Wegrenovatie op meest duurzame wijze Pag. 17 BEZOEK OOK DE WEBSITE WWW.GWWTOTAAL.NL NUMMER 7 | JAARGANG 12 | DECEMBER 2021 HET GROOTSTE GWW PLATFORM IN NEDERLAND THEMA DUURZAAMHEID DUURZAAMHEID Innoveren langs de A58 10 KLIMAATADAPTATIE Er kan veel meer met regenwater 20 GROEN Groen is de weg 33 BETON IN DE OPENBARE RUIMTE WWW.DUMONTBETON.NL J AN S ONB R I D G I NG . N L eurogate-international.com Grootste assortiment grondboren en palenrammers info@zwaagstrabeton.nl www.zwaagstrabeton.nl
Zaxis-7 Create your vision U heeft de controle in eigen handen met de nieuwe Zaxis-7 reeks van Hitachi. Door middel van de nieuwe Stage V motor, de ruime cabine en het Aerial Angle camerasysteem zijn de machines zo ontworpen zodat u en uw machinist optimaal kunnen profiteren van comfort, veiligheid en inzetbaarheid. Laat uw visie realiteit worden met Zaxis-7. Lees meer op www.hitachicm.nl
3 NUMMER 7 / DECEMBER 2021 Innovatie- vermogen Ja, dit wordt een positieve column! In deze uitgave van GWW Totaal dobberen we in een zee van innovaties. Het maakt me trots te zien hoe groot het innoverend vermogen van de infrabranche is. Ik sprak bijvoorbeeld metWegenbouw- en verkeerstechniekbedrijf Versluys Groep. Die werken inmiddels met twee elektrische walsen, een elektrische schaftkeet en elektrische shovels. Opladen gebeurt bij de vestiging in Bodegraven waar zonnepanelen op de daken zorgen voor voldoende stroom. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van lage temperatuur asfalt en wordt oud asfalt hergebruikt in nieuw asfalt. KWS werkt volgend jaar zelfs al met vier elektrische walsen en een elektrische asfaltspreidmachine. Deze innovaties vinden we deels ook terug bij de aanleg van de Innovatiestrook A58 Kloosters bij Oirschot. Gebr. Van Kessel test daar onder meer emissieloos werken, vier verschillende soorten groen asfalt, circulair en biobased wegmeubilair en wegmarkering, circulaire RVV-bebording en lichtmasten met zeer lage CO2-footprint. Rouwmaat en Strukton Civiel hebben verder recent een betonnen rotonde met kunststof vezelwapening gerealiseerd. Asfaltverwarming omwoningen te verwarmen, laadpunten voor elektrische auto’s in lantaarnpalen, hergebruik van regenwater voor toiletspoeling, wasmachine, auto wassen en zelfs warmteterugwinning: het duizelt u al? Mij ook, maar het komt toch echt allemaal aan bod in de uitgave. En nog veel meer… Ing. Frank de Groot Hoofdredacteur GWWTotaal INHOUD COLUMN ING. FRANK DE GROOT 13 20 advertenties 04 Actueel Twee circulaire bruggen gebouwd 06 Actueel Bundeling veiligheidsinitiatieven noodzaak 07 Actueel Projectadministratie van Excel naar Suite MKB 08 Actueel Slimme aanpak renovatie IJsselbruggen A12 09 Actueel Woningen verwarmen met warmte uit asfalt? DUURZAAMHEID 10 Duurzaamheid Innoveren langs de A58 13 Duurzaamheid Rotonde met vezelversterkt beton 15 Duurzaamheid Vergroenen: welke uitdagingen komen op u af? 17 Duurzaamheid Wegrenovatie op meest duurzame wijze EN VERDER 20 Klimaatadaptatie Er kan veel meer met regenwater 22 Materieel Nieuws 29 Groen Ontzorgende MKB-bedrijfssoftware voor groene sector 31 Groen Groene Sector Vakbeurs 2022 33 Groen Groen is de weg 34 Groen Nieuws 36 Groen Bellenscherm gaat groei blauwalg tegen 43 Aanbesteden & Ondernemen Garantiekwesties 44 MKB Infra Bedrijfsbeleid 2.0 46 Productnieuws Productnieuws GWW-sector ON Onvoorstelb Tuin & Park het beste , h besteld, is m In elke gew NIEUW Landbouwa Industrieba +31(0)592 37 27 19 info@middelbos.nl www.middelbos.nl Import en Groothandel ON-VOOR-STEL-BAAR Onvoorstelbaar groot is ons assortiment aanhangeronderdelen en banden voor Landbouw, Tuin & Park, Quad en Industrie. Door dat enorme assortiment hebben wij altijd voor u het beste, het snelst leverbare en het meest prijsvriendelijke artikel in huis. Vandaag besteld, is morgen in huis. Wielen kunnen we passend maken in onze eigen workshop. In elke gewenste kleur. Met plezier werken wij ons uit de naad voor uw sloffen. NIEUW Landbouwassen Landbouwbanden Industriebanden Velgen BEZOEK ONZE WEBSHOP NIEUW +31(0)592 37 27 19 info@middelbos.nl www.middelbos.nl Import en Groothandel ON-VOOR-STEL-BAAR Onvoorstelbaar groot is ons assortiment aanhangeronderdelen en banden voor Landbouw, Tuin & Park, Quad en Industrie. Door dat enorme assortiment hebben wij altijd voor u het beste , het snelst leverbare en het meest prijsvriendelijke artikel in huis. Vandaag besteld, is morgen in huis. Wielen kunnen we passend maken in onze eigen workshop. In elke gewenste kleur. Met plezier werken wij ons uit de naad voor uw sloffen. NIEUW Landbouwassen Landbouwbanden Industriebanden Velgen BEZOEK ONZE WEBSHOP NIEUW Advies, Onderzoek & Ontwikkeling ■ Ontwerp ■ Projectbegeleiding UAV-gc ■ Bouwteam ■ RAW ■ BVP Asfalt ■ Beton ■ Speciale Producten ■ Silent Joint® Grondwerk ■ Fundering ■ Riolering ■ Straatwerk
PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 4 Twee circulaire bruggen gebouwd Eind oktober 2021 zijn er in Almere twee circulaire bruggen onthuld op het Floriade-terrein. De bruggen zijn een initiatief van Bruggencampus, gemeente Almere en provincie Flevoland. De Beverbrug en brug Rondje Weerwater laten zien hoe de toekomst van de bruggenbouw eruit gaat zien. Met cementloos beton, co-creatie in de aanbesteding en hergebruikte materialen. De bruggen zijn onthuld door gedeputeerde Jan-Nico Appelman, wethouder Jan Hoek, architect René van Zuuk en Erik Kijlstra directeur van Reimert Bouw en Infrastructuur. Zij namen de circulaire paspoorten in ontvangst. Hierin is een symbolische vergelijking gemaakt met de CO2 besparing in de vorm van onder andere 26 retourtjes Amerika met het vliegtuig en 21.840 drogerbeurten. BESPARING 57,7 TON CO2 Met de bouw van de bruggen laat de Floriade zien dat innovatie mogelijk en betaalbaar is. Door gebruik te maken van co-creatie in de aanbesteding, waar de grenzen werden opgezocht en opgerekt, is een indrukwekkend resultaat geleverd. De bruggen zijn echt Almeers: ontworpen door een Almeerse architect, gebouwd door een Almeerse aannemer en gemaakt van cementloos beton bestaande uit gerecycled Almeers betonpuin. Daarnaast is gebruik gemaakt van tweedehands buispalen, hergebruikt betonijzer en hout voor de leuningen. De Beverbrug heeft een bijenlint om CO2 en fijnstof op te nemen. Alle makers zijn er trots op dat de circulaire bouw van de bruggen een besparing van 57,7 ton CO2 uitstoot oplevert. BRUGGENCAMPUS FLEVOLANDFLORIADE Vóór 2040 moeten er 85.000 bruggen en viaducten worden vervangen of gerenoveerd in Nederland. Dit vergt een enorme investering en voldoende ontwerp- en bouwcapaciteit. Duurzaamheid, circulariteit en levenscycluskosten zijn hierbij onmisbaar. Dit is een ambitieuze circulaire uitdaging, die de Bruggencampus in Flevoland op het Floriade park in de praktijk onderzoekt en toepast. Dit doen we onder andere door samen te werken in een Gemeenschappelijke Data Omgeving en gebruik te maken van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Van links naar rechts: Jan-Nico Appelman, René van Zuuk, Erik Kijlstra en Jan Hoek. Foto: Fotostudio Wierd. Uitbreiding met drie elektrische drieroller walsen Onderzoek spoordijken ProRail van start Treinen die rijden op Nederlandse spoordijken worden zwaarder en sneller, en rijden vaker. Om te weten te komen of de spoordijken dit aankunnen, heeft ProRail vier ingenieursbureaus de opdracht gegeven dit in kaart te brengen. Op 1 november zijn ingenieursbureaus Sweco, Arcadis, Witteveen + Bos en RHDHV van start gegaan met het onderzoeken van de eerste trajecten. Het project gaat enkele jaren duren. In Nederland ligt er meer dan 3.000 kilometer spoordijken: de verhoogde ondergrond onder het spoor. Daar ligt zo’n 7.000 kilometer spoor op. Tachtig procent van de spoordijken is voor 1920 gebouwd met de kennis en kunde van toen. De mobiliteitsgroei van de komende jaren heeft grote impact op het spoor. Er gaan meer treinen rijden, die ook nog zwaarder en sneller zijn. Daardoor worden de spoordijken steeds zwaarder en anders belast. Dit leidt tot hoge onderhoudskosten en soms tot tijdelijke maatregelen, zoals het invoeren van snelheidsbeperkingen voor treinen vanwege de slechte kwaliteit van de ondergrond. INVLOED KLIMAATVERANDERING Ook de klimaatverandering van de komende jaren krijgt invloed op de stevigheid van de spoordijken. Het noodweer met extreme wateroverlast en overstromingen in juni en juli in Limburg zijn actuele voorbeelden daarvan. De uitdaging voor ProRail is ommeer kennis en inzicht te krijgen over de opbouw van de spoordijken. AANPAK EN FASERING De vier ingenieursbureaus werken in drie fasen: het in kaart brengen van de spoordijken met ondergrondmodellen (vergelijkbaar met de waterkeringen van Rijkswaterstaat), het in kaart brengen van de gevonden risicolocaties en als laatste het maken van schetsontwerpen voor risicolocaties. In het raamcontract voor de komende jaren vraagt ProRail op afroep verschillende trajecten uit te werken. Streven is om eind 2022 de eerste fase voor heel Nederland gereed te hebben. Naast de landelijke netwerkanalyse zijn recent TUDelft en Deltares gestart met wetenschappelijk onderzoek naar het (dynamisch) effect van treinen op de ondergrond. In combinatie met de netwerkanalyse kan zo een compleet beeld worden gevormd van de locaties waar we maatregelen moeten nemen. KWS heeft het materieelpark verder uitgebreid met drie elektrische drieroller walsen. Hiermee komt het totaal op vier volledig elektrische walsen. De drie nieuwe walsen zijn in maart 2022 klaar voor gebruik. De bestaande elektrische drieroller wals wordt al veelvuldig ingezet op verschillende projecten. KWS blijft volop innoveren op het gebied van duurzaammaterieel. De wegenbouwer ontwikkelde met een aantal specialistische partners ook al een elektrische asfaltspreidmachine. Eerder bouwden ze al een bestaande drieroller wals om tot een elektrische versie. Deze investering is een belangrijke stap voor de toekomst en draagt verder bij aan de duurzaamheidsmissie van KWS: 100% circulaire infrastructuur in 2040 en maximaal bijdragen aan een betere levenskwaliteit. VOORDELEN VAN ELEKTRISCH WALSEN De 100% elektrische wals is een stuk schoner en stiller, waardoor de omgeving minder wordt belast tijdens de werkzaamheden. De wals stoot geen CO2 en stikstof meer uit. Dat zorgt voor een besparing van 21 ton CO2 op jaarbasis. Een enorme vooruitgang in vergelijking met de oorspronkelijke dieselmotor die zeven liter brandstof per uur verbruikt. De elektrische wals is een volwaardige vervanger van de huidige walsen: deze gaat de hele werkdag mee en is binnen een paar uur weer opgeladen. VOORBEELDPROJECT De gemeente Groningen zet de komende jaren stevig in op het realiseren van een schoner milieu, waaronder het verbeteren van de luchtkwaliteit. Met de inzet van de 100% elektrische drieroller wals op het project Groot Onderhoud 2021 draagt KWS bij aan de duurzame ambities van de gemeente. KWS Infra Leek kreeg dit project gegund door onder andere de hoge score op emissiereductie. De gemeente Groningen streeft naar een emissievrije binnenstad in 2025 en vindt het belangrijk ommet duurzame partners op te trekken.
