35 NUMMER 1 / FEBRUARI 2023 KUNSTWERKEN zeer lage vlamverspreidingssnelheid. Daarnaast hebben ze een trage inbrandsnelheid (circa 0,45 mm per minuut) waarmee dit bezwijkgedrag de veiligheid van de constructie borgt. Houten delen werken, in tegenstelling tot kunststof vlonderdelen niet of nauwelijks in de lengte. In het kort, denk aan: • sterkteklasse (NEN 5493); • natuurlijke duurzaamheidklasse (NEN-EN 350). PROFIELKEUZE IN HET ONTWERP Hoe gladder geschaafd het oppervlak van de vlonderdelen is, hoe sneller het vocht wordt afgevoerd van de constructie. Om gladheid te voorkomen bij achterstallig onderhoud is het toepassen van zogenaamd ‘anti-slip’ minder gunstig. In de groeven hoopt zich zand en vuil op dat vochtophoping en groene aanslag en daarmee gladheid veroorzaakt. Alternatief zijn glad geschaafde delen, eventueel voorzien van geschaafde bolling (zie Figuur 1). Standaard anti-slip delen omkeren kan natuurlijk ook. Daarnaast zijn vlonderdelen, voorzien van met zwaluwstaart ingefraisde ‘gritstrips’, tussen de houten delen door, op de onderslagen (liggers) kan komen, wordt aangeraden om tussen de vlonderdelen en de liggers een metalen of kunststof (EPDM- of foamband) strook aan te brengen (zie Figuren 2 en 3). Vochtindringing via de boorgaten van de schroeven die de dekdelen met de onderconstructie verbinden, moet eveneens voorkomen worden. Dat kan door de veel gebruikte thermisch verzinkte houtdraadbouten met bijbehorende ‘verzinkgaten’ te vervangen door schotelkopschroeven of schroeven die het boorgat helemaal afsluiten. Gebruik, oppervlak, waardoor er meer dan daarvoor vuil en vocht vastgehouden wordt. Let bij de verzorging op: • periodiek schoonvegen; • geen hogedrukspuit gebruiken. TENSLOTTE Besteed vooraf voldoende aandacht aan een juist ontwerp en detaillering en zorg ervoor dat deze ook in de uitvoering wordt toegepast. Goed ‘voordenken’ voorkomt nadenken over extra kosten. Aangevuld met een passend, desnoods licht, onderhoudstraject kunnen houten vlonders jaren langer mee dan we vaak denken. Meer informatie, over onderwerpen als ontwerp en verbeterde detailleren van kunstwerken is te vinden in het CROW-CUR Rapport 213 ‘Hout in de gww’ (www.crow.nl) of via www.houtindegww.nl, waar opdrachtgevers en ingenieursbureaus zich ook kunt aanmelden voor de incompany lunchbijeenkomsten van Centrum Hout. Figuur 3. Het toepassen van EPDM- of foamband voorkomt lekkage van vocht via het boorgat van het bevestigingsmiddel in de houten ligger (CROW, 2022). Figuur 4. Het toepassen van een RVS-profiel voorkomt eveneens lekkage van vocht via het boorgat van het bevestigingsmiddel in de houten ligger (CROW, 2022). Vlonderconstructie met juiste detaillering: vlonderdelen met glad geschaafd oppervlak, juiste dilatatie tussen vlonderdelen onderling en de stijlen, aanbrengen van vochtscherm tussen vlonderdeel en ligger en afdekking boorgaten door gebruik van rvs schotelkopschroeven. Foto: Meerding bruggen. afdoende tegen gladheid (zie Figuur 1). Deze strips bestaan uit epoxyhars met ingestrooid grid. Tenslotte worden, zoals bij de grote houten vlonder van Muziekgebouw Aan ’t IJ te Amsterdam, glad geschaafde planken in roosters met opgeruwde randen gelegd. Wellicht ten overvloede: het is essentieel om de vlonder op afschot te leggen, zodat het vocht (regenwater) via de dekdelen zo snel mogelijk afgevoerd kan worden. In het kort, let op: • voldoende afschot; • juiste profielkeuze ; • liever glad geschaafd met gripstrip, dan ‘anti-slip’. DETAILLEREN Vocht kan zich ongewild op verschillende plaatsen in de constructie ophopen. Aandachtspunten zijn met name de aansluiting van vlonderdelen onderling of aansluitende materialen, zoals stijlen en de aansluiting van de vlonderdelen op de onderconstructie. Om te voorkomen dat vocht zich (capillair) ophoopt kan men het best een dilatatie aanhouden van minimaal 7 mm, zodat de aansluiting kan ventileren. Omdat vocht om eventuele corrosie te voorkomen, áltijd RVS-bevestigingsmiddelen. Om hout te kunnen laten ‘werken’ moet men de bevestigingsmiddelen voorboren, volgens opgave van de fabrikant. Let op: • luchtige details met juiste dilatatie (tenminste 7 mm tussenruimte); • aanbrengen vochtscherm tussen vlonderdelen en onderconstructie; • voorboren bevestigingsmiddelen; • gebruik schotelkopschroeven of schroeven die het boorgat direct afdichten. AANDACHT Wat voor veel dingen van waarde in het leven geldt is dat je er voor moet zorgen, anders gaat het teniet; je relatie, het contact met je vrienden en relaties, je huis en je auto. Waarom dan niet die extra zorg voor onze mooie kunstwerken in de gww? Verzorg daarom ook vlonders door er periodiek het vuil, zoals zand, bladeren en eventuele groene aanslag van te verwijderen. Gebruik daarvoor harde borstels (met water), maar nooit een hogedrukspuit. Deze spuit de houtvezels kapot en zorgt voor opruwing van het
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=