GWW-Totaal 6 - 2021

21 NUMMER 6 / OKTOBER 2021 MATERIEEL ENERGIENEUTRAAL SMART BUILDING Speciaal voor het ABB E-mobility Innovation Lab op de campus van de TU Delft is een energieneutraal smart building gebouwd. Veilig, flexibel, duurzaam en slim waren de belangrijkste uitgangspunten. Het ABB Ability™ Energy en Asset Managementsysteem, dat verbonden is met de Cloud, monitort continu stroom, spanning en verbruik. Hiervoor zijn de schakelkasten en componenten volledig gedigitaliseerd. Het systeem zorgt onder andere voor peakshaving door het vermogen van snelladers te reduceren of het batterij-opslag-systeem in te schakelen. Hierdoor wordt een te grote net-vraag voorkomen en dat scheelt aanzienlijk in de exploitatiekosten. Met ABB i-bus® KNX gebouwautomatisering communiceren alle klimaat- en ener- gie-installaties met elkaar. Luchtkwaliteit en bevochtiging worden continu gemonitord en aangepast aan de bezetting van het ge- bouw. Tevens is er een SARS-CoV-transmissie preventie systeem ingebouwd. Een lichtregeling systeemmet sensoren voorkomt verlichting op plekken waar dat niet noodzakelijk is. Op het dak is een uitgebreid pakket aan zonnepanelen aangebracht dat uiteraard gekoppeld is aan het gebouwbeheersysteem. ABB ABB (ABBN: SIX Swiss Ex) is een wereldwijde technologische mark- tleider op het gebied van elektro- technische producten, robotica, aandrijvingen, industriële autom- atisering en energiedistributie met klanten in de energiesector, de industrie en op het gebied van transport en infrastructuur. Geba- seerd op een traditie van meer dan 130 jaar innovatie bouwt ABB aan de toekomst van de industriële dig- italisering. ABB is tevens titelpart- ner van de Formule E, de volledig elektrische raceklasse van de FIA. Het ABB concern is actief in meer dan 100 landen en heeft ongeveer 110.000 medewerkers. richtten een aantal Delftse studenten Epyon op, een succesvolle startup die de eerste snellader ontwikkelde. In 2011 werd Epyon onderdeel van ABB. Naast de vestiging in Delft, is er ook een vestiging op de High Tech Campus in Eindhoven. In totaal zijn 150 me- dewerkers uit maar liefst 32 landen dagelijks bezig op beide vestigingen met het ontwikke- len/verkopen van innovatieve laadsystemen. Kees Jan: “We zijn de afgelopen tien jaar snel gegroeid en leveren nu wereldwijd onze producten. Inmiddels hebben we in meer dan 88 landen 21.000 DC-snelladers en 440.000 AC-laders geleverd. We zijn dan ook toon- aangevend op dit gebied. Leuk feit is ook dat we inmiddels 42 miljoen laadsessies mogelijk hebben gemaakt en 470 GWh aan vermogen hebben geleverd. En die laadsessies kunnen we ook uitlezen, zodat we de laadinfrastruc- tuur steeds verder kunnen optimaliseren.” GROEI LAADPUNTEN Een belangrijke basis voor de groei van elektrisch vervoer is natuurlijk de beschik- baarheid van de juiste laadcapaciteit en laadmogelijkheden. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geeft aan dat er op 31 augustus 2021 ruim 201.000 elektrische auto’s op de Nederlandse wegen reden. Eind 2020 waren dat er 182.486: een groei van 70% ten opzichte van eind 2019 (107.335). Het aantal (semi-)publieke laadpunten was in juli 2021 gestegen tot 76.588. Eind 2020 ging het nog om 63.586 laadpunten, een groei van 28% ten opzichte van 2019 (49.520). Het aantal snellaadpunten was eind juli 2021 gestegen tot 2.367. In 2020 steeg het aantal snellaadpunten tot 2.027, een groei van 62% ten opzichte van 2019 (1.252). De komende tien jaar zullen in Nederland naar verwachting 300.000 AC-laders en 40.000 DC-snelladers geplaatst moeten worden om aan de toekomstige laadbehoefte te kunnen voldoen. “Ondertussen groeit de actieradius van elektrische voertuigen. Een bereik van 400 km is al standaard geworden! Hierdoor neemt de benodigde laadcapaci- teit toe en worden er zwaardere eisen aan de laadsystemen gesteld. In deze complexe