5 NUMMER 7 / DECEMBER 2021 ACTUEEL advertenties Infra Relatiedagen 2022 gaan bruisen Laadpunten standaard in lantaarnpalen Jacqueline Seton, community builder van de Infra Relatiedagen, kijkt vol verwachting uit naar de komende editie. “We zijn er helemaal aan toe om elkaar weer live te ontmoeten. Alle seinen staan op groen. Alle zeven hallen van het complex zijn ‘bijna uitverkocht’. Het is duidelijk dat exposanten zich willen profileren in de markt. Met de Infra Relatiedagen bieden we daarvoor de juiste ambiance. Het is bij ons altijd een mix. We willen innovaties presenteren in de juiste netwerkomgeving. Het gaat bij ons niet alleen om de specificaties van een product, maar vooral om het gesprek. Daarnaast creëren we voor iedereen een veilige omgeving door gebruik te maken van de corona-controle. Dat wil zeggen dat bezoekers en exposanten toegang tot de beurs krijgen met een vaccinatiebewijs, een herstelbewijs of een testbewijs.” Infra Relatiedagen www.infrarelatiedagen.nl Nieuwe wijken in Arnhem krijgen voortaan lantaarnpalen met twee laadpunten voor elektrische auto’s. In eerste instantie gaat het om 150 lantaarnpalen met in totaal 300 laadpunten in Schuytgraaf, waar de komende jaren nog 1.200 woningen gebouwd worden Afgelopen jaar heeft Allego bij wijze van proef tien straatlantaarns met aansluitpunten voor elektrische auto’s in Schuytgraaf geplaatst. Naar aanleiding van deze geslaagde proef heeft Arnhem volgens De Gelderlander besloten een half miljoen euro beschikbaar te stellen om nieuw te bouwen wijken te voorzien van dergelijke ‘laadlantaarns’. Te beginnen met Schuytgraaf, waar 150 stuks komen. Aan de lantaarnpaal zit aan twee kanten een groene stekker. Bijzonder is verder dat een parkeerplaats bij een lantaarnpaal met laadpunten niet voorbehouden is aan elektrische auto’s, zoals nu vaak het geval is. Er zijn namelijk zoveel laadpunten beschikbaar, dat ook niet-elekBron: video NOS.nl. trische auto’s op zo’n parkeerplaats kunnen parkeren. De gemeente Arnhemwil de palen ook in bestaande wijken plaatsen, als daar ruimte voor is. Denk daarnaast aan semi-publieke palen op bedrijventerreinen, waar inwoners buiten kantoortijd terecht kunnen. STROOM VAN ZONNEPARK Stroom krijgen de palen van zonnepark Koningspleij, dat in 2022 wordt aangelegd en plaats biedt voor bijna 30.000 zonnepanelen. Voor de benodigde energie wordt een speciale opslag gebouwd, zodat het energienet niet overbelast raakt. Het is de bedoeling dat de helft van de lantaarnpalen rond parkeerplaatsen gebruikt kunnen worden als oplaadpunt. Renkum plaatst dit najaar ook laadlantaarns. De gemeente is begin september een proef gestart. In Eindhoven loopt een vergelijkbaar project. De Infra Relatiedagen op 1, 2 en 3 februari 2022 in de Evenementenhal Hardenberg presenteert de nieuwste ontwikkelingen voor de weg- en waterbouw. Het event presenteert state-of-the-art innovaties en laat oplossingen zien voor concrete problemen. De Infra Relatiedagen is het grootste netwerk event voor de weg- en waterbouw voor Noordoost Nederland. Meer dan 28 jaar expertise in biologisch afbreekbare smeermiddelen Neem contact op: 0523-619892 5 NUMMER 7 / DECEMBER 2020 ACTUEEL Wij bouwen door. Dat dat van groot belang is blijf ik benadrukken. Voor de economie en voor iedere Nederlander. Want zonder de bouw en infra kunnen we geen huizen, scholen, wegen en dijken meer bouwen en onderhouden. Om veilig te kun en doorbouw n in deze bijzondere tijd hebben we duidelijke afspraken nodig. Maar zijn we er met alleen heldere afspraken? Steeds als er nieuwe coronamaatregelenworden aangekondigd vanuit de overheid, dan passenwij het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ aan. Enwe blijven het belang van naleving van de afspraken benadrukken. Maarmet alleen duidelijke afspraken reddenwe het niet.We hebben ook de vakkrachten nodig die het werk daadwerkelijk doen. Het woningtekort is inmiddels opgelopen tot 330.000 huizen, en ons landmoet bereikbaar blijven. En ook voor de energietransitie is er de komende jaren veel werk te verzetten. Daaromzet BouwendNederland sterk in op het behoud van vakkrachten en het werven van nieuwemensen voor de sector. Als we iets hebben geleerd van de vorige crisis, is dat we ook in onzekere tijdenmoeten blijven investeren in onzemensen en het aantrekken en opleiden van nieuwpersoneel. Maar opleiden kost ook tijd en geld. Daarom is er vanaf 1 november via de stimuleringsregeling BBL een extra subsidie van € 1.250,- beschikbaar voor bedrijven die een leerling-werknemer in dienst hebben. Deze leerling-werknemermoet tussen 1 juli 2020 en 30 juni 2021 starten of gestart zijnmet een BBL-opleiding (niveau 2 of 3).We zetten daarnaast, samenmet de overheid en sociale partners, in op het aantrekken van zij-instromers. Mensen uit andere sectoren, zoals de horeca, cultuur- of evenementensector. Ondanks de lastige tijdenwaar we nu in zitten, hebbenwe ook voor de toekomst nieuw talent nodig. En talent vertaalt zich niet alleen in de behaalde diploma’s. Vaardigheden en competenties opgedaan in de praktijk zijnminstens zo belangrijk. Omdiemeer opwaarde te schatten komt er binnenkort een ‘Skills paspoort’. Medewerkers kunnen daarmee zienwelkemogelijkheden er nog meer zijn in de sector en nieuwemensen kunnen er snellermee aan de slag. En is om- of bijscholing nodig? Dan is de hamvraag altijd: wanneer en hoe? Zeker voormedewerkers die al fulltime aan het werk zijn. Omdie vraag te beantwoorden zorgenwe voor demogelijkheid omonline, op eenmoment dat het uitkomt, delen van een opleiding te kunnen volgen. Zo is het voor iedereen haalbaar om te blijven leren. Werken in de bouw is en blijft een slimme keuze. Voor de talenten van nu, en de vakmensen van de toekomst. Als sector blijvenwe dat continu onder de aandacht brengen.Want de bouwmaakt het, voor iedereen! Maxime Verhagen Voorzitter Bouwend Nederland COLUMN MAXIME VERHAGEN Werken in bouw is en blijft slimme keuze Als Mirosław op de bouwplaats “Zadzwoń pod 112 po karetkę” zegt, dan bedoelt hij precies hetzelfde als wanneer Mehmet “Ambülans için 112’yi arayın” roept. Desondanks begrijpen de Pool en de Turk elkaar niet. Als ze tijdens de schaft elkaar iets duidelijk willen maken, dan kunnen ze daar de tijd voor nemen. Maar wat als er een zwaar voorwerp van hoogte valt? Dan moet de boodschap toch direct duidelijk zijn voor iedereen? Taalbarrières, omgevingsgeluiden en afstand zijn belangrijke factoren waardoor de boodschap niet of te laat aankomt. Met eenduidige woorden en gebaren kun je zorgen dat je kameraad in actie komt. Laten we even oefenen. Ga eens staan. Maak een zijwaartse stap naar rechts en wijs tegelijkertijd met een gestrekte hand ook in die richting. Zo maak je duidelijk naar welke kant de collega die in gevaar is moet gaan. Mocht er onverhoopt iets mis gaan, maak dan de volgende twee gebaren. Maak een belgebaar waarbij je met gespreide pink en duim je hand bij je oor houdt. Maak dan een kruis met je armen. Collega’s zouden dan 112 moeten bellen voor een ambulance. Nee, dat werkt inderdaad niet meteen. Het kost even tijd voordat iedereen op de bouwplaats de 26 gebaren kent die in de nieuwe veiligheidscode Bouwspraak geïntroduceerd worden. Het gebruik van gebaren is niet nieuw en heeft z’n nut bijvoorbeeld al bewezen in de duiksport. Als je onderwater gaat, word je geacht alle handsignalen te kennen. Als je je platte hand van links naar rechts beweegt onder je hoofd en langs je keel, dan weet je duikbuddy direct dat je geen lucht meer hebt. Iedereen is het met mij eens dat de bouw veiliger móet! Al jaren streven we naar meer veiligheid op bouwplaatsen en het naleven van veiligheidsvoorschriften. Dit gaat weleens mis door spraakverwarring en ruis op de lijn vanwege ronkende machines. Ik ben dan ook blij dat FNV Bouwen & Wonen, CNV Vakmensen, Aannemersfederatie Nederland, Vereniging van Waterbouwers, NVB en