GWW-Totaal 3 - 2021

27 NUMMER 3 / MEI 2021 KLIMAATADAPTATIE Heijmans maakt gezonde leefomgevingen MANIFEST BOUWEN VOOR NATUUR Op 10 maart 2021 is door ver- schillende partijen, waaronder de vier grootste bouwpartijen van Nederland, het manifest Bouwen voor Natuur gepresenteerd. Het manifest omvat drie groene ‘bou- wstenen’ die in ieder bouwproject een plek moeten krijgen: • Natuur in de woning: verbli- jfruimtes of nestelstenen in gevels en daken, voor soorten als de huismus, gierzwaluw en vleermuis. • rondom de woning: groene daken, groene gevels, natuurlijke tuinen. Groene daken zorgen voor betere isolatie en vangen, net als onverharde tuinen, regenwater op. • Natuur in de buurt: parken en perken in iedere wijk, met daartussen verbindingsroutes voor dieren. Heijmans beschrijft zichzelf als maker van een gezonde leefom- geving. Met Harwil de Jonge, directeur Vastgoed bij deze lan- delijke bouwer, spreken we over deze strategie, de toepassing van de NL Gebiedslabel-methodiek en natuurinclusief bouwen. TEKST: THIJS MENTING, NL GREENLABEL “We hebben lang nagedacht over onze strategie”, vertelt directeur Harwil de Jonge op zijn kenmerkende rustige toon. “We vinden dat de bouw, en in het bijzonder de woningbouw, een grote verantwoordelijk- heid met zich meebrengt. Een huis staat er wel honderd jaar, misschien wel langer. Dan wil je dat mensen met plezier kunnen wonen in een omgeving waar ze zich op hun gemak voelen. Tegelijk zien we veel maatschappe- lijke problemen waar we op een positieve wijze aan willen bijdragen. Te denken valt aan droogte, hitte, wateroverlast, biodiversiteit, eenzaamheid, energietransitie, gezondheid en materiaalgebruik.” “Na lang beraad bleek dat onder het thema gezondheid veel domeinen kunnen worden ondergebracht die we belangrijk vinden. Denk aan biodiversiteit, duurzaamheid en welzijn. Iedereen wil schone lucht inademen, wonen in een fijne buurt, genieten van mooie natuur, werken op een goede werkplek, veilig reizen van A naar B en aan het einde van de dag weer gezond thuiskomen. Zodoende kwamen we tot onze missie: makers van een gezonde leefomgeving. Onze missie is een bold statement, maar het tekent een duidelijke richting. Het maken, het bouwen, zit in ons bloed. We bedenken, adviseren, ontwikkelen en ontwerpen altijd met als doel om iets tot stand te brengen.” THUIS WERKEN Op het moment van spreken werken we al bijna een jaar op dringend advies van de over- heid vanuit huis en beperken sociaal contact tot een minimum. Eén van de effecten is dat mensen hun directe omgeving meer zijn gaan waarderen en de natuur vaker opzoeken. De Jonge: “De Covid-situatie heeft verschil- lende ontwikkelingen in gang gezet. De over- stap naar thuiswerken en de behoefte aan een groene openbare ruimte zijn versneld door deze nieuwe situatie. Dit bevestigt dat de weg die we met Heijmans zijn ingeslagen weg de juiste is. Mensen hebben behoefte aan groene plekken waar ze kunnen verblij- ven, bewegen en ontmoeten. Dat willen we faciliteren.” “Ik ben ervan overtuigd dat er intern een breed draagvlak is voor onze missie, namelijk het maken van gezonde leefomgevingen. Onze hele organisatie streeft naar het rea- liseren van deze missie. We zien dat in alle be- drijfsstromen terug. Dat levert veel positieve energie op, zowel intern als extern.” NL GEBIEDSLABEL Als onderdeel van deze strategie heeft Heijmans de doelstelling geformuleerd dat in 2023 alle solitaire gebiedsontwikkelin - gen met een NL Gebiedslabel A, de hoogst haalbare score, worden beoordeeld. Dit houdt in dat externe assessoren volgens een wetenschappelijk gevalideerde methodiek op verschillende momenten in het proces de plannen en uiteindelijke realisatie beoorde- len. “De samenhangende methodiek van NL Greenlabel helpt om bepaalde thema’s vanaf de prille ontwerpfase te agenderen en daarop te sturen”, stelt De Jonge. “Zo komt de doelstelling om bij te dragen aan een gezonde leefomgeving sneller in zicht. Daarnaast kunnen we op die manier richting gemeentes, waterschappen en toekomstige bewoners rekenschap afleggen.” “Op dit moment ontwikkelen en realiseren we een drietal showcaseprojecten, waaron- der de nieuwbouwwijk Maanwijk in Leusden. Elk van de projecten heeft een andere insteek, bij Maanwijk gaat het om sociale co- hesie met inzet van slimme technologie, zoals deelmobiliteit, domotica en buurt-apps. We zijn trots dat het definitieve ontwerp, waarin groen tevens een belangrijke rol speelt, met een A-label is beoordeeld.” ROL BOUWER Maar de vraag stelt zich: in hoeverre kan een bouwer bijdragen aan een gezonde leefom- geving? Je zou ook kunnen stellen dat een bouwer enkel faciliteert, maar het uiteinde- lijk aan opdrachtgevers en de gebruikers is om daar gezond te leven. “Dat zie ik toch een beetje anders”, reageert De Jonge. “Zeker op plekken waar we ontwikkelen, bouwrijp maken en bouwen, zoals in het geval van Maanwijk, kunnen we onze kennis en kunde inzetten om een gezonde leefomgeving te maken. Dan zijn we in feite zelf onze opdrachtgever en kunnen zodoende alles op alles zetten om de juiste beslissingen te maken en betrokken partijen te inspireren. Uiteindelijk blijkt dat de omgeving toch bepa- lend is voor de manier waarop mensen zich in de omgeving gedragen.” NATUURINCLUSIEF BOUWEN “Ik vind het overigens wel opvallend dat wij de enige bouwende ontwikkelaar zijn die de NL Gebiedslabel-methodiek toepast. De pro- cestool leent zich uitstekend om belangrijke thema’s op samenhangende wijze tijdig in het proces te agenderen. Uiteindelijk realiseren wij maar een klein gedeelte van het woning- bestand in Nederland. Als andere partijen dit ook zouden doen, zou je echte robuuste groene verbindingszones kunnen realiseren.” “Vandaar ook dat wij ons hebben geschaard achter het manifest Bouwen voor Natuur dat door Natuur &Milieu, De Vogelbescherming en NL Greenlabel onlangs is geïnitieerd. Om echte stappen en impact in Nederland te maken hebben we schaal nodig. Dat kan alleen als alle partijen hun spreekwoordelijke steentje bijdragen. Laten we natuurinclusief bouwen standaard onderdeel worden van onze ontwerpopgaves, om zo nieuwe structu- ren te realiseren, verbindingen te herstellen en te komen tot een weerbaar ecosysteem. Door natuurinclusief bouwen tot norm te verheffen zal iedereen er ook echt mee aan de slag moeten. Op dit moment is het nog te vrijblijvend.” Harwil de Jonge, directeur Vastgoed bij Heijmans: “Ik vind het opvallend dat wij de enige bou - wende ontwikkelaar zijn die de NL Gebiedslabel-methodiek toepast. De procestool leent zich uitstekend om belangrijke thema’s op samenhangende wijze tijdig in het proces te agenderen.” Foto: Martine Krekelaar.