omgeving speelt het Innovation Lab een belangrijke rol. Samen met opdrachtge- vers, voertuigproducenten én installateurs ontwikkelen we innovatieve oplossingen die breed toepasbaar zijn”, aldus Laura. STEEDS SNELLER LADEN Volgens Kees Jan vindt de snelle groei van laadmogelijkheden overal plaats: “Dat zien we langs snelwegen, bij distributiecentra, bij transportbedrijven, in de busremises, bij win- kelcentra, in fabrieken en inwoonwijken. Dit varieert van 3 tot 22 kWAC-laders voor thuis tot snellaadpleinenmet 350 kWDC-snelladers voor trucks.” AC- enDC-laders, hoewerkt dat nou pre- cies? Kees Jan legt het uit: “AC enDC zijn de afkortingen vanwisselstroomen gelijkstroom. AC staat voor ‘alternating current’ enDC betekent ‘direct current’. Het verschil is dat bij wisselstroomde spanning continuwisselt tussen positief en negatief. Bij gelijkstroom is de spanning continu gelijk. Het landelijke elek- triciteitsnet werkt met AC, maar een batterij van een elektrische autowerkt met DC. Om de batterij van een elektrische auto te kunnen opladenmet stroomdat direct afkomstig is van het elektriciteitsnet, moet AC eerst worden omgezet naar DC. Dat gebeurt met behulp van een omvormer in de auto. De omvormer beperkt echter de laadsnelheid van de batterij. Vandaar dat snelladersmet DCwerken.” Achter de laadpunten zit volgens Kees Jan technologie die ervoor moet zorgen, dat het juiste voertuig op de juiste snelheid wordt opgeladen, er meerdere voertuigen tegelijkertijd opgeladen kunnen worden en er geen overbelasting plaatsvindt. “Smart charging noemen we dat, waarbij ook monitoring van de systemen en afrekening van energieverbruik belangrijke aspecten zijn. In ons Innovation Lab worden dagelijks systemen ontwikkeld en getest. Nieuwe ontwikkelingen zijn de compacte Terra AC Wallbox om personenauto’s op te laden. AC is nog altijd een prijsvriendelijke oplossing om auto’s ’s avonds bij horeca en evenementen, ’s nachts bij een woning of overdag bij kantoor in 4 tot 16 uur op te laden. Dan praat je over laadsnelheden van 55 km actieradius per uur. Bij DC-laders van 20 tot 25 kW is de laadtijd nog maar één tot drie uur (100 km/hr), bij 50 tot 180 kW is de laadtijd nog maar 20 tot 90 minuten (250 km/hr). Neusje van de zalm zijn de Terra High Power snelladers van 150 tot 350 kWdie in 10 tot 20 minuten laden en zorgen voor 750 km actieradius in een uur. Geschikt voor trucks of snelladen langs de snelweg.” SMART CHARGING WORDT ONDERDEEL SMART GRID Smart charging zal steeds vaker deel gaan uitmaken van een omvangrijker smart ener- giegrid. ABB verwacht dat over ongeveer tien jaar de eerste smart cities werkelijk- heid zullen zijn. Volgens Kees Jan gaat het energielandschap drastisch veranderen de komende jaren: “De overgang van fossiele brandstoffen naar zon en wind zorgt ervoor, dat we minder invloed hebben op de be- Laadtest elektrische heftruck. Laadtest elektrische trekker, met op de achtergrond twee laadportalen voor stadsbussen met pantograaf. Compacte ABB Terra AC Wallbox om perso- nenauto’s op te laden. ABB Terra High Power-snelladers. schikbaarheid van energie. Vraag en aanbod moeten dus in balans blijven, terwijl de energiebehoefte, mede door de toename van elektrisch vervoer, steeds meer toeneemt. Naar verwachting is de elektriciteitsgroei in 2035 maar liefst 92% en zijn er in 2025 35% meer elektrische auto’s. Dat vraagt om smart grids die de energiestromen optimaliseren. Dat gebeurt door gebruik te maken van alle data die de verbonden apparaten opleveren. En het goede nieuws is dat de belangrijke systemen daarvoor al bestaan. Door smart homes, smart buildings, smart storage en smart charging met elkaar te verbinden, ontstaan smart grids die gezamenlijk smart cities zullen vormen. Een elektrisch voertuig is dan niet alleen een gebruiker van energie, maar wordt tevens een middel om energie op te slaan.”