Bouwend Nederland samen Bouwspraak hebben ontwikkeld. En nee, Bouwspraak is geen wondermiddel, maar wel een flinke stap voorwaarts en onderdeel van de bewustwordingscampagne ‘Bewust Veilig Iedere Dag’ van Bouwend Nederland. Of je nu Jan, Jack, Alexandru of Gabor heet, ik wil dat iedereen elke dag weer veilig thuis komt van werk. Jij bent ook zelf verantwoordelijk voor je eigen veiligheid, bezoek daarom bouwspraak.nl/downloads en print de poster uit. Hang hem op groot formaat op in je bus, bouwkeet en op kantoor. De site is beschikbaar is het Bulgaars, Duits, Engels, Hongaars, Nederlands, Pools, Roemeens en Turks. En ook goed leesbaar op je smartphone. Oefening baart kunst. Gelukkig begrijpen wij elkaar dan heel goed! column MAxIME VERHAGEN Begrijpen wij elkaar wel goed? M xime Verhagen, Voorzitter Bouwend Nederland 0-18 13:25 www.vonkgroenservice.nl info@vonkgroenservice.nl 06-228 418 78 1 groens rv,ce Ï)ureau voor ecologisch advies Flora fy Fauna 9uickscan E_colgische begeleiding 5roedvogelinventarisatie 5oortinventarisatie www.von kg roenservice.n 1 info@von kg roenservice.n 1 06-228 418 78 jk testen n Kodo Sektani, ingenieur in nieuwe theoretische tingen van brugberschillende situaties ektani: “Nu is het zaak om te valideren. Vanaf 2018 sponsoren aan een proef- geven op de vraag met gswerk te maken krijgt en delen op elkaar inwerken.” kswaterstaat en de gen heeft 27 juni proefopstelling eoretische bereke5 nummer 5 / september 2019 actueel Als Mirosław op de bouwplaats “Zadzwoń pod 112 po karetkę” zegt, dan bedoelt hij precies hetzelfde als wanneer Mehmet “Ambülans için 112’yi arayın” roept. Desondanks begrijpen de Pool en de Turk elkaar niet. Als ze tijdens de schaft elkaar iets duidelijk willen maken, dan kunnen ze daar de tijd voor nemen. Maar wat als er een zwaar voorwerp an hoogt valt? Dan moet de boodschap toch dir ct d idelijk zijn voor iedereen? Taalbarrières, omgevi gsgeluiden en afstand zijn belangrijke factoren waardoor de boodschap niet of te laat aankomt. Met eenduidige woorden en gebaren kun je zorgen dat je kameraad in actie komt. Laten we even oefenen. Ga eens staan. Maak een zijwaartse stap naar rechts en wijs tegelijkertijd met een gestrekte hand ook in die richting. Zo maak je duidelijk naar welke kant de collega die in gevaar is moet gaan. Mocht er onverhoopt iets mis gaan, maak dan de volgende twee gebaren. Maak een belgebaar waarbij je met gespreide pink en duim je hand bij je oor houdt. Maak dan een kruis met je armen. Collega’s zouden dan 112 moeten bellen voor een ambulance. Nee, dat werkt inderdaad niet meteen. Het kost even tijd voordat iedereen op de bouwplaats de 26 gebaren kent die in de nieuwe veiligheidscode Bouwspraak geïntroduceerd worden. Het gebruik van gebaren is niet nieuw en heeft z’n nut bijvoorbeeld al bewezen in de duiksport. Als je onderwater gaat, word je geacht alle handsignalen te kennen. Als je je platte hand van links naar rechts beweegt onder je hoofd en langs je keel, dan weet je duikbuddy direct dat je geen lucht meer hebt. Iedereen is het met mij eens dat de bouw veiliger móet! Al jaren streven we naar meer veiligheid op bouwplaatsen en het naleven van veiligheidsvoorschriften. Dit gaat weleens mis door spraakverwarring en ruis op de lijn vanwege ronkende machines. Ik ben dan ook blij dat FNV Bouwen & Wonen, CNV Vakmensen, Aannemersfederatie Nederland, Vereniging van Waterbouwers, NVB en Bouwend Nederland samen Bouwspraak hebben ontwikkeld. En nee, Bouwspraak is geen wondermiddel, maar wel een flinke stap voorwaarts en onderdeel van de bewustwordingscampagne ‘Bewust Veilig Iedere Dag’ van Bouwend Nederland. Of je nu Jan, Jack, Alexandru of Gabor heet, ik wil dat iedereen elke dag weer veilig thuis komt van werk. Jij bent ook zelf verantwoordelijk voor je eigen veiligheid, bezoek daarom bouwspraak.nl/downloads en print de poster uit. Hang hem op groot formaat op in je bus, bouwkeet en op kantoor. De site is beschikbaar is het Bulgaars, Duits, Engels, Hongaars, Nederlands, Pools, Roemeens en Turks. En ook goed leesbaar op je smartphone. Oefening baart kunst. Gelukkig begrijpen wij elkaar dan heel goed! column MAxIME VERHAGEN Begrijpen wij elkaar wel goed? Maxime Verhagen, Voorzitter Bouwend Nederland DE OPLOSSING VOOR (MOBIELE) STROOM EN VERLICHTING Betrouwbaarheid is een van de belangrijkste afwegingen bij de aanschaf van een aggregaat. Met onze B&N aggregaten bieden wij een hele goede oplossing voor mobiele stroom en mobiele verlichting. 1 groenserv,ce Ï)ureau voor ecologisch advies Flora fy Fauna 9uickscan E_colgische begeleiding 5roedvogelinventarisatie 5oortinventarisatie www.von kg roenservice.n 1 info@von kg roenservice.n 1 06-228 418 78 Nederland telt honderden beweegbare bruggen. De status van de mechanische uitrusting is cruciaal voor de vraag of een brug gerenoveerd of vervangen moet worden. Hiervoor is een herbeoordeling van het bestaande bewegingswerk nodig. Dit onderdeel is voor veel beheerders een grote worsteling aangezien de theoretische rekenregels die we hanteren de praktijk niet lijken te volgen. Bewegingswerken worden hierdoor mogelijk onnodig (vroeg) vervangen. meer veiligheid, minder kosten Antea Group onderzoekt met TU Delft, Rijkswaterstaat en Provincie Zuid-Holland de dynamica en constructieve veiligheid van beweegbare bruggen. Dit onderzoek leidt tot een realistischer model om de levensduur van beweegbare bruggen te beoordelen. De verwachting is dat dit model grote maatschappelijke en financiële voordelen biedt. Hiermee kunnen brugbewegingsmechanismen kostenbewust in stand worden gehouden zonder dat de veiligheid in het geding komt. Sonja Riesen, projectmanager Beweegbare Bruggen: “Met dit onderzoek werken wij aan het ontwikkelen en toepassen van duurzame oplossingen in onze leefomgeving. Daarnaast past het onderzoek goed bij onze ambitie om tot de top van Nederland te behoren op het gebied va beweegbare bruggen”. modellen in de praktijk testen Het promotie-onderzoek van Kodo Sektani, ingenieur Antea Group, resulteerde al in nieuwe theoretische modellen waarmee de belastingen van brugbewegings-mechanismen in verschillende situaties voorspeld kunnen worden. Sektani: “Nu is het zaak om de modellen te verifiëren en te valideren. Vanaf 2018 werk ik samen met veertien sponsoren aan een proefopstelling die antwoord gaat geven op de vraag met welke krachten een bewegingswerk te maken krijgt en hoe alle mechanische onderdelen op elkaar inwerken.” Mijlpaal in onderzoek naar beweegbare bruggen Het onderzoek van ingenieurs- en adviesbureau Antea Group, Rijkswaterstaat en de Provincie Zuid-Holland naar de levensduur van bewe gbare bruggen heeft 27 juni 2019 een mijlpaal bereikt. Op de TU Delft is op die dag een unieke proefopstelling geopend. Deze opstelling maakt het mogelijk om voor het eer t theoretische berekeningen in de praktijk te testen. Proefopstelling. Betrokken partijen. advertenties advertentie ‘Onze gezondheid ligt onder de grond’ Riolering is voor veel me sen onzichtbaar, m ar ook onmisbaar. Riolering zorgt ervoor da afvalwater en hemelwater op en veilige en hygiënische mani r worden afgevoerd. Daarom is Betonhuis Riolering gestart met de bewustwordingscampagne ‘Onze gezondheid ligt ond r de grond’. Betonhuis Riolering is gestart met deze campagne om het beschermende karakter van riolering onder de aandacht te brengen. Met deze campagne gaat men in op de keuzes die een rol spelen bij het vervang n van riolering. En worden de kwaliteiten van riolering van beton voor het voetlicht gebracht. VOLKSGEZONDHEID Riolering helpt voorkomen dat mensen in contact komen met vervuild water, dat bacteriën en ziektekiemen bevat. Dankzij deze sanitaire voorziening is de gemiddelde levensverwachting in de twintigste euw f rs toegenomen. Aan riolering worden hoge kwaliteitseisen gestel . Afv lwater moet immers veilig worden afgevoerd. Rioleri g van beton