GWW-Totaal 2 - 2023

PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 10 WUR onderzoekt natuurlijke oplossingen Nature-based solutions verdienen meer aandacht als het gaat om klimaatadaptatie. “Met de natuur meewerken”, noemt programmaleider klimaat Tim van Hattum van Wageningen University & Research dat. Juist de stad speelt daarin een belangrijke rol. TEKST: HENK WIND Met het consortium NL2120 gaat Wageningen University & Research (WUR) de komende tien jaar nature-based oplossingen voor klimaatadaptatie nader onderzoeken. Het kreeg daarvoor 110 miljoen euro toegekend vanuit het Nationaal Groeifonds. Het consortium onderzoekt onder meer hoe effectief nature-based solutions zijn in de diverse landschappen, zoals veengebieden, zand- en kleigronden maar ook de verstedelijkte omgeving. Het kijkt naar de kosten en de maatschappelijke baten, maar ook naar de mogelijkheden om te versnellen door bijvoorbeeld een verplichting op te leggen om bij werkzaamheden ook te kijken naar nature-based solutions. “Denk aan het vervangen van riolering. Dan moet je niet zonder meer een leidingdiameter vaststellen, maar eerst kijken of er ook nature-based oplossingen zijn, zoals een wadi of groenvoorzieningen en waterberging”, licht Tim van Hattum toe. VOOR DE HAND LIGGENDE OPLOSSINGEN “Tot nu toe kiezen we vooral voor technologische oplossingen. Dat blijkt niet altijd het beste te zijn. De focus op techniek heeft ons ook de problemen gebracht van stikstof, afnemende biodiversiteit, klimaatverandering et cetera. Met die focus op techniek hebben we voor de hand liggende oplossingen uit het oog verloren.” “Met natuurlijke oplossingen creëer je een win-winsituatie. De natuur zorgt wereldwijd voor de helft van onze CO2-opname en helpt bij voorkomen van oververhitting en klimaatverandering. Maar dan moet je de natuur wel in stand houden en versterken. De maatschappelijke baten zijn groot. Europees onderzoek heeft recent zelfs aangetoond dat meer groen in de stad daadwerkelijk helpt om oversterfte door een hittegolf te beperken. Wij willen met het opdoen van kennis laten zien dat het veel oplevert als je met de natuur gaat meewerken. De maatschappelijke baten van nature-based oplossingen zijn groot, alleen levert dat geen directe cashflow.” HIGH TECH OF LOW TECH Dat wil niet zeggen dat Van Hattum nature-based oplossingen ziet als ‘de heilige graal’. “Je moet afwegingen maken waar het kan en wat waar de beste oplossing is. Nature-based oplossingen hoeven trouwens niet altijd duurder te zijn. Een mooi voorbeeld is de aanleg van de Onlanden nabij Groningen. Door dit gebied weer als natuurgebied in te richten en te gebruiken voor waterberging, houdt de stad droge voeten.” Hij vervolgt: “Alternatief was geweest het aanleggen van heel veel dijken, kades en dammen. De natuurlijke oplossing was miljoenen goedkoper. Nature-based oplossingen nemen over het algemeen wel meer ruimte in beslag. Kijk naar een project Ruimte voor de rivier. Een technologische oplossing als een dijk kost minder ruimte. Waar je ruimte hebt kies je voor low tech nature-based oplossingen; waar de druk op de ruimte groot is kies je voor meer high tech nature-based oplossingen. Een voorbeeld van een combinatie met high tech in de stad is een groendak met waterberging dat reageert op de weersverwachting. Als er een zware bui aan komt, laat het systeem de waterberging alvast leeg lopen.” DRUK OP DE RUIMTE Dergelijke afwegingen zijn nodig want de druk op de ruimte is enorm groot, geeft Van Hattum aan. Op het geringe beschikbare oppervlak moet ruimte zijn voor wonen, Beeld uit de toekomstvisie Nederland 2120. Bron: Wageningen University & Research. Tim van Hattum: “Nature-based oplossingen nemen over het algemeen wel meer ruimte in beslag, maar je kunt ook kiezen voor high tech nature-based oplossingen.” Foto: Stad + Groen.

RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=