is dé oplossing voor uitdagingen als gezondheid, klimaatadaptatie en leefbaarheid. Gemeenten, provincies en ondernemers werken er al hard aan, maar steun vanuit de landelijke politiek ontbreekt. 2. Maak gebruik van de kennis van groenprofessionals. Groenprofessionals hebben de expertise voor het aanleggen en beheren van groen, met oog voor korte- én lange termijnwaarde. Toch worden hun kennis en ervaring nog te weinig benut bij ruimtelijke keuzes. Nodig hen vanaf het begin uit aan tafel, zodat groen structureel wordt verankerd in plannen en projecten en een beter eindresultaat wordt bereikt. 3. Investeer in vakmensen. De vergroeningsopgave vraagt om voldoende goed opgeleide professionals. Dat betekent investeren in aantrekkelijk groenonderwijs, inclusief mogelijkheden voor zij-instromers. Alleen zo houden we de sector toekomstbestendig en kunnen we de ambities waarmaken. 4. Laat groene ondernemers floreren. De groenprofessionals maken Nederland letterlijk groener en leefbaarder. Zij verdienen een duidelijke koers, minder regeldruk en beleid dat ondernemerschap stimuleert. Geef ondernemers ruimte, zodat zij hun cruciale bijdrage aan een gezonde, klimaatbestendige leefomgeving kunnen blijven leveren. Kijk voor een uitgebreidere reactie van Koninklijke VHG, met de belangrijkste punten voor groenondernemers, op www.vhg.org Groenprofessionals hebben de expertise in huis voor een gezonde, klimaatbestendige leefomgeving. Foto: Frans Willem Blok.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=