biedt deze garantie. Ook nu e belasting van het riool fors toeneemt doordat er steeds meer op wordt geloosd. KLIMAAT Riolering speelt oo een rol bij klimaatadaptatie. De kans op overstromingen, droogte en hitte neemt toe. Dat levert risico’s op v or o ze ec omie, volksgezondheid en veiligheid. Stortbuien en langdurige ne rslag veroorzaken wateroverlast, op andere momenten ontstaat juist droogteschade. Permeabele betonbuize mak n berging, transport, infiltratie of drainage van water beheersbaar mét respect voor het milieu door een continue beheersing van het grondwater. MILIEU Beton beschermt ook het milieu en voorkomt dat vervuild water in beken of riviertjes terechtkomt. De grondstoffen voor beton zijn regionaal of lokaal, of op redelijke afstand, beschikbaar. Na het einde van de levensduur wordt beton gerecycled, bijvoorbeeld als fundatiemateriaal of als granulaat voor het maken van nieuw beton. Dat maakt riolering van beton tot een milieubewuste keuze. Techni-Mat Dé vakbeurs voor infra & ruwbouw InfraTech en Matexpo, twee toonaangevende vakbeurzen in Nederland en België op het gebied van bouw en infrastructuur, rganiser n in 2022 de tweede editie van de vakbeurs Techni-Mat. Techni-Mat is ee vakb urs voor alle spel rs binnen infra & ruwbouw. De beurs is het verzamelpunt van knowhow voor de sector en focust op technieken en materialen. Met als producten en diensten: bouwmaterialen, infra, speciale techni ken en technologieë n innovaties. De tweede editie van Techni-Mat vindt plaats op 9 en 10 maart 2022 in Kortrijk Xpo in België. Meer informatie, registratie en deelnamemogelijkheden op www.techni-mat.eu. Bekijk op Youtube Geheel elektrisch Zeer laag geluidsniveau Zorgeloos een dag draaien Baardmeesweg 39b 3899 XT Zeewolde +31 (0)36 - 53 58 030 06 - 38 48 5350 www.nimatech.nl met 40 m3 pomp Accu vacuümunit NU BESCHIKBAAR! 117x85_gww_2019_accu-unit-cert.pdf 1-3-2019 15:51:42 3 jaar op de markt
PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 6 Bundeling veiligheidsinitiatieven noodzaak Foto: Kijlstra. Er zijn zorgen over het grote aantal verschillende veiligheidsinitiatieven. Dat bleek een breed gedragen standpunt van twaalf brancheorganisaties, waaronder AFNL, die elkaar hierover onlangs ontmoetten. Zij pleiten er bij Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVidB) en SSVV (schemabeheerder VCA) voor dat dit efficiënter en minder belastend wordt georganiseerd. Hoe? Alle veiligheidsinitiatieven bundelen tot één breed gedragen initiatief. Naar aanleiding van geluiden ‘uit het veld’ rondom de implementatie van ‘Veiligheid in Aanbesteding’ (ViA) en de Veiligheidsladder (Safety Culture Ladder, SCL), spraken twaalf collega-brancheorganisaties (zie verderop) elkaar met de vraag of bij hun achterban vergelijkbare zorgen heersen. Dit bleek breed te leven en leidde tot een gezamenlijke brief aan GCVidB. Hierin vroeg men om uitstel van implementatie van de Veiligheidsladder in verband met beperkte auditcapaciteit. ONVOLDOENDE BETROKKEN GCVidB beoordeelt de beperkte auditcapaciteit door gefaseerde invoering als een beheersbaar risico en houdt vast aan implementatie per 1 januari 2022. Branches delen dit standpunt niet en voorzien (extra) kosten en conflicten bij naleving en handhaving in toekomstige aanbestedingen. Ook wezen de branches in de brief op het verschil in interpretatie van de ‘risicomatrix’ (beslistabel) in de praktijk. GCVidB onderkende deze zorgen had de beslismatrix inmiddels, zonder inhoudelijke afstemming met de branches, gewijzigd. De doorgevoerde wijzigingen maakten de beslismatrix weliswaar duidelijker, maar hebben nieuwe en soms zwaardere implicaties voor diverse betrokken sectoren en branches. Het gedachtengoed dat gedrag en cultuur meer aandacht verdient wordt uiteraard onderkend. Maar, de twaalf branches voelen zich onvoldoende betrokken in communicatie en besluitvorming. Reden om in een tweede schrijven aan GCVidB, ten behoeve van meer draagvlak, te pleiten voor formele en structurele inhoudelijke afstemming met de branches. NIET BOYCOTTEN, WÉL BUNDELEN! Tijdens de ontmoeting van de twaalf branches kwam ook de steeds groter wordende diversiteit aan veiligheidsinitiatieven (onder andere ViA, VCA, GPI, ISO 45001 en ISO 9001) in de sector ter sprake. Een meerderheid van de gezamenlijke achterban ervaart dit als een zware en onnodige extra administratieve en financiële last. Omdat men doorgaans al een veiligheidssysteem (VCA*/**) heeft en/of sectorspecifieke veiligheidsinitiatieven kent. Ook VCA-certificering is volgens ervaringen in de sector voor verbetering vatbaar. Enkele aanwezige branches, afgevaardigd in het SSVV-bestuur (schemabeheerder VCA), wisten te vertellen dat SSVV een werkgroep ‘modernisering VCA’ in het leven heeft geroepen. Daar wil men onder andere onderzoeken of GPI en VCA geïntegreerd kunnen worden. Als het aan de twaalf branches ligt wordt dan ook direct onderzocht hoe alle veiligheidsinitiatieven te bundelen om te komen tot één systeem. OVERLEG De twaalf branches nemen het heft in handen. Ze gaan in gesprek met de Kerngroep van GCVidB en met SSVV en eventuele andere betrokkenen. Dat de veiligheid van medewerkers in de sector belangrijk is staat als een paal boven water. De kans is zeer reëel dat ook andere collega-branches zich nog bij dit initiatief aansluiten. Het veiligheidsoverleg van de twaalf branches leidde tot een aantal zeer relevante gezamenlijk gedragen inzichten, wensen en ambities. In overleg met betrokken organisaties gaat men zich inzetten om deze ambities waar te maken. TWAALF BRANCHEORGANISATIES AFNL, Cumela, Koninklijke Bouwend Nederland, Koninklijke OnderhoudNL, Metaalunie, MKB Infra, NVAF, Techniek Nederland, TLN, VERAS, VHG en VVT. Marker Wadden winnaar van prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs Op woensdag 28 oktober tijdens de Waterbouwdag heeft het project Marker Wadden de prestigieuze prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs gewonnen. Deze prijs wordt eens in de vijf jaar toegekend aan een innovatief waterbouwkundig werk dat is ontworpen of gerealiseerd door een Nederlandse aannemer. De Marker Wadden is samen met twee andere waterbouwprojecten genomineerd voor de prijs. De twee andere projecten zijn: Grensmaas en 3e kolk Prinses Beatrixsluis en verbreding Lekkanaal. Volgens de jury markeert de aanleg van de Marker Wadden een bijzonder moment voor de Nederlandse waterbouwkunde. Het project richt zich sterk op ecologische ontwikkeling en herstel van biodiversiteit, en levert een positieve bijdrage aan een veel groter gebied; het Markermeer. Een uniek landschap is gerealiseerd en nieuwe kennis is opgedaan in het bouwen met slib. Het project is tot stand gekomen in een onderscheidende samenwerkings- en financieringsvorm tussen een NGO (Natuurmonumenten), Rijkswaterstaat en de bouwers. Zij zetten de waterbouwkundige kennis in Nederland in voor het bereiken van natuurdoelstellingen. JURY De jury heeft alle 17 inzendingen voor de prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs beoordeeld op het innovatieve karakter, de integraliteit van ontwerp en de samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Hier zijn de drie eerder genoemde projecten uit geselecteerd. Volgens de jury is de afname van de biodiversiteit een vraagstuk dat ons allemaal raakt. De Marker Wadden laat zien dat deze en toekomstige generaties waterbouwers een belangrijke rol kunnen vervullen in het verbeteren van de biodiversiteit en ecologische ontwikkeling. Daarmee draagt het project bij aan de toekomstige ontwikkeling van ons vakgebied. Nationaal, maar zeker ook internationaal, biedt het grote mogelijkheden voor vervolgprojecten. De jury: “Het is een vernieuwend en iconisch project en daarmee volledig ‘in de geest van Jan Agema’. Dit project verdient hiermee de prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs van het jaar 2021.”
7 NUMMER 7 / DECEMBER 2021 ACTUEEL IN DE SPOTLIGHT AUTOMATISERING Projectadministratie van Excel naar Suite MKB “Wij hebben een breed scala aan opdrachtgevers, met ieder zijn eigen wensen op het gebied van financiële (uren)registratie. Het bijhouden van de projecten en uren in Excel is dan niet meer handig. Nu werken we met de Suite MKB bedrijfssoftware voor projecten, tarieven, weekstaten en facturatie. Dat scheelt veel werk en het geeft rust”, zegt Dave van Schaick van Van Schaick Projectbegeleiding. Hoe kan je als ondernemer je administratieve druk verlichten? TEKST: FRANK DE GROOT URENREGISTRATIE “Ik was gelijk overtuigd”, reageert Dave. “Vooral de registratie moest weg uit die Excel-sheets. Met Suite MKB kunnen we de uren en productregistratie nu op pc, tablet of als app op de smartphone bijhouden. Wij werken naast aangenomen werk ook op regiebasis. Onze mensen vullen hun uren en producten in op de juiste projecten en uurcodes. Automatisch worden de juiste tarieven gebruikt. Je kunt altijd actueel zien hoeveel, door wie en welke uren er op een project zijn gemaakt en wat de marges zijn.” Jesse Roozeboom legt uit dat er diverse (uren)registraties gelijktijdig mogelijk zijn: “Je kunt de uren voor werkzaamheden invoeren, voor kilometervergoeding en toeslagen voor bijvoorbeeld ‘s nachts of in het weekend werken. In de module Projecten zit tariefbeheer, waarmee je per project alle prijsafspraken, die met de opdrachtgever zijn gemaakt, kunt vastleggen. Tot slot kan je ook producten of materieel registreren zoals afzetlint of een mini-graver.” FACTURERING Naar keuze kan de medewerker de week- of projectstaat afsluiten en dan de uren naar de opdrachtgever doorsturen of alleen nog naar de eigen administratie. “Klanten krijgen via de mail een klantenportaal link, zodat ze de weekstaat kunnen inzien en digitaal goedkeuren. Daarna kan Van Schaick de factuur versturen. Hierdoor houdt ook de klant goed zicht op de gemaakte uren”, zegt Jesse Roozeboom. “Ik wilde niet dat klanten telkens moesten inloggen. Daarom krijgen ze een automatische link naar het klantenportaal”, vult Dave aan. Jesse: “Als de elektronische factuur naar de opdrachtgever wordt verstuurd, dan wordt automatisch de getekende weekstaat bijgevoegd. Gemeenten willen dat bijvoorbeeld samengevoegd hebben. Dat was nog even een uitdaging om in één pdf te krijgen. Tot slot kun je ook nog de opdrachtbon bijvoegen én samenvoegen met de factuur.” Dave is er blij mee: “Voorheen was het handmatig puzzelen en alle projecten langslopen. Nu zie je de voortgang in één oogopslag. Bovendien kom je met een digitaal efficiënt proces professioneel over naar klanten en medewerkers.” ADMINISTRATIE Suite MKB is gekoppeld aan het boekhoudprogramma SnelStart dat Van Schaik gebruikt: “Je kunt er nog veel meer mee qua inzicht en rapportage. Zo kunnen we uit de (uren)registraties ook herleiden hoeveel uur een werknemer heeft gemaakt en hoeveel vrije dagen hij of zij nog heeft. Ook is te zien hoeveel uren declarabel zijn en welke opleidingscertificaten er gaan verlopen.” Voor de administratie was het even wennen, maar die zijn nu ook enthousiast: “Je maakt wat meer klikjes dan bij Excel, maar het programma is gebruikersvriendelijk en je houdt beter overzicht. De verdere verwerking is veel gemakkelijker, zoals bij de facturering met gekoppelde weekstaten en opdrachtbonnen. Je ziet direct hoe het project en er financieel voor staat. Ik keek eerst een paar keer per week of alles goed ging, nu kijk ik eens in de drie tot vier weken samen met de administratie naar de resultaten. Dit geeft veel meer rust en verlaagt de kans op fouten.” Dave startte in 2008 met Van Schaick Projectbegeleiding. Deze dienstverlener zorgt voor allround begeleiding van bouw-, infrastructurele en evenementen projecten en heeft zich naast detachering gespecialiseerd in verkeers- en omgevingsmanagement. “Inmiddels hebben we elf werknemers en vijftien gedetacheerden. Dan red je de urenregistratie niet meer handmatig met Excel. Als ik bovendien morgen tegen een boom rijdt, moet de organisatie wel door kunnen gaan. Vandaar dat het hele proces nu voor 95% is geautomatiseerd”, zegt Dave van Schaick. Hij zit aan tafel met Leo Kodde, eigenaar van Become-IT, leverancier van de online bedrijfssoftware Suite MKB voor ’dienstverleners in het midden- en kleinbedrijf (zie ook de bedrijfspresentatie elders in deze uitgave). Ook Jesse Roozeboom van het automatiseringsbedrijf is aangeschoven: hij heeft de software bij Van Schaick geïmplementeerd. “Ik ben in ieder geval flink ontzorgd”, zeg Dave. UITDAGING Van Schaick heeft – zoals opgemerkt – een grote diversiteit aan klanten. Het bedrijf levert onder meer BLVC- (Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie) en verkeersplannen voor infrastructurele projecten. Indien gewenst worden er vakmensen gedetacheerd. Daarnaast kan er in alle stadia van een project op het gebied van GWW-projecten, beheer, onderhoud en verkeersmanagement project(bege) leiding worden geboden. Denk aan ontwerp, werkvoorbereiding, uitvoering en kosten. Ook kan de dienstverlener worden ingezet voor omgevingsmanagement, die het draagvlak bij bijvoorbeeld omwonenden of belanghebbenden voor een project vergroot. Een bijzondere dienst is mobiliteitsmanagement bij grote evenementen als Lowlands of crowdmanagement bij bijzondere projecten (zoals verplaatsing en/ of invaren van een brug). “Ons brede dienstenaanbod laat al zien dat onze opdrachtgevers heel divers zijn. Dat varieert van gemeenten tot provincies, aannemers en private opdrachtgevers. Die hebben allemaal verschillende voorkeuren voor urenregistratie en facturering. Dat deden we allemaal in Excel, maar dat was wel erg arbeidsintensief en gevoelig voor fouten”, zegt Dave. “In september 2020 werden we door Van Schaick benaderd”, zegt Leo Kodde. “We hebben toen een presentatie gegeven over Suite MKB en de mogelijkheden en flexibiliteit hiervan besproken. Het is een modulair en gebruikersvriendelijk web-based programma. Hiermee kunnen bedrijven op een pc, tablet of smartphone hun bedrijfsproces van relatiebeheer tot administratie automatiseren.” BECOME-IT WWW.BECOME-IT.NL Jesse Roozeboom (links) van Become-IT en Dave van Schaick van Van Schaick Projectbegeleiding: “Voorheen was het handmatig puzzelen en alle projecten langslopen. Nu zie je de voortgang in één oogopslag.” Van Schaick Projectbegeleiding is flink ontzorgd met de online bedrijfssoftware Suite MKB. foto Suite MKB is een modulair web-based programma. Hiermee kunnen bedrijven op een pc, tablet of smartphone hun bedrijfsproces van relatiebeheer tot administratie automatiseren.
PLATFORM VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW 8 Slimme aanpak renovatie IJsselbruggen A12 Stalen Boogbrug Vianen succesvol verwijderd Onderzijde van de IJsselbruggen. Foto: Rijkswaterstaat, Thea van de Heuvel fotografie. Foto: Rijkswaterstaat, Paul van Baardwijk, Studio Retouched. Weggebruikers die over de snelweg A12 rijden, hebben vanaf begin 2020 last van minder rijstroken. Ook slingers in de weg en een lagere maximumsnelheid bij de bruggen over de IJssel speelt het verkeer parten. bruggen voor het verkeer richting Duitsland. De twee stalen bruggen zijn 60 jaar oud. Uit onderzoek is gebleken dat de draagkracht snel achteruit gaat. Ze zijn toe aan een grondige renovatie en versterking. Gelukkig is de betonnen brug uit 1990 nog helemaal in orde.” SLEUTEL De renovatie van de twee stalen bruggen staat in de planning voor de periode 20222024. Tim: “Om te zorgen dat automobilisten ondanks de verminderde draagkracht tot na de renovatie veilig over de brug kunnen rijden, hebben we een aanpak moeten verzinnen. Het belangrijkste probleem zit hem in het om en om belasten van de stalen bruggen, zodat ze langer meegaan.” “Twee jaar geleden hebben we daarom de verkeersituatie op de bruggen over de IJssel aangepast. Het verkeer richting Arnhem/ Utrecht rijdt over de betonnen brug en heeft drie rijstroken tot zijn beschikking. Dat is één rijstrook minder dan eerder. Het verkeer richting Duitsland laten we nu voor een deel over de betonnen brug en over de middelste stalen brug rijden. Deze weggebruikers kunnen vier rijstroken gebruiken.” RENOVATIE “Als je richting het oosten rijdt, zie je dat de buitenste brug helemaal niet in gebruik is. Doordat er nu geen verkeer overheen rijdt, is er geen belasting voor deze brug. Dit is belangrijk in de volgende fase. Volgend jaar beginnen we met de renovatie. Het verkeer richting Duitsland leiden we dan over deze buitenste brug. Die brug is nog goed genoeg, omdat deze de afgelopen jaren niet is gebruikt.” De middelste brug waar het verkeer richting Duitsland nu over rijdt, is dan volgens Tim echt aan het einde van zijn levensduur: “Die gaan we dan vervolgens renoveren. Als de renovatie klaar is, gaat het verkeer terug naar de middelste, gerenoveerde brug. Dat is het moment dat we de buitenste stalen brug kunnen aanpakken. Op deze manier zorgen we dat de bruggen altijd constructief veilig zijn en dat er toch zo veel mogelijk verkeer over kan rijden. Helaas gaat dat niet zonder hinder: één rijstrook minder richting het westen, een slinger in de weg en een maximumsnelheid van 90 km/h vanwege de verkeersveiligheid.” GEEN LAST VAN WERKZAAMHEDEN “De afgelopen twee jaar hebben we een definitief ontwerp gemaakt en de renovatie aanbesteed. Savera IJsselbruggen, een bouwcombinatie van Dura Vermeer en Hollandia Services, gaat de renovatie uitvoeren. Savera is nu samen met Rijkswaterstaat bezig met de voorbereidingen van dit technisch ingewikkelde project. Veel zullen weggebruikers trouwens niet zien en merken van de werkzaamheden van de aannemer. De uitvoering van de renovatiewerkzaamheden gebeurt aan de onderkant van de brug en bestaat vooral uit laswerkzaamheden. Voor het verkeer bovenop de brug verandert de situatie nauwelijks tot 2024, als alle werkzaamheden klaar zijn. Vanaf dan heeft het verkeer in beide richtingen weer vier rijstroken ter beschikking en de stalen bruggen zijn dan weer 30 jaar vrij van groot onderhoud.” Tim Arts, omgevingsmanager bij Rijkswaterstaat, legt op de website van Rijkswaterstaat uit hoe de slimme aanpak werkt. “De brug over de IJssel in de A12 bestaat eigenlijk uit drie bruggen: één betonnen brug voor het verkeer richting het westen en twee stalen Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie KWS – VES - DDM hebben zondagavond 21 november 2021 de stalen Boogbrug Vianen succesvol verwijderd. De werkzaamheden startten om 20.30 uur en duurden uiteindelijk tot 01:00 uur. Via de livestream keken zo’n 6.000 mensen mee. Het uitvaren van de Boogbrug trok digitaal en op locatie veel publiek. Doordat de ponton verlicht was kon men het uitvaren goed volgen. Rijkswaterstaat is bezig met een gedenkwaardig monument voor de Boogbrug. De brugboog heeft een gewicht van circa 5.000 ton en een hoogte van circa 30 meter. Dit maakte deze klus geen alledaags karwei. Onderaannemer Mammoet bouwde een zogenaamd gantry systeem; een hijssyteemwaardoor de brugboog kon worden ondersteund en opgetild. Op een ponton dat onder de brug werd geplaatst, zaten acht masten gemonteerd die in de acht heftorens op de brug werden gekoppeld, als een soort legotechniek. De ponton nam, bij hoog water, het gewicht van de brug over. Omgevingsmanager Sascha Oskam: "Ik ben ontzettend trots dat we deze omvangrijke operatie samen voor elkaar hebben gekregen. De verwijdering verliep veilig en beheerst. Onze aannemerscombinatie KWS - VES – DDM heeft geweldig werk verricht.” WAT GEBEURT ER NU MET DE BRUG? De stalen boogconstructie wordt de komende 17 dagen in stukken gesneden in de voorhaven van de Prinses Beatrixsluis. De aannemer is daar 24 uur per dag mee bezig. De brug is straks klein genoeg om onder de Jan Blankenbrug doorgevaren te worden voor de uiteindelijke sloop, op de werf van Mammoet in Schiedam. Hier worden de staaldelen nog kleiner gemaakt en afgevoerd naar een erkende verwerker. Daar zal het staal verder verwerkt worden tot grondstof. De Boogbrug had, sinds de ingebruikname van de twee nieuwe Lekbruggen in de snelweg A2 bij Vianen, geen functie meer. De afgelopen jaren zijn verschillende mogelijkheden onderzocht om de brug te hergebruiken, zowel in het geheel als in delen en zowel op de huidige locatie als op een eventuele andere locatie. Geen van deze mogelijkheden bleek realiseerbaar.
9 NUMMER 7 / DECEMBER 2021 ACTUEEL Woningen verwarmen met warmte uit asfalt? RIONEDdag 2022 kijkt vooruit Volandis lanceert digitale Bedrijfstakatlas Enkele duizenden woningen in Veenendaal zullen in de toekomst mogelijk duurzaam verwarmd worden met warmte uit asfalt. Provincie Utrecht en gemeente Veenendaal hebben in een intentieverklaring afgesproken zich hier samen hard voor te maken. Het gaat om bestaande en toekomstige woningen (en andere gebouwen) naast de N233, Rondweg-Oost Veenendaal. Uit onderzoek door een onafhankelijk ingenieursbureau in opdracht van de provincie Utrecht blijkt het technisch realiseerbaar en financieel mogelijk haalbaar om bij de reconstructie van de N233 die al voorzien was, warmte uit het asfalt te halen en te gebruiken. In de bermen en geluidsschermen kunnen zonnepanelen verwerkt worden voor de opwek van duurzame elektriciteit en eventueel ook warmte. De provinciale Rondweg-Oost Veenendaal N233 zal tussen 2024-2027 op de schop gaan. De weg wordt over een lengte van 3,5 kilometer gereconstrueerd en krijgt de beschikking over 2x2 rijstroken. Verder wordt een kruispunt verdiept aangelegd en twee kruispunten aangepast. REACTIES Gedeputeerde Huib van Essen van Energietransitie: “Als provincie willen we onze infrastructuur zoveel mogelijk benutten om duurzame energie op te wekken. Deze reconstructie biedt een uitgelezen kans voor dit dubbelgebruik van ruimte.” Wethouder Engbert Stroobosscher van Fysieke Leefomgeving: “Als gemeente werken wij hard aan de warmtetransitie. Wat een mooie kans om een deel van onze woningen te verwarmen met de warmte uit het asfalt van de naastgelegen weg! Bovendien geeft dit extra energie om samen de verbreding van de Rondweg-oost zo snel als mogelijk te realiseren.” INNOVATIEF PROJECT Asfaltcollectoren bestaan al langer, maar worden in Nederland nog beperkt toegepast. Omdat Nederland aardgasvrij wil gaan verwarmen, wil de overheid meer ervaring opdoen met deze duurzame manier van energie opwekken. Nog niet eerder werd over een lengte van 3,5 km warmte uit asfalt gehaald om huizen te verwarmen. De provincie gaat met Veenendaal nu de haalbaarheidsstudie op detailniveau verder laten uitwerken. Verder onderzocht gaat worden in welke mate de warmte bruikbaar is en welk deel van de warmte en tegen welke prijs deze door warmtebedrijven in Veenendaal kan worden afgenomen. Ook wil men weten wat de aanleg en beheerkosten zijn van een geïntegreerd energiesysteem, welke subsidiemogelijkheden er zijn en wat de consequenties voor het beheer en onderhoud van de weg zijn. KOSTEN Voor het op detailniveau uitwerken van een ontwerp voor de uitbreiding van de N233 waarbij energieopwekking is geïntegreerd in de weg is een bedrag van € 250.000,- door de provincie gereserveerd. De kosten van de investeringen in de energiesystemen worden op dit moment geschat op een bedrag van tussen 15 en 20 miljoen euro. Bij een positieve uitkomst van het vervolgonderzoek wordt een financieringsvoorstel aan Provinciale Staten voorgelegd. De uitkomsten van het onderzoek worden uiterlijk in 2023 verwacht. De RIONEDdag is hét jaarlijkse congres voor professionals in het stedelijk waterbeheer vanuit de Jaarbeurs in Utrecht. Op donderdag 27 januari 2022 wordt er gekeken naar actuele opgaven, zoals klimaatverandering, circulariteit en energietransitie. Naast het plenaire hoofdprogramma en de verkiezing van de RIONEDinnovatieprijs 2022 is er een uitgebreid keuzeprogramma met 25 kennistafels, twee sessies en acht microcursussen. Tot slot wordt er na 22 jaar afscheid genomen van Hugo Gastkemper en volgt een kennismaking met de nieuwe directeur Hilde Niezen. PROGRAMMA Key note spreker Geert Lenderink van het KNMI gaat in op de nieuwste inzichten in klimaat en neerslag. Wat weten we nu meer dan een aantal jaren geleden en hoe moet u alle berichten in de media plaatsen? En hoe kan de stedelijk waterbeheerder met de onvermijdelijke onzekerheden omgaan? Na het plenaire programma start het keuzeprogramma. Deelnemers kunnen kiezen uit twee sessies, acht microcursussen en 25 kennistafels. De middag start gezamenlijk met de vraag: Wat betekent de energietransitie voor de ordening van de onder- en bovengrond? David Peters (Stedin) spreekt over verschillende energiescenario’s waaronder de aanleg van warmtenetten en dus nog meer drukte in de ondergrond. Hierna volgen de pitches van de drie genomineerden voor de verkiezing van de RIONEDinnovatieprijs 2022. Welke innovatie kiest het publiek tot winnaar? Tenslotte neemt Hugo Gastkemper afscheid als directeur van stichting RIONED. Ga naar www.riool.net/rioneddag voor deelname en het volledige programma. De RIONEDdag is alleen fysiek te volgen. Ben je werkgever, arboprofessional, onderzoeksinstelling of onderzoeker bij een universiteit en wil je overzichtelijk in kaart brengen hoe werknemers in de bouw- en infrasector hun gezondheid en werk(omstandigheden) ervaren? Ga aan de slag met de door Volandis gelanceerde digitale Bedrijfstakatlas. In de vernieuwde versie van de Bedrijfstakatlas maak je eenvoudig eigen selecties om zo de duurzame inzetbaarheid op thema’s die voor jou relevant zijn in kaart te brengen. Alle thema’s zijn gebaseerd op de drie pijlers van Volandis: Werk Veilig, Houd plezier en Kijk vooruit. Daarnaast geeft de Bedrijfstakatlas niet alleen inzicht in de leefstijl, maar ook op het werkvermogen en de kans op arbeidsongeschiktheid. SPLITSEN ZOALS JIJ WILT Alle gegevens in de Bedrijfstakatlas zijn gebaseerd op de uitkomsten van het welbekende PAGO (Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek) waaraan werknemers in de bouw- en infrasector elke vier jaar mogen deelnemen. Omdat het mogelijk is om uitsplitsingen te maken op cao-niveau, maar ook op basis van leeftijd, bedrijfssector, bedrijfsgrootte en beroep is een waardevolle monitoring mogelijk. STARTEN? Ga aan de slag met de data die voor jou relevant is. Je vindt de Bedrijfstakatlas hier: www.volandis.nl/bedrijfstakatlas.
www.gwwtotaal.nlRkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=